Saddam Hüseyin’in Yargılanması Esnasında Hakimle Yaşandığı İddia Olunan Diyaloga Mahkeme Tutanaklarında Rastlanamıyor

Saddam Hüseyin’in “Adil Bir Yargılama Talep Ediyorum” Sözüne Hakimin “Bunlar Sizin Yaptığınız Yasalar” Yanıtı Verdiği İddiası Doğrulanamıyor

Yanlış İddia

 

Irak’ın ölüm cezasına mahkum edilen devrik lideri Saddam Hüseyin’in yargılanması esnasında Iraklı hakim ile arasında geçtiği iddiaedilen bir diyalogu konu edineceğiz.

Saddam Hüseyin ile kendisini yargılayan hakim arasında geçtiği iddia olunan diyalog şu şekilde:

“Saddam Hüseyin yargılandığı mahkemenin hakimine:

“Beni bu mahkemede yargılayamazsınız. Adil bir yargılama talep ediyorum” dediği zaman hakimin verdiği cevap ibretliktir:

‘Bunlar sizin yaptığınız yasalar.'”

 

saddam hüseyin bunlar sizin yaptığınız yasalar

 

Saddam Hüseyin’in Yargılanma Süreci

Saddam Hüseyin, ABD önderliğinde kitle imha silahlarına sahip olduğu gerekçesiyle 20 Mart 2003 tarihinde başlatılan Irak’ın işgali sırasında iktidarını kaybetmişti. 13 Aralık 2003 tarihinde Tikrit’te ele geçirilen Saddam Hüseyin, üst düzey Baas Yönetimi liderleri ile birlikte, 1968-2003 yılları arasında işlendiği iddia edilen insanlığa karşı suçlar, savaş suçları ve soykırım suçu ile suçlanarak yargılanmıştı. Yargılama, Irak Geçici Yönetimi tarafından oluşturulan yerel bir ceza mahkemesi tarafından gerçekleştirilmişti. 2003 yılında kurulan özel yetkili Irak Ağır Ceza Mahkemesi, sivil halka karşı yönetimleri sırasında işledikleri iddia edilen fiillerden suçlu bulduğu Saddam Hüseyin’i 5 Kasım 2006 tarihinde idam cezasına mahkûm etmişti. Irak Yüksek Mahkemesi tarafından 26 Aralık 2006 tarihinde onaylanan Saddam Hüseyin’in idam cezası (Kurban Bayramı’nın ilk gününe tekabûl eden) 30 Aralık 2006 sabahı erken saatlerde infaz edilmişti.

 

Saddam Hüseyin
Saddam Hüseyin

 

Saddam Hüseyin’in yakalanmasından sonra yargılanma ve cezasının infaz süreci şu şekilde ilerlemişti:

13 Aralık 2003: ABD, Tikrit'te Saddam'ı ele geçirdi.
30 Haziran 2004: Saddam, Irak gözetimine alındı.
1 Temmuz 2004: Saddam yargıç huzuruna çıkarıldı ve savaş suçları ve soykırımla suçlandı.
13 Temmuz 2005: Mahkeme yargıçları olarak kendisine karşı Dujail cinayetlerine ilişkin soruşturmanın tamamlandığı yönünde ilk suçlamalarla karşı karşıya.
19 Ekim 2005: Dujail davasında duruşması başlarken masum olduğunu iddia ediyor.
20 Ekim 2005: Saddam’ın savunma avukatlarından biri kaçırıldı ve öldürüldü.
7 Aralık 2005: Saddam mahkeme salonuna girmeyi reddediyor. Bir önceki gece mahkemeye “cehenneme git” dedi. Hakim, davasına onsuz devam etmeye karar verir.
29 Aralık 2005: Saddam’ın baş avukatı, dönemin ABD Başkanı Bush’a, ABD’nin Irak’taki sorunlarına son vermek istiyorsa Saddam’ın serbest bırakılması gerektiğini belirten bir mektup gönderdi.
5 Kasım 2006: Saddam asılarak idama mahkum edildi.
26 Aralık 2006: Saddam’ın temyizi reddedildi ve idam cezası onaylandı.
30 Aralık 2006: Saddam Hüseyin asılarak idam edildi.

 

Saddam Hüseyin’in yargılanmasının hukuka uygun olmadığı birçok hükümet, kuruluş ve kişi tarafından dile getirilmişti (Örneğin, Uluslararası Af Örgütü Saddam Hüseyin’in yargılama sürecinin adil bir şekilde ilerlemediğini belirtmiş ve idam kararını kınamıştı (Amnesty International, Index number: MDE 14/044/2006, 28 Aralık 2006)). Yargılama sürecine yapılan eleştiriler mahkemenin yetkinliği ve tarafsızlığı üzerinde yoğunlaşmış ve yargılama sırasında mahkemenin masumiyet karinesi, silahların eşitliği ve tanıkların korunması gibi konularda adil yargılanma hakkı ilkesinin ihlal edildiği vurgulanmıştı (Mahmut Şen (2014). “Adil Yargılanma Hakkı ve Saddam Hüseyin Davası“. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt XVIII, Sf: 243)

 

saddam hüseyin yargılama

 

Yargılama esnasında Saddam Hüseyin, Khalil Ad Dulaimy, Wadoud Fawzi, Issam Azzawi, Ramsey Clark, Bushra Al Khalil, Ahmed As Siddiq, Mohammad Tayyib, Ziad An Najdawi ve Curtiss Dubilz adlı avukatlar tarafından savunulmuştu. Ancak, Saddam Hüseyin’in avukatlarına erişiminin kısıtlanması, avukat ya da müdafii seçme hakkına riayet edilmemesi ve savunmanın hazırlanabilmesi için yeterli imkan ve zamanın sağlanmaması eleştirilerin başında geliyordu.

Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin, yargılanması esnasında mahkemenin meşruiyetini tanımadığı, yasal haklarını kullanmak istediği yönünde itirazlarını dile getirmişti.

Saddam Hüseyin’in duruşmalar esnasında yaptığı çıkışlar ve söylemleri uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmişti. Hüseyin’in yargıçlarla atışmaları, mahkeme salonundaki hararetli tartışmalar kayıtlara geçmişti.

 

 

Mahkemenin gerçekleştirdiği duruşmalar esnasında kaydedilen tutanaklar incelendiğinde, Saddam Hüseyin’in “adil bir yargılama talep ediyorum” minvalinde birçok kez cümle kurduğu anlaşılmakla; Saddam Hüseyin’in bu yöndeki sözlerine kendisini yargılayan hakimin “bunlar sizin yaptığınız yasalar” şeklinde verdiği bir yanıta rastlanamıyor.

Duruşma kayıtları arasında Saddam Hüseyin’in “adil yargılama” konusunda itirazlarını dile getirdiği esnada Iraklı hakimin yargılama usulüne ilişkin maddelerin kendisi döneminde kabul edildiğini belirttiği görülebiliyor.

Duruşmadan ilgili kayıtların İngilizceden Türkçemize çevirisi şu şekilde:

[…]

 

HAKİM: Sayın Saddam, bu bir soruşturma süreci.

 

SADDAM HÜSEYİN: Hukuki açıdan, avukatlarım olduğu size bildirildi, değil mi? Önünüze gelmeden avukatlarla görüşmem gerekmiyor mu?

 

HAKİM: Bana sadece 10 dakika verirseniz, hadi formaliteleri bitirelim ve ben ona geleceğim. Sonra beklerseniz, garantili haklara sahip olduğunuzu göreceksiniz.

 

SADDAM HÜSEYİN: Tamam. Devam et.

 

HAKİM: Yasaya göre, Sayın Saddam, soruşturma hakimi sanığa kendisine yöneltilen suçlamaları vermek zorundadır. Ve sonra tüm suçlamaların hukuka göre, 123, 124 ve 125. maddelere göre haklarını okuyoruz. İlk adım, bu maddeler Saddam Hüseyin tarafından imzalanmamış mıydı?

 

SADDAM HÜSEYİN: Evet, 73’teki kanun buydu. Böylece Saddam Hüseyin liderliği temsil ediyordu ve bu yasayı imzaladı. Yani şimdi Saddam’ın Saddam’a karşı imzaladığı yasayı kullanıyorsunuz. Saddam halktı. Lütfen, anayasa mekanizması – Ben bir avukat değilim, ama anlıyorum – Ben aslen bir hukuk adamıyım. Halkın seçtiği bir başkanı çağırıp, onun iradesi ve halkın iradesi ile çıkarılan bir yasaya göre onu suçlayabilir mi?

 

[…]

 

Görülebileceği üzere, sosyal medya paylaşımlarında aktarılan Saddam Hüseyin’in adil yargılama talebine hakim tarafından kendisini yargılayacak yasaların kendi iktidarı döneminde kabul edildiğini belirttiği yönünde bir diyaloga rastlanamıyor.

 

Yorumunuzu yazınız...