Tüm muhteşem hikâyeler iki şekilde başlar: Ya bir insan bir yolculuğa çıkar, ya da şehre bir yabancı gelir.” sözü Tolstoy’un değil

 

Olay örgüsü bahsi geçtiğinde sıklıkla alıntılanan “Tüm muhteşem hikâyeler iki şekilde başlar: Ya bir insan bir yolculuğa çıkar, ya da şehre bir yabancı gelir.” sözüne değineceğiz.

Bahsi geçen sözün aşağıdaki şekilde de paylaşıldığı görülüyor:

  • “Bütün büyük edebiyatlar şu iki hikayeden birini anlatırlar; ya birisi seyahate çıkar ya da şehre bir yabancı gelir”
  • “Hikâye, ancak iki şekilde başlar. Ya biri bir şehre gider, ya da şehre bir yabancı gelir.”

Tüm muhteşem hikâyeler iki şekilde başlar: Ya bir insan bir yolculuğa çıkar, ya da şehre bir yabancı gelir.” sözünün yaygın şekilde Ünlü Rus yazar Lev Nikolayeviç Tolstoy’a (1828-1910) atfedildiğine şahit oluyoruz.

Ancak, sözün Tolstoy tarafından dile getirildiğine dair bir delil bulunmuyor.

Tolstoy’a ait eserlerde yaptığımız taramada hikâyelerin temasına dair bu yönde bir sözün geçmediği anlaşılıyor.

Sözün Tolstoy’a ait olduğuna dair yaşadığı dönemden bir kaynak atfına rastlanamıyor.

Vefatından yaklaşık 1 asır sonrasında mezkûr sözün kaynaksız şekilde Tolstoy’a izafe edilmiş.

Sözün sahipliğinin Tolstoy’un yanı sıra Dostoyevski, Mary Moris, David Long, Ernest Hemingway ve Deepak Chopra gibi birçok isme atfedildiği görülüyor.

Sözün İngilizce 2 versiyonla paylaşıldığı görülüyor:

  • “All great literature is one of two stories; a man goes on a journey or a stranger comes to town.”
  • “There are only two plots in all of literature: 1) A person goes on a journey. 2) A stranger comes to town.”

Quote Investigator, hazırladığı incelemede sözün kaynağının John Gardner’ın 1984 yılında çıkan “The Art of Fiction: Notes on Craft for Young Writers” adlı kitabına dayandığını tespit etmiş.

Adı geçen kitabın 203. sayfasında Gardner, hikâye kurgusuna dair aşağıdaki ifadelere yer vermiş:

“Write the opening of a novel using the authorial-omniscient voice, making the authorial omniscience clear by going into the thoughts of one or more characters after establishing the voice. As subject, use either a trip or the arrival of a stranger (some disruption of order—the usual novel beginning).”

“Yazarın her şeyi bilen sesini kullanarak bir romanın açılışını yazın, sesi oluşturduktan sonra bir veya daha fazla karakterin düşüncelerine girerek yazarın her şeyi bilmesini netleştirin. Konu olarak, ya bir seyahati ya da bir yabancının gelişini kullanın (düzenin biraz bozulması – olağan roman başlangıcı).”

 

sehre-yabanci-gelir

 

Zaman içerisinde bu satırların, yazar John Gardner’a göre 2 olay örgüsünün bulunduğu, ya bir kişinin yolculuğa çıktığını yahut bir yabancının kasabaya geldiğini söylediği belirtilerek aktarılmaya başlanmış.

Ece Temelkuran’ın 12 Nisan 2010 tarihinde Habertürk’te yayımlanan “Mizacımız kaderimiz” başlıklı yazısında, Theodore Zeldin’in “Büyük Tanışma” yazı dizisinde “Hikâye, ancak iki şekilde başlar. Ya biri bir şehre gider, ya da şehre bir yabancı gelir.” rastladığını belirtmesinin ardından sözün Türkçe paylaşımlarda yoğunluğunun arttığı görülüyor.

 

Yorumunuzu yazınız...