Bugünün konusu: Erkek aslanların ikonik görünümünün en belirgin özelliği olan yelelerinin yaşlandıkça döküldüğü iddiası.
2025 yılı yaz aylarında yeleleri dökülmüş bir aslana ait fotoğraflar sosyal medya platformlarında “yaşlanan bir aslan kelleşmeye başladı” cümlesiyle paylaşıldı.
Aslanların postlarında zamanla meydana gelen değişiklikler, insanlardaki kellikten farklı fizyolojik mekanizmalara dayanmaktadır.
Aslanlardaki yele değişimleri, multifaktöriyel bir süreç olup, sekonder seks karakterlerinin regresyonu olarak değerlendirilmektedir.
Aslanların yelelerinin dökülmesinin sebebi yaşlanma ile birlikte kellik değildir.
Örneğin, Kenya’daki Tsavo aslanları doğuştan seyrekyelelidir.
Erkek aslanların yeleleri yaşlanmanın yanı sıra genetik faktörler, testosteron seviyesinde gerileme, fiziksel yıpranma, yaralanma gibi etkenler ile dış çevresel faktörlere adaptasyon sebebiyle de dökülebilir.
Erkek aslanların baş, boyun ve omuz bölgelerinde gelişen yele, testosteron seviyeleri, genetik faktörler, beslenme durumu ve genel sağlık gibi değişkenlerin etkileşimiyle şekillenir. Genç erişkinlik döneminde yoğun, koyu ve hacimli olan bu yele, bireyin sosyal statüsü ve çiftleşme başarısında belirleyici bir görsel unsur işlevi görür. Ancak yaş ilerledikçe, endokrin sistemdeki değişimler, özellikle testosteron üretiminde görülen azalma, tüy foliküllerinin büyüme döngüsünü yavaşlatır ve yele kıllarının kalınlığı ile pigment yoğunluğunda gerilemeye yol açar.
Yaş ilerledikçe yeleler seyrekleşebilir, rengi açılabilir ve hatta bazı bölgelerde incelme meydana gelebilir. Bu incelme, insanlardaki androjenik alopesi ile aynı mekanizmaya sahip değildir.
Yıpranmış tüylerin yenilenme kapasitesinin düşmesi, doğal dökülme sürecinin hızlanması ve parazit yükü gibi ek biyolojik stres faktörleri, yaşlı aslanların yelelerinde yer yer seyrelme veya tamamen açıklık oluşmasına neden olabilir. Doğal yaşam alanlarında sürtünmeye bağlı mekanik aşınma da bu süreci hızlandırabilir; özellikle bireyin yaşamının son evrelerinde yelenin görünümü belirgin biçimde düzensizleşir ve bazı bölgelerde deri yüzeyi çıplaklaşmış gibi algılanır. Bu durum, biyolojik anlamda insanlardaki kellik kavramıyla benzerlik gösterse de, mekanizması türün özgül tüy döngüsü dinamikleri ve hormonal regülasyon süreçleri çerçevesinde farklılaşır.
Yaşlı aslanlar, avlanma ve bölge savunmasında daha az aktif hale gelir. Yele, fiziksel çatışmalarda zarar görebilir ve yenilenme kapasitesi yaşla azalır. Erkek aslanların kendi aralarındaki çatışmalarda, yelelerine gelen fiziksel darbeler tüy dökülmesine ve yele bütünlüğünün bozulmasına yol açabilir.
