Köşe Yazarları TÜİK’in Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması Verilerini Okurlarına Doğru Aktaramamış

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2015 yılı öncesinde yoksulluk sınırı verilerini düzenli bir şekilde kamuoyuyla paylaşmaktaydı. 2015 yılı sonrasında ise bu paylaşımı aksatmaya başladı. Yazımızın konusu TÜİK’in yoksulluk verilerini paylaşması değil, yayınladığı verileri yanlış aktaran köşe yazarları.

TÜİK’in açıkladığı açlık ve yoksulluk sınırı verileri 2009 yılı öncesinde yıllık cari bir tutarı içermekteydi. 2009 yılı sonrasında ise uluslararası karşılaştırmalarda sıklıkla kullanılan cari satınalma gücü paritesine göre kişi başına günlük 1 ABD doları, 2,15 ABD doları ve 4,30 ABD dolarına karşılık gelen değerler üzerinden yüzdesel değerde açlık ve yoksulluk sınırı altında kalan nüfusu açıklamaya başlamıştır (Uluslararası karşılaştırmalarda fert başına tüketim harcaması, cari satınalma gücü paritesine göre belirlenen 1 ABD doları, 2,15 ABD doları ve 4,30 ABD dolarlık kişi başına günlük sınırların altında kalanlar yoksul olarak nitelenmektedir).

Örneğin, TÜİK tarafından 2009 yılında, 4 kişilik hanenin aylık açlık sınırı 287 TL, aylık yoksulluk sınırı ise 825 TL olarak tahmin edilmiş olup, kişi başı günlük harcaması, satınalma gücü paritesine göre 1 doların altında kalan fert bulunmadığı tespit edilmiştir. Buna karşın satınalma gücü paritesine göre kişi başı günlük 2,15 Dolar olarak tanımlanan yoksulluk sınırı altında bulunan fert oranı %0,22, yoksulluk sınırı 4,3 dolar olduğunda yoksul fert oranı ise % 4,35 olarak tahmin edilmiştir.

TÜİK en son “2009 Yoksulluk Çalışması Sonuçları” haber bülteninde açlık ve yoksulluk sınırlarına ilişkin tahminlerini yayımlamıştır. 2009 yılı sonrasında 2015 yılına kadar ise cari fiyatlarla açlık ve yoksulluk sınırı tespiti yapılmayarak sadece cari satınalma gücü paritesine (SGP) göre 2,15 dolar ve 4,3 dolar olarak belirlenen yoksulluk sınırları altında kalan fert sayısı tahminleri kamuoyuyla paylaşılmıştır.

Dolayısıyla, basına yansıyan haberlerde 2009 yılı sonrasına ilişkin TÜİK’in açlık ve yoksulluk sınırı olarak belirlediği iddia edilen tutarlar, yanlış yorumun ürünüdür. Bahsi geçen haberlerde zikredilen veriler TÜİK’in açıkladığı resmi istatistik rakamları değildir.

Gözlemimiz, TÜİK’in uluslararası standartlar çerçevesinde raporladığı cari satınalma gücü paritesine (SGP) göre günlük 2,15 dolar ve 4,3 dolarlık tutar kısıtlarının günlük döviz kurları üzerinden aylık harcama miktarına çevrildiği ve TÜİK’in bu tutarı açlık sınırı olarak belirlediği şeklinde yanlış bir yoruma girişildiği yönündedir.

 

TÜİK’in Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırmasını Yanlış Yorumlayan Yazarlar 

TÜİK tarafından açıklanmayan bir resmî istatistiği, açıklanan veri üzerinden yanlış yorumlayarak aktaran yazarlardan tespit edilebilenler şu şekilde:

Esfender Korkmaz’ın Yeniçağ Gazetesindeki “Açlık ve Yoksulluk Tuzağı” başlıklı 28 Kasım 2017 tarihli yazısından:

"Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 4 kişilik bir ailenin 2016 yılı yoksulluk sınırını 5.693 lira olarak açıkladı..."

Akın Aydın’ın Yeni Mesaj Gazetesindeki 4 Mayıs 2014 tarihindeki “Hak mı istiyorsun dayak mı” başlıklı yazısından:

"...TÜİK ülkemizde fakirlik sınırını 3800 TL olarak açıkladı"

Mahmut Erdem’in Yeni Mesaj Gazetesindeki “5 bin TL mümkün mü?” başlıklı 25 Ekim 2015 tarihli yazısından:

"TÜİK verilerine göre 4 kişilik ailenin yoksulluk sınırı 4 377 TL'dir."

Kaan Alişan’ın Haber Ekspres Gazetesinde 14 Mayıs 2015 tarihinde “Herkes geçim derdinde” başlığıyla yayınlanan yazısından:

"Türkiye İstatistik Kurumu 4 kişilik ailenin açlık sınırını bin 424 lira olarak açıkladı"

Bengüç Özerdem’in Millet Gazetesindeki “Önce banka sonra hapis devri” başlıklı 17 Mayıs 2015 tarihli yazısından:

"Türkiye İstatistik Kurumu Ocak 2015 araştırmasına göre, açlık sınırı bin 426 lira"

Ayrıntılıhaber.com’daki “Lüks ve İsraf Sorunu” başlıklı 15 Eylül 2019 tarihli yazısıyla Süleyman Gülek:

"Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, halen 600 bin kişi Türkiye’de açlık sınırında yaşarken, günlük 5 milyon ekmek çöpe atılıyor."

“600 bin kişi”, TÜİK’in açıkladığı resmi istatistik rakamı değildir.

Güçlü Anadolu Gazetesindeki “Biz Krizin Neresindeyiz?” başlıklı 14 Eylül 2018 tarihli yazısıyla Aydın Akyürek:

 "Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, halen 600 bin kişi Türkiye’de açlık sınırında yaşarken, günlük 5 milyon ekmek çöpe atılıyor."

 

 

Yorumunuzu yazınız...