Gergedan Virüsü İddiası Asılsızdır

Gergedan virüsü, hatalı bir tercümenin ve yanlış anlamanın ürünüdür. Var olduğu iddia edilen virüs, adını gergedanın İngilizcesi olan “rhinozorus” ya da kısaltması olan “rhino”dan değil, “burunla ilgili” anlamına gelen Latince “rhino”dan almaktadır.

 

Geçtiğimiz yıllarda cinsel performans artırıcı özelliğe sahip olduğu iddiasıyla gergedan boynuzu dolandırıcılığını öne sürmüşlerdi. Bu yılki kışın popüler hastalığı olarak “Gergedan Virüsü” ya da başka bir deyişle “Gergedan Gribi” ön plana çıktı.

İddiaya göre; Sağlık Bakanlığı’nca hazırlanan “Bulaşıcı Hastalık İzleme Raporu”nda 2018 yılı Kasım ayında hastalarda en çok gergedan virüsünün tespit edilmiş ve grip gibi değil, gribimsi bir etki yapan gergedan virüsün havadaki tozdan da bulaşabildiği belirtilmiş.

 

Gergedan Virüsü Diye Bir Şey Yoktur!

Neden mi? Aktaralım:

  • “Gergedan” olarak tanımlanmış ve bu şekilde isimlendirilmiş bir virüs ya da hastalık yoktur. (Alanın uzmanlarının açıklamalarında da görüldüğü üzere) Tıp literatüründe bu yönde bir adlandırma yoktur. 
  • Bu adlandırma bir tercüme hatasının ürünüdür. Rhinovirus bir anda gergedan virüsüne dönüşüvermiş.
    • Bilindiği üzere;
      • İngilizcede gergedanın karşılığı “rhinoceros”tur ve kısaca “rhino” şeklinde kullanılabilmektedir.
      • Latince rhino “burunla ilgili” demektir.
      • Rhinovirüs de (burunda hastalık yapan) nezle hastalığının virüsü anlamına gelmektedir.
      • Gergedan da zaten burundan boynuzlu anlamına gelmektedir (rhinoceros = rhino (burun) + keras (boynuz))
    • Yani hatalı tercümeyle, “burunla ilgili” bir virüs bir anda “gergedan”la ilgili olarak karşımıza çıkmıştır.
  • Sağlık Bakanlığı’nın gergedan virüsüne dikkat çektiği iddiası doğru değildir.
    • Sağlık Bakanlığı’nın, gergedan virüsünün hastalarda en çok rastlandığı tespitini içeren “Bulaşıcı Hastalık İzleme Raporu” adlı bir raporu yoktur.
    • Sağlık Bakanlığı internet sitesinde “Gergedan” kelimesi dahi geçmemektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün internet sitesinde de “rhino virus” şeklinde bir arama “0” sonuç vermektedir.
    • Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün grip salgınına ilişkin yaptığı açıklamada da “gergedan virüsü”nün izine rastlanılamamaktadır.
  • Gergedan virüsünün varlığına Türkçe dışı kaynaklarda rastlanılamamaktadır. Bu durum da aslında Türkçeye yanlış tercüme nedeniyle yaratılan gergedan virüsü efsanesine işaret etmektedir.
  • Gergedan virüsünün domuz gribindeki duruma benzer şekilde gergedanlardan bulaşması gibi bir durum da yoktur. Çünkü, gergedan adlı bir virüs yok ki, gergedanlardan bulaşmış olsun.

Gergedan Virüsünü Gerçek Sanan Haber Kaynakları ve Köşe Yazarları

Hürriyet Gazetesi, Sabah Gazetesi, Sözcü GazetesiHalk TV, gibi birçok haber kaynağının “Uzmanlar uyarıyor”,  “Grip değil, gergedan virüsü” gibi yanlış başlıklarla bu hatalı bilgiyi haberleştirdiği görülmüştür.

Hadi bu haberleri hazırlayanlar sağlık alanında uzman değil diyelim de, gergedan virüsünü gerçek addedip, Sağlık Bakanlığı’nın bu konuda bir inceleme yaptığını belirtip, var olmayan gergedan virüsünü tanıtıp üzerinde bir de korunma tedbirleri aktaran TRT’de yayınlanan bir sağlık programını sunan, Kalp ve Damar Cerrahisi mütehassısı bir ‘Doçent Doktor’a ne demeli?

Kim mi? Doç Dr. Halit Yerebakan.

Halit Yerebakan’ın Sabah Gazetesinde 19 Aralık 2018 tarihinde yayınlanan “Grip değil gribimsi: Gergedan virüsü” başlıklı yazısında bu hataya düştüğü görülüyor:

"Sağlık Bakanlığı’nın incelemelerinde, grip ve soğuk algınlığına yol açan gergedan virüsünün görülme oranının yüzde 41.4 olduğu saptandı. Virüsten korunmak için doğru beslenin, hijyene dikkat edin"

 

 

“Sağlıkla ilgili haberleri konusunun uzmanları kaleme alsın” derdik eskiden, sağlık alanında uzmanlık almış kişilerin de bu hatayı yapması şaşırtıcı oldu.

Gergedan virüsünün varlığı ve içeriği hakkında hataya düşen diğer köşe yazarları şu şekilde:

  • Milat Gazetesindeki “Şimdide gregedan virüsü” başlıklı 12 Ocak 2019 tarihli yazısıyla Ali Akben
  • Ortadoğu Gazetesindeki “Gergedan ve dolar virüsü” başlıklı 18 Aralık 2018 tarihli yazısıyla Ali Öncü
  • Star Gazetesi’ndeki 24 Aralık 2018 tarihli “Metin Akpınar denilen hadsiz!” başlıklı yazısıyla Ahmet Kekeç (Metin Akpınar’ın atfına değinerek, böyle bir virüsün olmadığına değinmeyerek hataya düşmüş)
  • Antalya Ekspres’teki 9 Ocak 2019 tarihli “Gergedan Virüsü” başlıklı yazısıyla Sumru Silahtaroğlu

 

gergedan virüsü

4 Yorumlar

  1. akıllı saatler Reply

    epeyce faydalı bir makale oldu benim için karşılaştığıma sevindim

  2. verdiğiniz detaylı bilgilerden ötürü çok teşekkür ederim

Yorumunuzu yazınız...