Cumhuriyet’in 10. yıl kutlamaları sırasında Harf Devrimi’nin hayatı kolaylaştırdığını vurgulayan afiş eski dilde yazım farklarını tam olarak doğru şekilde aktarmamış Cumhuriyetin 10. yılı kutlamalarında taşrada bir kutlama kortejinde at arabasının üzerinde taşınan eski harflerle aynı şekilde yazılan üç kelimenin yeni harflerle yazılışının resmedildiği görülen fotoğraf Harf Devrimi’nin zorunlu…
Pakistan’ın herhangi bir savaş durumunda nükleer füzeler dahil tüm silahlarının Türkiye’nin emrinde olduğuna dair yaptığı bir açıklama bulunmuyor Günümüzde nükleer silah stoku ve kapasitesiyle dünya çapında önemli bir nükleer güç olarak kabul edilen Pakistan’ın tüm ordusunun bir savaş durumunda Türkiye’nin emrinde olduğunu açıkladığı yönüden iddialar sosyal medyada zaman…
Tüm Yeni Doğan Bebeklerin 440 Hz Yüksekliğinde ve La Notasıyla Ağladığı İddiası Doğru Değil Dünyaya yeni gelen bebeklerin ağlamalarının 440 Hertz (hz) frekansında ve La notasında gerçekleştiği yönündeki bilimsel temeli ve gerçeklik payı bulunmayan iddianın sosyal medyada paylaşıldığı görülüyor. Bu iddiayı aktaran sosyal medya paylaşımlarından ve forum girdilerinden örnekler…
“Karanlık aydınlıktan, yalan doğrudan kaçar, Güneş yalnız da olsa etrafa ışık saçar, Üzülme doğruların kaderidir yalnızlık, Kargalar sürüyle kartallar yalnız uçar” şiirinin Ömer Hayyam’a ait olduğu iddiası doğru değil 11. yüzyılda yaşamış olan İranlı şair, filozof, matematikçi ve astronom Ömer Hayyam da (Gıyaseddin Eb’ul Feth Ömer İbni İbrahim…
Halkın ilgisini cezbettiği için “uzay” konulu afet, kaos ve belirsizlik öngörüsü aktaran içerikler sıklıkla muğlak ya da asılsız iddialarla birlikte paylaşılıyor. Bu durumun son örneğine NASA’nın 2032 yılında Dünya’ya çarpma ihtimalinin olduğunu açıkladığı asteroid konulu içeriklerde şahit olduk. NASA, 2032’de devasa bir asteroidin Dünya’ya çarpma ihtimalinin olduğunu açıkladı.…
“Üslûb-ı Beyân Ayniyle İnsandır” Sözünün Atasözü Olduğu ya da Ziya Paşa Tarafından Dilimize Çevrildiği İddiası Doğru Değil Bugünkü konumuz, Ziya Paşa (1825-1880) tarafından dilimize çevrilen bir atasözü olduğu iddiasıyla paylaşılan “üslub-ı beyan ayniyle insan” sözü. Örnek hatalı aktarımla şöyle sunulabilir: Emre Kongar: “18.yüzyıl Fransız bilim adamı…
1918’den 1922’ye kadar hüküm süren, Osmanlı İmparatorluğu’nun 36. ve son padişahı olan Sultan VI. Mehmed’in (Vahdettin) (1861-1926) İstanbul’dan ayrılma anına ait olduğu iddiasıyla paylaşılan görselleri inceleyelim istedik… Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından 1 Kasım 1922’de kabul edilen 308 sayılı “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin, hukuku hâkimiyet ve hükümraninin…
Gagavuz Türkü bir gencin kuruyemişlerle bozkurt portresi oluşturduğu iddiasıyla paylaşılan görsel yapay zekâ uygulaması ile hazırlanmış Gün geçmiyor ki yeni bir yapay zekâ aracıyla oluşturulan görsel sosyal medya platformlarında gerçekmiş gibi lanse edilmesin. Son günlerde yapay zekâ ürünü olduğu hâlde gerçek sanılanlar arasında “kuruyemişle başkurt portresi” hazırlandığı…
Fotoğraftaki İskeletin Pompeii’de Yanardağ Patlamasından Kaçarken Başına Düşen Taşla Ölen Kişiye İddiası Doğru Değil M.S. 79 yılında Vezüv yanardağının patlamasıyla birlikte yıkıntı haline gelen antik Roma kenti Pompeii’de arkeologların bulduğu bir iskelet ve üzerindeki taş hakkında yapılan 2 farklı değerlendirme bilgi kirliliğine yol açmış. Vezüv volkanının saçtığı lavlar ve…
İngilizce “Tarih” Anlamındaki “History” Kelimesinin Kökeninin “Erkeğin Hikâyesi” Anlamındaki “His Story” Tamlamasına Dayandığı İddiası Doğru Değil “History” kelimesi, Antik Yunanca’dan Latince ve Fransızca aracılığıyla İngilizce’ye geçmiş olup, başlangıçta “araştırma” anlamına gelirken zamanla “geçmiş olayların kaydı” anlamına evrilmiştir. İngilizce “tarih” anlamındaki “history” sözcüğünün “his+story” ifadesinden türediği iddiası bir süredir…
* Kapak görseli: Alamy Belçika’da 65 Yaş Üzerindeki 200 Kişinin Katıldığı Yaşlıların Grup Seks Partisinde 7 Kişinin Öldüğü İddiası Parodi İçerik Yayımlayan İnternet Sitesinin Kurgusu 1 Nisan’da ülkemizdeki bazı basın organlarının geçmişte gerçekliğini sorgulamadan okurlarına sunduğu bir kurgu içeriği hatırlatalım istedik. Belçika’da 65 yaş üzerindeki 200 kişinin katıldığı…
Yolcular tarafından kirletilmiş bir uçak kabininin görüntülendiği video sosyal medya platformlarında umre ibadeti için Suudi Arabistan’a giden Arap kafileyi taşıyan uçağa ait olduğu iddiasıyla kullanılıyor. Tuvalet kağıdıyla dolu bir uçak kabini, çöp dolu bir halı ve su basmış, kirli tuvaletlerin görüldüğü video şu şekilde: “Umreye giden bir Arap…
Bir kişinin “duyarsız, soğuk ya da anlayışsız, laf anlamaz, söz dinlemez, taş kafalı” olduğunu anlatmak için kullanılan “nato kafa nato mermer” deyimindeki nato sözcüğünün kökeni Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü (NATO) ile ilgili değil. Deyimler, toplumun yaşamı ve bu yaşamın düşünsel, duygusal zenginlikleri ile şekillenerek ortaya çıkmış dil ürünleridir.…
TÜRKÇEDE İLK NOKTALAMA İŞARETi KULLANIMI: ŞİNASİ’DEN ÖNCESİ Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre noktalama işaretleri “Cümledeki unsurları birbirinden ayırmaya yarayan; nokta, virgül, noktalı virgül, iki nokta, üç nokta, soru işareti, ünlem işareti, parantez vb. işaretlerden her biri.” şeklinde tanımlanmaktadır. TDK Yazım Kılavuzu ise noktalama işaretlerinin kullanım gerekçesini “Duygu ve…
Uzaydan Dünya’nın görüntülendiği gerçek fotoğraf kareleri sanılarak paylaşılan tasarım görsellere ilişkin derlememizi istifadelerinize sunarız… Batı Avrupa ve Batı Afrika üzerinden gündüzden geceye geçişi gösteren aydınlanma çizgisinin uzaydan görüntüsü olduğu iddiasıyla paylaşılan görsel, birden fazla uydudan alınan farklı fotoğrafların (The Living Earth girişimi tarafından Earth and Moon Viewer vasıtasıyla)…
Hollandalı Tasarımcı Tarafından Üretilen Işık Saçan Ağaca Ait Sanılan Görseller Aslında Bir İllüstrasyon ya da Işık Kaynağı Tarafından Aydınlatma İçeriyor Bilim haberciliğinin ve medya okuryazarlığının zayıflığının etkisiyle arkasındaki projektörün etkisiyle ışık saçtığı sanılan ya da dijital ortamda oluşturulan ışık yayan ağaçların görüldüğü görseller sosyal medya platformlarında yanlış yorumlanabiliyor… …
Paylaşılan Metnin Frida Kahlo’nun Diego Rivera’ya yazdığı veda mektubu olduğu iddiası doğru değil FRİDA KAHLO’NUN DIEGO RIVERA’YA YAZDIĞI SANILAN VEDA MEKTUBU: TUTKULU AŞKIN SON İZLERİ Mİ? Bugünkü konumuz, 20. yüzyılda bir popüler kültür ikonu hâline gelen Meksikalı ressam Frida Kahlo’nun (1907-1954) sevgilisi Diego Rivera’ya yazdığı veda mektubu…
Bir etkinlik için Katar’a giden ünlü oyuncu Burak Özçivit’in, bir hayranıyla birlikte fotoğraf çektirmesi karşılığında 1 milyon dolar aldığı iddiası doğru değil Burak Özçivit’le Katar’da fotoğraf çektirmek için bir hayranının 1 milyon dolar ödediği iddiasını ileri süren paylaşımlardan örnekler şöyle sunulabilir: Burak Özçivit ile oturup fotoğraf çekilmek…
Cumhuriyet gazetesinde 5 Ağustos 1935 tarihinde yayımlanan “Atatürk yarım bir ilâhtır Türklerin babasıdır” başlıklı haberde Fransız gazeteci Marcel Sauvage’ın L’Intransigeant’ta 2 Ağustos 1935 günü yayımlanan “La Turquoi dévoilée” başlıklı yazısında kullandığı ifadelere yer verilmiş. Çeşitli haber sitelerinde ve sosyal medya platformlarında Cumhuriyet gazetesinin 5 Ağustos 1935 tarihinde “‘Peçesini…
Paylaşılan Görselin Dünyanın İlk ya da İkinci Fotoğraf Makinesine / Kamerasına Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Her yıl 19 Ağustos günü, Dünya Fotoğrafçılık Günü olarak kutlanıyor. Günün anlam ve önemine binaen, bir iddiayı ele alalım istedik: Dünyanın ilk kamerasına ait sanılarak paylaşılan görseli… Yukarıdaki fotoğrafın dünyanın ilk fotoğraf…
