* Kapak görseli: Alamy Belçika’da 65 Yaş Üzerindeki 200 Kişinin Katıldığı Yaşlıların Grup Seks Partisinde 7 Kişinin Öldüğü İddiası Parodi İçerik Yayımlayan İnternet Sitesinin Kurgusu 1 Nisan’da ülkemizdeki bazı basın organlarının geçmişte gerçekliğini sorgulamadan okurlarına sunduğu bir kurgu içeriği hatırlatalım istedik. Belçika’da 65 yaş üzerindeki 200 kişinin katıldığı…
Yolcular tarafından kirletilmiş bir uçak kabininin görüntülendiği video sosyal medya platformlarında umre ibadeti için Suudi Arabistan’a giden Arap kafileyi taşıyan uçağa ait olduğu iddiasıyla kullanılıyor. Tuvalet kağıdıyla dolu bir uçak kabini, çöp dolu bir halı ve su basmış, kirli tuvaletlerin görüldüğü video şu şekilde: “Umreye giden bir Arap…
Bir kişinin “duyarsız, soğuk ya da anlayışsız, laf anlamaz, söz dinlemez, taş kafalı” olduğunu anlatmak için kullanılan “nato kafa nato mermer” deyimindeki nato sözcüğünün kökeni Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü (NATO) ile ilgili değil. Deyimler, toplumun yaşamı ve bu yaşamın düşünsel, duygusal zenginlikleri ile şekillenerek ortaya çıkmış dil ürünleridir.…
TÜRKÇEDE İLK NOKTALAMA İŞARETi KULLANIMI: ŞİNASİ’DEN ÖNCESİ Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre noktalama işaretleri “Cümledeki unsurları birbirinden ayırmaya yarayan; nokta, virgül, noktalı virgül, iki nokta, üç nokta, soru işareti, ünlem işareti, parantez vb. işaretlerden her biri.” şeklinde tanımlanmaktadır. TDK Yazım Kılavuzu ise noktalama işaretlerinin kullanım gerekçesini “Duygu ve…
Uzaydan Dünya’nın görüntülendiği gerçek fotoğraf kareleri sanılarak paylaşılan tasarım görsellere ilişkin derlememizi istifadelerinize sunarız… Batı Avrupa ve Batı Afrika üzerinden gündüzden geceye geçişi gösteren aydınlanma çizgisinin uzaydan görüntüsü olduğu iddiasıyla paylaşılan görsel, birden fazla uydudan alınan farklı fotoğrafların (The Living Earth girişimi tarafından Earth and Moon Viewer vasıtasıyla)…
Hollandalı Tasarımcı Tarafından Üretilen Işık Saçan Ağaca Ait Sanılan Görseller Aslında Bir İllüstrasyon ya da Işık Kaynağı Tarafından Aydınlatma İçeriyor Bilim haberciliğinin ve medya okuryazarlığının zayıflığının etkisiyle arkasındaki projektörün etkisiyle ışık saçtığı sanılan ya da dijital ortamda oluşturulan ışık yayan ağaçların görüldüğü görseller sosyal medya platformlarında yanlış yorumlanabiliyor… …
Paylaşılan Metnin Frida Kahlo’nun Diego Rivera’ya yazdığı veda mektubu olduğu iddiası doğru değil FRİDA KAHLO’NUN DIEGO RIVERA’YA YAZDIĞI SANILAN VEDA MEKTUBU: TUTKULU AŞKIN SON İZLERİ Mİ? Bugünkü konumuz, 20. yüzyılda bir popüler kültür ikonu hâline gelen Meksikalı ressam Frida Kahlo’nun (1907-1954) sevgilisi Diego Rivera’ya yazdığı veda mektubu…
Bir etkinlik için Katar’a giden ünlü oyuncu Burak Özçivit’in, bir hayranıyla birlikte fotoğraf çektirmesi karşılığında 1 milyon dolar aldığı iddiası doğru değil Burak Özçivit’le Katar’da fotoğraf çektirmek için bir hayranının 1 milyon dolar ödediği iddiasını ileri süren paylaşımlardan örnekler şöyle sunulabilir: Burak Özçivit ile oturup fotoğraf çekilmek…
Cumhuriyet gazetesinde 5 Ağustos 1935 tarihinde yayımlanan “Atatürk yarım bir ilâhtır Türklerin babasıdır” başlıklı haberde Fransız gazeteci Marcel Sauvage’ın L’Intransigeant’ta 2 Ağustos 1935 günü yayımlanan “La Turquoi dévoilée” başlıklı yazısında kullandığı ifadelere yer verilmiş. Çeşitli haber sitelerinde ve sosyal medya platformlarında Cumhuriyet gazetesinin 5 Ağustos 1935 tarihinde “‘Peçesini…
Paylaşılan Görselin Dünyanın İlk ya da İkinci Fotoğraf Makinesine / Kamerasına Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Her yıl 19 Ağustos günü, Dünya Fotoğrafçılık Günü olarak kutlanıyor. Günün anlam ve önemine binaen, bir iddiayı ele alalım istedik: Dünyanın ilk kamerasına ait sanılarak paylaşılan görseli… Yukarıdaki fotoğrafın dünyanın ilk fotoğraf…
Eski Başbakan Şükrü Saraçoğlu’nun TBMM’de yaptığı bir konuşmada “Din zehirdir. Türkiye’den dini tamamen atabilmek için bize 30 sene daha lazım.” cümlelerini kullandığını ortaya koyan bir kaynağa rastlanamıyor. İddianın kökeninin eski Başbakan Recep Peker’in TBMM’de 24 Aralık 1946 tarihli oturumda yaptığı konuşmasına dayandığı anlaşılıyor. Peker, komünizmi ve şeriatı zehir olarak nitelediği…
“Kim Olduğun O Kadar Bağırıyor Ki, Ne Dediğini Duyamıyorum” Sözünün Doğan Cüceloğlu’na Ait Olduğu İddiası Doğru Değil “Kim olduğun o kadar bağırıyor ki, ne dediğini duyamıyorum.” sözünün sahipliğinin psikolog, akademisyen ve yazar Doğan Cüceloğlu’na (1938 – 16 Şubat 2021) Savaşçı adlı kitabında geçtiği belirtilerek paylaşıldığı görülüyor. Hatalı aktarım içeren…
2010 Yılında McDonald’s’ın Hatayla Oyuncak Yerine 5000 Renkli Prezervatif Dağıttığı İddiası Kurgu Bugün 13 Şubat Dünya Kondom Günü (International Condom Day). Prezervatif söz konusu olduğunda akla McDonald’s tarafından yanlışlıkla çocuk oyuncağı yerine prezervatif dağıtıldığı yönündeki şehir efsanesi geliyor. McDonald’s tarafından 2010 yılında hatayla oyuncak yerine 5000 renkli prezervatif dağıtıldığı…
Bugünkü konumuz, NATO’nun genişlemesi ile ilgili. Rusya yanlısı kaynaklar tarafından sıklıkla gündeme getirilen ve uluslararası ilişkilerde tartışmaya yol açan bir konu olan, Sovyetler Birliği’nin dağılması sürecinde NATO’nun doğuya doğru genişlemeyeceği yönünde bir söz verildiği iddiasını ele alacağız. Ancak öncelikle, NATO’yu ve NATO’nun genişleme sürecini özetleyelim… NATO Nedir?…
“Ölüler Yaşayanlardan Daha Çok Çiçek Alır, Çünkü Pişmanlık Minnetten Daha Güçlüdür” Sözü Ne Anne Frank’e Ne Nilgün Bodur’a Ait Bugün, henüz küçük bir çocukken İkinci Dünya Savaşı’nın acı gerçekleriyle yüzleşmek zorunda kalan, Hollanda’da bir evde Nazilerden saklandığı süreçte, 13. yaş gününde kendisine hediye edilen deftere 12 Haziran 1942 -…
Ülke liderlerinin bir araya geldikleri etkinliklerde bazı devlet başkanlarının diğer ülke temsilcilerini görmezden geldiği ya da elini sıkmadığı iddiasıyla çeşitli görüntülerin sosyal medya platformlarında dolaşıma sokulduğuna şahit oluyoruz. Siyasetçilerin konuşmalarının kırpılarak bağlamından kopartılarak sunulduğu örneklere değindiğimiz “Makaslanarak Bağlamından Kopartılan Söylemler” başlıklı yazımızın, video manipülasyon türlerini ele aldığımız “Video…
Başlangıçta özet geçelim: Hayır. Gökkuşağının üzerinden uçamazsınız. Gökkuşağının sonuna asla ulaşamazsınız. Bu fizik kurallarına aykırıdır. Gökkuşağı bir nesne değildir ve fiziksel olarak yaklaşılamaz. Sosyal medya platformlarında bazı kullanıcıların gökkuşağının üzerinden geçerken kaydedildiğini sanarak bazı fotoğrafları paylaştığı görülüyor. Bazı sosyal medya kullanıcıları da gökkuşağının üzerinde çekildiği iddiasıyla paylaşılan bu…
Yapay zekâ destekli uygulamalar mizahî kurgularda da yaygın hâle gelmeye başladı. Son dönemde bu yöndeki en popüler mizahî kurgu, sosyal medyada sıklıkla adına atarlı giderli sözler uydurulan/yakıştırılan Nejat İşler’e atfedilen “adam mutlu bir evliliğim var” çıkışıydı. Sosyal medyada yayılan “Adam mutlu bir evliliğim var diyor ama sorsan, tarım kredi…
Göz Yanılması Nedir? Göz yanıl(sa)ması, görülen yanıltıcı olguların gerçekle uyumsuz şekilde yorumlandığı durumları ifade eder. Göz yanılsamaları, optik, nörolojik veya bilişsel faktörlerden kaynaklanabilir ve insanların nesneleri veya desenleri farklı şekillerde algılamasına neden olabilir. Yanıltıcı yapısı normal bir durum olan göz yanılsamaları, şu başlıklarda tasnif edilebilir: – Optik…
Polonya’nın en düzenli ve ilginç köylerinden biri olan Sułoszowa, tek bir uzun sokak etrafında sıralanan evleriyle tanınıyor. 6 km uzunluğundaki tek bir sokak boyunca yerleşen yaklaşık 6.000 sakinin yaşadığı 1.500 evin ve hemen ardındaki geniş tarım arazilerinin düz ve kesintisiz bir yerleşim şeridi gibi göründüğü Sułoszowa, Polonya’nın güneyindeki Malopolska…
