2003 Yılında 3,5 Milyon ABD Dolara (4,87 Milyon TL) Özelleştirilen Aksu (Giresun) SEKA Fabrikasının Arazisi 2015 Yılında 68 Milyon TL’ye (23,3 Milyon Dolar) Geri Alınmıştı
2003 yılında özelleştirilen SEKA’nın Giresun-Aksu tesislerinin 2013 yılında devlet tarafından yeniden satın alınması o günlerde tartışmalara yol açmış ve sonraki yıllarda da zaman zaman gündeme gelmişti. Yakın zamanda yeniden gündeme gelen söz konusu özelleştirme ve yeniden kamulaştırma hamlelerine ilişkin iddiayı incelemek istedik.
Sosyal medyada Giresun’daki SEKA fabrikasının 5 milyon TL’ye satılıp 68 milyon TL’ye geri alındığına dair iddiayı aktaran geçtiğimiz günlerden paylaşım yoğun etkileşim almıştı:
Devletin Giresun’daki SEKA fabrikası, değerinin 60.000.000 TL belirlenmesine rağmen, 5.000.000 TL’ye Milda’ya satıldı.
Milda, makinaları 11.000.000 TL’ye hurdacıya,
Fabrikanın arazisini de 68.000.000 TL’ye devlete geri sattı.
Yıkılan fabrikanın yerine de TOKİ konut yaptı.
Söz konusu tartışma 2013 yılında ve sonrasında da defalarca gündeme gelmişti:
“Gazete kağıdı üreten Giresun SEKA Aksu Kağıt Fabrikası 5 milyon liraya özelleştirildi, makineleri hurdaya 11 milyon, arazisi tekrar devlete 68 milyon liraya satıldı. Türkiye gazete kağıdını yurt dışından alıyor, tonuna 940 dolar ödüyor. Yıkılan fabrikanın yerine TOKİ konut yaptı.”
SEKA Giresun Fabrikasının Özelleştirme Serüveni
12 Eylül 2003 tarihinde, SEKA Aksu (Giresun) işletmesinin 3,5 milyon ABD doları bedelle Milda Mecmua Gazete Dağıtım Pazarlama Sanayii ve Ticaret Limited Şirketine satılmasına karar verilmiş ve bu karar 17 Eylül 2003 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştı:
Özelleştirme Yüksek Kurulu’nca;
Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 15.07.1998 tarih ve 98/51 sayılı kararı ile özelleştirme programına alınan ve özelleştirme stratejisi belirlenen SEKA – Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları A.Ş.’ne ait Aksu İşletmesi’nin varlık satışı yöntemiyle özelleştirilmesi için Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan ihale neticesinde;
Aksu İşletmesi’nin 3.500.000.-(üç milyon beş yüz bin) ABD Doları bedelle en yüksek teklifi veren Milda Mecmua Gazete Dağıtım Pazarlama Sanayii ve Ticaret Limited Şirketine ihale şartları çerçevesinde satılmasına, …
Bu Karar çerçevesinde varlık satış sözleşmesinin imzalanması ve Karar gereklerinin yerine getirilmesi hususlarında Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın yetkili kılınmasına,
2003 Eylül sonu TL/dolar kuru baz alındığında (1,39) söz konusu tutar yaklaşık 4,87 milyon TL’ye denk gelmektedir.
Aynı dönemde Selüloz-İş Sendikası satışın iptali için dava açmış ve Giresun şube başkanı Mehmet Aydın ilgili tesislerin değerinin yaklaşık 60 milyon TL tutarında olduğunu iddia etmişti.
Davaya bakan Ordu İdare Mahkemesi, ilgili işletmenin kapitalizasyon değerinin 40 milyon dolar olduğunu teyit etmekle birlikte, şartnamede işletmenin en az üç yıl süreyle üretim yapma zorunluluğu getirildiği gerekçesiyle iptal davasını reddetmişti.
Daha sonra 2010 yılında, Milda şirketinin söz konusu işletmeyi öngörüldüğü şekilde çalıştırmadığı ve TEDAŞ, SSK, Maliye, belediye, vergi dairesi ve işçilere toplam 23 milyon dolar borçlanıp fabrikayı kapattığı basına yansımıştı.
Aktarılan haberlerde, işçilerin 3 milyon liralık alacağı için fabrikaya hacze giden avukat ve icra memurlarının, makinelerin bir hurdacılık firmasına 8.5 milyon liraya satıldığını öğrendikleri de ifade edilmişti:
23 milyon dolar borç taktı
Milda, 2003 yılında değer tespit raporunda 40 milyon dolar fiyat biçilen Giresun Aksu Seka kâğıt fabrikasını 3.5 milyon dolara devletten satın aldı. Fabrikayı çalıştırılma zorunluluğuyla alan MİLDA, kısa bir süre üretim yaptıktan sonra TEDAŞ, SSK, Maliye, belediye, vergi dairesi ve işçilere toplam 23 milyon dolar borçlanıp fabrikayı kapattı.
Değerinin iki katını aştı
İşçilerin 3 milyon liralık alacağı için 15 gün önce fabrikaya hacize giden Avukat Tuğrul Yakupoğlu ve icra memurları sürprizle karşılaştı. Milda’nın, geçen haziran ayında fabrikanın makinelerini ER Hurdacılık firmasına 8.5 milyon liraya sattığı ortaya çıktı. Fabrikanın başta bacası olmak üzere, buhar kazanları ve makinelerinin söküldüğünü, kabloların soyulduğunu tespit ettiren Yakupoğlu, firma yöneticileri hakkında suç duyurusunda bulunacağını açıkladı.
2015 yılında ise, SEKA Aksu fabrikasının 684 dönümlük arazisi 68 milyon TL’ye Giresun İl Özel İdaresi tarafından satın alındı. İlgili tutar, 2015 yıl sonu kuru (2,92) ile yaklaşık 23,3 milyon dolara denk gelmektedir.
Giresun SEKA fabrikasının 5 milyon TL’ye özelleştirilmesi ve sonrasında 68 milyon TL’ye geri alınmasına ilişkin iddialar basında geniş yer buldu.
Söz konusu satış dönemin gazeteleri ve haber siteleri tarafından şu şekilde haberleştirildi:
2010 yılında yandaş Milda, 5 milyon liraya aldığı Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikası’nın makinelerini 11 milyon liraya hurdacıya sattı. 2013 yılında dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla Giresun İl Özel İdaresi, Seka Kağıt Fabrikası’nın 684 dönümlük fabrika arazisini 68 milyon liraya Milda’dan satın aldı. Arazi daha sonra proje yapması için Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’na (TOKİ) devredildi. Milda, özelleştirme ihalesiyle 5 milyon liraya aldığı Giresun SEKA Aksu Kağıt Fabrikası’ndan toplam 79 milyon lira gelir elde etmiş oldu.
Giresun İl Genel Meclisi’nde gündem dışı konuşmalarda gergin anlar yaşandı. CHP’li Belediye Meclis üyesi ise Meclis başkanını protesto ederek salondan ayrıldı.
Giresun İl Genel Meclisi’nin kasım ayı toplantısı Meclis Başkanı Osman Öden başkanlığında gerçekleştirildi.
Gündem dışı konuşmalarda söz alan AK Partili İl Genel Meclisi üyesi Şükrü Kahraman, sözlü olarak otogarın eski petrol ofisi arazine taşınmasını ve otogar arazisine 3 bin kişilik kapalı spor salonu yapılması için meclis araştırma komisyonu kurulmasını önerdi.
CHP Grup Başkanvekili Ömer Mustafa Yılmaz ise “Kapalı spor salonunun TOKİ’ye devredilen SEKA arazisi içerisine yer ayrıldığını düşünüyorduk. Bu araziyi 5 milyon TL’ye alan firmada 68 milyon TL’ye satmıştır. Yine 2,5 milyon TL TMO’dan kira bedeli, 11 milyon TL hurda geliri elde etmiştir. Ticarette böyle bir gelirin adını siz koyun. Özel İdare ise bu işe payende olmuştur. Fakat hiçbir gelir elde etmemiştir. Belediyenin otogar arazisiyle uğraşanlar önce burayı iyi analiz etmelidirler. Söz konusu bu arazi içerisinde de kapalı spor salonu projesi bulunmaktadır” ifadelerini kullandı.
Giresun’a her gittiğimde SEKA tesislerinin başına gelenleri hatırlarım. SEKA, Giresun’da devletin tek önemli yatırımı idi.
SEKA’nın Giresun tesislerinde 2003 yılında 66 bin ton odun hamuru, 83 bin ton gazete kâğıdı üretiliyordu. 500 Çalışanı vardı.
Tesis o yıllardaki gazete kâğıdı ihtiyacını karşılayabiliyordu. Tesis Özelleştirme İdaresi tarafından satışa çıkarıldı. SEKA fabrikasını 5 milyon liraya satın alan Millî Gazete’nin yan kuruluşu Milda, daha sonra makineleri 11 milyon liraya, araziyi 68 milyon liraya sattı. Yıkılan fabrikanın yerine TOKİ konut yapıyor.
Giresun SEKA Aksu Kâğıt Fabrikası özelleştirme programı çerçevesinde 12 Eylül 2003’te Milda’ya 5 milyon liraya satıldı.
Hazırlanan değer tespit raporunda 60 milyon lira değer biçilen fabrikaya sahip olan Ankara merkezli şirket, fabrikayı 5 yıl çalıştırılma zorunluluğuyla almasına rağmen, kısa bir süre üretim yaptıktan sonra TEDAŞ, SSK, Maliye, belediye, vergi dairesi ve işçilere toplam 40 milyon lira borçlanarak fabrikayı kapattı.
Özelleştirme İdaresi, sözleşme şartlarına uyulmadığı için fabrikayı geri almadı.
2010 yılında şirket, 5 milyon liraya aldığı Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikası’nın makinelerini 11 milyon liraya hurdacıya sattı.
2013 yılında hükümetin talimatı ile Giresun İl Özel İdaresi, Seka Kâğıt Fabrikası’nın 684 dönümlük fabrika arazisini 68 milyon liraya Milda’dan satın aldı.
Arazi daha sonra proje yapması için Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’na (TOKİ) devredildi.
Milda, özelleştirmeden 5 milyon liraya aldığı Giresun SEKA Aksu Kağıt Fabrikası’ndan toplam 79 milyon lira gelir elde etmiş oldu.
SEKA’nın Aksu tesislerinin macerası o günlerden bu yana zaman zaman gündeme gelmeye devam etti. Yakın zamanda da yine çeşitli sosyal medya kullanıcıları ve yazılı basın tarafından gündeme getirilmeye devam etmekte. Örneğin Milliyet yazarı Melih Aşık söz konusu özelleştirme sonucu kaybolan üretim kapasitesini eleştirirken, BirGün gazetesi yazarı Müslüm Gülhan 2022 yılı başında kaleme aldığı köşe yazısında konuyu sosyolojik açıdan ele almıştı.
Söz konusu iddiaların tamamı net olarak doğrulanamasa bile, yapılan resmî açıklamalar gazetelere yansıyan bilgilerin büyük ölçüde doğru olduğunu işaret ediyor.
Giresun Valisi Dursun Ali Şahin’in 2013 yılında katıldığı il genel meclisinde, konuyla ilgili sorular üzerine “Arazi’nin 68 milyon 500 bin TL’ye geri alındığını, bunun 40 milyon TL´sini İl Özel İdaresi’ne aktarılan kaynakla TOKİ´nin ödediğini, kalan 28 milyon 500 bin TL borcun ise TOKİ’nin yaptığı binalardan elde edilecek gelirlerle kapatılacağını” açıkladığınıgörüyoruz.
2015 yılında ise fabrikanın yerine konut ve futbol stadyumu inşa edilmeye başlanmıştır. TOKİ konutlarının temel atma törenine katılan dönemin Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli şu ifadeleri kullanmıştı:
“592 konut devasa bir projenin başlangıcı. Konut sayısı artmaya devam edecek. 592 konutun dışında yanlış bilmiyorsam 1500 konut yapımı gerçekleştirilecek. Ayrıca 20 bin kişilik son derece modern mükemmel bir stadyum inşaatı burada yapılacak. Ayrıca Giresun Üniversitesi Tıp Fakültesi ile Sağlık Bakanlığının birlikte kullanacağı 350 yataklı son derece modern, beş yıldız ayarında şehir hastanesi de yine buraya yapılacak inşallah.”
Tüm bu bilgiler ışığında, SEKA’nın Giresun-Aksu tesislerini alan Milda isimli firmanın ciddi bir ticari risk almadan çok büyük bir kazanç elde ettiğini ve önemli bir üretim tesisinin kapatılarak yerine konut ve futbol stadyumu yapıldığını ileri sürmek mümkün olacaktır.
SEKA fabrikasının özelleştirme ve kamulaştırma sürecine dair iddiayı Teyit ve Doğruluk Payı da ele almıştı.
* Kapak görseli: 1972 yılından Giresun SEKA fabrikası resimli kartpostal
