Osmanlı malı olduğu ileri sürülen genişleyebilir antika altın kesesi, metal file çantalarındaki uzmanlığıyla tanınan Amerikan firması Whiting & Davis’in “Accordion / Beggar Bag” adlı ürünü.
Sosyal medya platformlarında, genişleyen yapıda metal fileyle örülü antika keseye ait bir video, Osmanlı İmparatorluğu dönemini yansıtan bir estetik aksesuar olduğu iddiasıyla paylaşılıyor.
Osmanlı İmparatorluğu dönemini yansıtan bir estetik aksesuar olduğu iddiasıyla paylaşılan metal kese: pic.twitter.com/EuBcPD7oC4
İngilizlerin Osmanlı İmparatorluğu’nu yıkma gerekçesi olarak sunulan kese, Osmanlı / Türk değil, Amerikan malı.
Genişletilebilir bir metal çerçeve ile ağzı açılıp kapanan, geri kalan kısmı kese şeklinde olan metal fileli çantalar, “beggar bag” (“dilenci çantası”) ya da “accordion bag” (“akordiyon çanta”) olarak adlandırılıyor.
Pirinç, gümüş tonu veya altın tonu metal fileden (metalik ağ – mesh) kumaştan üretilen, püskül, boncuk işlemeler veya geometrik desenler gibi dönemsel süslemelerle bezenen, dekoratif klipsli ağız veya zincir askı bulunan katlanabilir (akordiyon) yapıdaki çantaların en bilinen üreticisi 1876 yılında kurulan köklü bir Amerikan şirketi Whiting & Davis’dir.
The Vintage Purse Museum koleksiyonundaki en eski kapaklı çantanın 1900’lü yıllara rastladığı, özellikle metalik ağ çantalarıyla ünlü bir marka olan Whiting & Davis’in metal genişleyebilir metal file çantaları için 1920’li yıllarda reklam yayımladığı biliniyor.
Art Deco döneminin zarif tasarımlarını yansıtan bu çantalar özellikle 1920’li ve 1930’lu yıllarda Flapper adlı genç kadın grubunun yaygın şekilde kullanımıyla popüler olmuş.
“Flapper, 1920’lerde o zamanlar “kısa etek” kabul edilen diz boyunda etek giyen, saçlarını kısa kestiren, caz dinleyen ve o yıllarda toplumda kabul edilebilir davranış olarak kabul edilen şeyleri küçümseyici davranışlar sergileyen genç Batılı kadınlardan oluşan bir alt kültür için kullanılan tabir.”
Vintage koleksiyonerler ve retro moda tutkunları tarafından tercih edilen ürünün hâlihazırda Etsy, eBay, Ruby Lane gibi e-ticaret sitelerinde, antika pazarlarında veya ikinci el tasarım butiklerinde satışa sunulduğu görülüyor.
Zinde Kültür, bahse konu altın kesenin Osmanlı ile ilgisinin olmadığı tespitini şöyle aktardı:
“Amerikalı Whiting & Davis markasının meşhur altın keseleri bunlar. 1892’de üretmeye başlıyorlar, özellikle 1920’lerde popüler oluyorlar. 20’lerdeki örnekleri art deconun etkisiyle daha güzel ve daha işçilikli. İnternette veya yapay zekada “Whiting & Davis accordion beggar bag” diye aratın özellikle mezat sitelerinde bolca örneğini bulursunuz. İngilizler bu keseler yüzünden devlet yıkmışsa yanlış devleti yıkmışlar demektir, Osmanlı ile ilgisi yok.”
