Mehmet Akif Ersoy’un Safahatındaki Âsım Başlıklı Şiirde II. Abdulhamid İçin “Zalim”, “Ödlek” ve “Kızıl Kafir” Dediği İddiası
Mehmet Âkif Ersoy her ne kadar II. Abdulhamid’in izlediği siyasete karşı olsa da, şiirin genelinden de anlaşılabileceği üzere, şiir içindeki bu ifadeleri 2. Abdulhamid’in etrafını saran dalkavukların ağzından aktarır bu ifadeleri ve padişahı bu dalkavuklara karşın uyarır.
Mehmet Âkif Ersoy’un Safahat adlı eserinde yer alan “Âsım” adlı şiirdeki “zalim”, “ödlek” ve “kızıl kâfir” gibi ifadelerin bizzat Âkif’in ağzından II. Abdulhamit için sarf edildiği öne sürülmektedir.
Bahse konu ifadeler Mehmet Âkif Ersoy’un Safahat adlı eserinin Altıncı Kitabı Âsım’da Âsım Şiirinde geçer.
Aşağıda ilgili aktarılan şiirin genelinden anlaşılabileceği üzere, Mehmet Âkif Ersoy her ne kadar II. Abdulhamid’in izlediği siyasete karşı olsa da, şiir içinde bu kelimeleri bizzat kendi ağzından II. Abdulhamid için kullanmaz. Tam aksine, II. Abdulhamid’in etrafını saran dalkavukların ağzından aktarır bu ifadeleri ve padişahı bu dalkavuklara karşın uyarır.
Şiirde dalkavukların ağzından aktardığı bölümler tırnak içindedir. Safahat’ın İnkılap ve Aka Yayınevinde 1958 yılında çıkarılan sürümünde şiirin ilgili bölümü, dalkavukların dilinden aktarılıyor gibi italik yazılıdır.
Dalkavuklar yeni bir maske takarlar da hemen, Kuşatırlar yine etrâfını: “Sübhân’allâh! Bu ne fıtrat, bu ne vicdân-ı meâlî-âgâh! Zât-ı ulyâları Hakk’ın bize in’âmısınız, Kimsiniz, söyleyiniz, Hazret-i Mûsâ mısınız Hele Fir’avn’ın elinden yakamız kurtuldu; Hele mahvolmadan evvel sizi millet buldu. Âh efendim, o herif yok mu, kızıl kâfirdi; Çünkü bir şey tanımaz, her ne desen münkirdi. Ne edeb der, ne hayâ der, ne fâzîlet, ne vakar; Geyirir leş gibi, mu’tâdı değil istiğfar. Aksırır sonra, fütûr etmeyerek, burnumuza… Yutarız, çare ne, mümkün mü ilişmek domuza Savurur balgamı ta alnımızın ortasına, Tükürürmüş gibi taşlıktaki tükrük tasına! Hezeyan, sorsanız, Allah; hezeyan, Peygamber; Din, vatan, âile, millet gibi yüksek hisler, Ahmak aldatmak için söylenilir şeylermiş… Bu hurâfâtı hakîkat diye kim dinlermiş Âkil oymuş ki: Hayâtın bütün ezvâkından, Durmayıp hırsını tatmîne edermiş îman. Âhiret fikri yularmış, yakışırmış eşeğe; Hiç kanar mıymış adam böyle beyinsizce şeye Hele ahlâka sarılmak ne demekmiş hâlâ Çekilir miymiş, efendim, gece gündüz bu belâ Zevki hakmış adamın, başkası hep bâtılmış… Çok tuhafmış bunu insanlar için anlamayış! Âh, efendim, daha söylenmeyecek işler var… Çünkü nâmûsa musallattı o azgın canavar. – İyi amma niye sarmıştınız etrâfını hep – Hakk-ı devletleri var, arz edelim neydi sebep: Tepeden tırnağa her gün donanıp sırsıklam, Hani, yuttuksa o tükrükleri, faslam faslam, Vatan uğrunda efendim, vatan uğrunda bütün. Biz o zilletlere katlanmamış olsaydık dün, Memleket yoktu bugün, yoktu, iyâzen-billâh… Öyle üç balgam için millete kıymak da günah. Herif ancak bizi bir parçacık olsun saydı; Başıboş kalmaya gelmezdi, eğer kalsaydı, Mülkü satmıştı ya düşmanlara, ondan da geçin, Yıkmadık âile koymazdı Hudâ hakkı için. Bulunur pek çok adam cenge koşup can verecek; Harbin en müşkili haysiyyeti kurbân etmek. Bu fedâîliği bir biz göze aldırmıştık. Ama Hâlik biliyor, bilmesin isterse balık. Ey veliyyü’n-niam, artık size bizler köleyiz; Yalınız emrediniz siz, yalınız emrediniz.”
Mehmet Akif Ersoy’un II. Abdülhamid’i padişahlık yaptığı dönemdeki baskıcı yönetimi nedeniyle sert sözlerle eleştirdiği şiirleri Safahat’inde yer almaktadır.
Örneğin, İstibdâd başlıklı şiirinde II. Abdülhamid için “öyle lanetlisin ki Şeytan’ın ruhuna rahmetler okuttun” ifadesini kullanmıştır.
İSTİBDÂD
– Kardeşim Midhat Cemal’ e –
Yıkıldın, gittin amma ey mülevves devr-i istibdâd,
Bıraktın milletin kalbinde çıkmaz bir mülevves yâd!
Diyor ecdadımız makberlerinden: “Ey sefil ahfâd,
Niçin binlerce ma’sûm öldürürken her gelen cellâd,
Hurûş etmezdi, mezbûhâne olsun, kimseden feryâd
Otuz milyon ahâlî, üç şâkînin böyle mahkûmu
Olup çeksin hükûmet namına bir bâr-ı meş ‘ûmu!
Utanmaz mıydınız bir, saysalar zâlimle mazlûmu?
Siz, ey insanlık isti’dâdının dünyâda mahrûmu
Semâlardan da yüksek tuttunuz bir zıll-i mevhûmu!”
O birkaç hayme halkından cihangîrâne bir devlet
Çıkarmış, bir zaman dünyâyı lerzân eylemiş millet;
Zaman gelsin de görsün böyle dünyâlar kadar zillet,
Otuz üç yıl devâm etsin, başından gitmesin nekbet…
Bu bir ibrettir amma olmıyaydık böyle biz ibret!
Semâ-peymâ iken râyâtımız tuttun zelîl ettin;
Mefâhir bekleyen âbâdan evlâdı hacîl ettin;
Ne âlî kavm idik; hayfâ ki sen geldin sefîl ettin;
Bütün ümmîd-i istikbâli artık müstahîl ettin;
Rezîl olduk… Sen ey kâbûs-i hûnî, sen rezîl ettin!
Hamiyyet gamz eden bir pâk alın her kimde gördünse,
“Bu bir câni!” dedin sürdün, ya mahkûm eyledin hapse.
Müvekkel eyleyip câsûsu her vicdâna, her hisse.
Düşürdün milletin en kahraman evlâdını ye’se …
Ne mel’unsun ki rahmetler okuttun rûh-i İblis’e!
Değil kâbûsun artık devr-i devlet intibâhındır.
Gel ey nâzende hürriyyet ki canlar ferş-i râhındır.
Emindir mevki’in: En pak vicdanlar penâhındır.
Serâpâ mülk-i Osmânî müeyyed taht-gâhındır.
Serîr-ârâ-yı ikbâl ol ki: Bir millet sipâhındır.
Bahsi geçen şiirin günümüz Türkçesiyle aktarımı şöyledir:
Ey kirli baskı ve zulüm dönemi, yıkıldın gittin amma
Milletin kalbinde silinmez bir kirli hatıra bıraktın!
Allah razı olsun, zaten şampanyayı Mehmet Akif gibi biz zatın övmesi mümkün değildi. ortada büyük bir yanlışın olduğu aşikardı. bizatihi okudum ve dediğiniz gibi maalesef bazı profesörler bilinçli olarak olayı çarpıtmışlar. Mehmet Akif ,milli şairimiz net olarak yazmış bu kelimeler dalkavukların düşünceleri diye. hatta tekrar başka maske takarlar diye de devam etmiş. çok çok teşekkürler ,sayenizde bir yanlıştan kurtuldum. Dinimiz boşa dememiş OKU diye. saygılarımla
akif burada kendi söylemek istediklerini “güya” dalkavuklara söyleterek yine “sanatını!!!” konuşturuyor.
peki bu dalkavukların söylediklerini hiç eleştiriyor mu onları azarlıyor mu?????? hayır. dalkavukların sözleri akife aittir ve hiçbirzamanda pişmanlık duymamıştır.
“bu bir câni!” dedin sürdün, ya mahkum eylendin hapse.
müvekkel eyleyip câsûsu her vicdana, her hisse,
düşürdün milletin en kahraman evlâdını ye’se…
ne mel’unsun ki rahmetler okuttun rûh-i iblis’e
Yani diyor ki insanları cani diyerek ya sürgün ettin ya hapse koydun milletin kahraman evlatlarını yasa düşürdün ne kadar kötüsün ki iblise bile rahmet okuttun. O dönemde insanları sürgün etme hapse koyma yetkisi kimdeyse şiir ona yazılmıştır 🙂 düşünün bakalım kim?
Mehmet Akif’in Abdülhamid hakkındaki düşüncelerini İstibdad şiirinde arayın, burada değil. Müthiş kuvvetli şiir, yerin dibine sokuyor, Dengeli görünmek için güya bir o taraftan, bir bu taraftan yanlışlamışsınız ama esas gerçeği yazmamışsınız.
6 Yorumlar
Allah razı olsun, zaten şampanyayı Mehmet Akif gibi biz zatın övmesi mümkün değildi. ortada büyük bir yanlışın olduğu aşikardı. bizatihi okudum ve dediğiniz gibi maalesef bazı profesörler bilinçli olarak olayı çarpıtmışlar. Mehmet Akif ,milli şairimiz net olarak yazmış bu kelimeler dalkavukların düşünceleri diye. hatta tekrar başka maske takarlar diye de devam etmiş. çok çok teşekkürler ,sayenizde bir yanlıştan kurtuldum. Dinimiz boşa dememiş OKU diye. saygılarımla
akif burada kendi söylemek istediklerini “güya” dalkavuklara söyleterek yine “sanatını!!!” konuşturuyor.
peki bu dalkavukların söylediklerini hiç eleştiriyor mu onları azarlıyor mu?????? hayır. dalkavukların sözleri akife aittir ve hiçbirzamanda pişmanlık duymamıştır.
Bu yazıya da göz atabilirsiniz: https://www.malumatfurus.org/mehmet-akif-sersoy-ikinci-abdulhamit-pismanlik-siiri/
Şiirin başını da ekleseydiniz objektif olurdunuz.
“bu bir câni!” dedin sürdün, ya mahkum eylendin hapse.
müvekkel eyleyip câsûsu her vicdana, her hisse,
düşürdün milletin en kahraman evlâdını ye’se…
ne mel’unsun ki rahmetler okuttun rûh-i iblis’e
Yani diyor ki insanları cani diyerek ya sürgün ettin ya hapse koydun milletin kahraman evlatlarını yasa düşürdün ne kadar kötüsün ki iblise bile rahmet okuttun. O dönemde insanları sürgün etme hapse koyma yetkisi kimdeyse şiir ona yazılmıştır 🙂 düşünün bakalım kim?
dizisini izleyenler bu gerçekleri anlamaz.
Mehmet Akif’in Abdülhamid hakkındaki düşüncelerini İstibdad şiirinde arayın, burada değil. Müthiş kuvvetli şiir, yerin dibine sokuyor, Dengeli görünmek için güya bir o taraftan, bir bu taraftan yanlışlamışsınız ama esas gerçeği yazmamışsınız.