Paylaşılan Metnin Oğuz Kağan’ın 33 Maddelik Türk Töresi Buyruğu Listesine Ait Olduğu İddiası Asılsız

“Türk’ün Kadim Töresi”ne ait olduğu ve Oğuz Kağan tarafından buyrulduğu iddiasıyla paylaşılan 33 maddelik “töre / kanun” listesi, Orhun Kitabelerinde ve benzer metinlerde yer alan Türk töresini aktaran metinlerden istifade edilerek uydurulmuş metinlerdir.

Yanlış İddia

 

Bilindiği üzere İslamiyet öncesi Türk topluluklarının devlet düzeni, hukuk sistemi ve kültür değerleri töreye dayanmaktaydı.  Töre hukuku daha çok sözlü kültür üzerinden ilerlemekteydi.

Günümüzde Türk’ün kadim töresi hakkında Bilge Kağan, Kültigin ve Tonyukuk adına sırasıyla 735, 732 ve 716 yıllarında dikilen yazıtlar olan Orhun Yazıtları’nın çözümü ve sözlü kültürle yapılan aktarımlar sayesinde bilgi edinebilmekteyiz.

Yazılı bir kanun gibi madde madde aktarılmamış olan Türk’ün töresi hakkında sanal alemde birçok kaynakta derleme metinlerin oluşturulduğunu görüyoruz. Ancak son dönemde, “Atam Oğuz” notuyla Oğuz Kağan’a ait olduğu iddiasıyla birçok internet sitesinde aktarılan ve sosyal medyada paylaşılan töre listesinin gerçekten asırlar önce Orta Asya’da yürürlükte bulunan ve günümüze değin korunan prensipler seti olduğunu sananlara rastlıyoruz.

Bu 33 maddelik Türk’ün töresi listesinin Oğuz Kağan, Bilge Kağan ya da Orhun Anıtları ile ilgisinin bulunmadığını, bu metnin değişik kaynaklardan derlenerek oluşturulduğunu vurgulama zaruretinin doğduğuna inanıyoruz.

 

Yusuf Karaca'nın Yeni Mesaj'daki "Ülkeyi cehenneme çevirdiler!" başlıklı 25 Ağustos 2019 tarihli yazısında uydurulmuş 33 maddelik buyruk listesi Oğuz Kağan'a atfedilmişti.
Yusuf Karaca’nın Yeni Mesaj’daki “Ülkeyi cehenneme çevirdiler!” başlıklı 25 Ağustos 2019 tarihli yazısında uydurulmuş 33 maddelik buyruk listesi Oğuz Kağan’a atfedilmişti.

 

“Türk töresi 33 buyruk” başlığıyla aktarılan bahse konu liste şöyledir:

1. Tengri (yaratan) Tektir.
2. Her kim ki Tengri’den kut almak dilerse, başkasına yakarmasın.
3. Bir İl, bir Kağan, bir Tengri
4. Bir kına iki kılıç girmez. Bir hatun iki er alamaz ve bir budunda iki töre olmaz. Töre tektir. Töre kesin ve keskindir. Kim ki töreye uya kutlanır. Kim ki töreye kıya, katlanır
5. Kimse töreden üstün değildir. Dirlik ve birlik için töre budur.
6. Bir çoban sürüsünden, bir er ailesinden, bir Kağan budunundan sorulur.
7. Her er eşine, atına, pusatına sahip çıkacak.
8. Ana babaya ve ataya tazim durulacak.
9. Hısmına sarılacak, komşusunu gözetecek.
10. Er kişi yalan söylemeyecek.
11. Mal çalan, mülk çalan misliyle ödeyecek. Hesabı ya malıyla ya canıyla sorulacak.
12. Kim ki bir ırza musallat olursa, canından olacak.
13. Her kim olursa olsun haksız, aldatıcı iş tutarsa hesabı hemen sorulacak.
14. Cenkten beri duran ya da kaçan tamuya(cehennem) uçacak.
15. Aman dileyene kılıç üşürülmeyecek, sığınana arka dönülmeyecek.
16. Baş kaldıranın başı alınacak, hak isteyenin hakkı verilecek.
17. Kimse kimseye üstünlük taslamayacak.
Ne ak etin karadan, ne karanın kızıldan, ne kızılın sarıdan farkı olmayacak.
18. Kin ve gururdan uzak olunacak.
19. Mazluma merhamet, zalime azap duyulacak.
20. Zayıfa, yaralıya, çocuğa ve kadına el kaldırılmayacak.
21. Kızı isteyen kağan da olsa, bey de olsa kız istediğine verilecek.
22. Gereksiz yere ağaç kesmeyeceksin, suyu kirletmeyeceksin.
23. Bilmeyip de bildim demeyeceksin, bilene danışacaksın.
24. Bugünün işini yarına bırakmayacaksın.
25. Kusur görmeyecek, kusur aramayacaksın.
26. Güçlüyken affet, zayıfken sabret.
27. Yazgına asi olma.
28. Yaptığın iyiliği unut, yapılan iyiliği unutma.
29. Herkes adaletle iş görecek.
30. Her ne edersen et, yargılanacağını her daim akılda tut.
31. Milletine yaban kalma. İpeğin iyisine, sözün güzeline kanma, onlara boyanma.
32. Kağan odur ki adaleti üstün tutsun, töreyi yaşatsın. Töre yok olursa İl yok olur. İl olmazsa budun kul olur.
33. Ey Türk Oğuz beyleri, ey milletim işitin !!!

“Üstte mavi gök çökmedikçe, altta yağız yer delinmedikçe senin ilini ve töreni kim bozabilir”

 

Bu sözler Türk töresini yansıtabilir. Orhun Abidelerindeki deyişlere benzerlik arz edebilir. Ancak, Orhun Kitabelerinde yazılı ya da Oğuz Kağan’ın ağzından aktarılmış değiller. Oğuz Kağan tarafından belirlendiklerine ve dile getirildiklerine dair de bir delil bulunmamaktadır.

Orhun Abidelerinin üzerindeki metni deşifre eden Danimarkalı dilbilimci Vilhelm Thomsen’in “Inscriptions De L’orkhon Déchiffrées” adlı kitabında ve Prof. Dr. Muharrem Ergin’in “Orhun Abideleri” adlı kitabı incelendiğinde “kadim Türk töresi” olarak adlandırılan 33 maddelik listenin izine rastlanamamaktadır. Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk adlı 3 yazıtta yukarıdaki listedeki hususların bir kısmı mana itibarıyla yer alsa da aynı şekilde geçmemektedir.

2019 yılı başından itibaren yaygın şekilde paylaşılan Töre buyruklarının yaygın hale geldiği bu dönem öncesinde izine rastlanılamıyor. Yani, son 1,5 yılın ürünü diyebiliriz.

Bu ifadelerin Orhun Kitabelerinde ve benzer metinlerde yer alan Türk töresini aktaran metinlerden istifade ederek oluşturulan; ancak, kaynağı belirsiz ve Orhun Kitabeleriyle ifade olarak alakasız 33 maddelik bir “töre / kanun” listesi uydurması olduğu anlaşılmaktadır.

 

Orhun Abideleri

 

Orhun Kitabelerinde “Ey Türk Titre ve Kendine Dön” İbaresinin Geçtiğini İddia Eden Köşe Yazarları

Yeni Mesaj’daki “Ülkeyi cehenneme çevirdiler!” başlıklı 25 Ağustos 2019 tarihli yazısıyla Yusuf Karaca:

“Çünkü eski Türkler, Oğuz Kağan’ın buyruklarını “töre” diye içselleştirmiş, “hanif” bir toplumdu.

Oğuz Kağan kim? Allah bilir, peygamber. Zülkarneyn, Oğuz Kağan’ın ta kendisidir.

18’inci buyruk: Kin ve gururdan uzak olunacak.

Bakın, bu iki şeyden kurtulsak, evliya oluruz.

20’inci buyruk: “Mazluma merhamet, zalime azap duyulacak.”

21’inci buyruk: “Kızı isteyen, Kağan da Bey de olsa, kız istediğine verilecek.”

21’incü buyruk: “Gereksiz yere ağaç kesmeyecek, suyu kirletmeyeceksin.”

OĞUZ ATA’nın 33 buyruğu da, bugün bakıyoruz Kur’an emri. Bir başka buyruk, “anne, babaya ve ataya her daim tazim olunacak”.”

Vatan Gazetesi eski köşe yazarı Kürşad Zorlu, sosyal medya hesabından yaptığı 8 Aralık 2019 tarihli tweetinde 33 maddelik töre buyruğundan bazılarını Bilge Kağan yazıtından olduğu iddiasıyla paylaşmıştı.

 

"Tengri Tektir" ve "Kimse Töreden Üstün Değildir" sözünün Orhun Kitabelerindeki Bilge Kağan yazıtında geçtiğini öne süren paylaşım
“Tengri Tektir” ve “Kimse Töreden Üstün Değildir” sözünün Orhun Kitabelerindeki Bilge Kağan yazıtında geçtiğini öne süren paylaşım

 

Gazeteabc.com’daki “Türk töresi” başlıklı 28 Ekim 2019 tarihli yazısında Selçuk Türkoğlu, 1 yıllık metni yüzyıllar öncesine taşımış:

"Bakın yüzlerce yıl öteden Türk Töresi ne emrediyor? [33 maddelik Türk töresi buyruğu metni]

İstanbulgazetesi.com.tr’deki “Anne ölme!” başlıklı 26 Ağustos 2019 tarihli yazısında Şahin Zenginal, “Türk Töresi 33 Buyruk” başlığı altında yukarıda alıntılanan sözleri Orhun Abidelerinden olduklarını iddia etmeksizin aktararak hataya düşmemiş.

 

oğuz kağan türk töresi buyrukları

 

3 Yorumlar

  1. Ayla Sarı Öz Reply

    Bu yapılanlara yanlış denilmesine alınan mankurtlar tohumu bozuklar, Türkün tarihini kafalarına göre yeniden yazan işbirlikçiler, tarih uydurucuları.
    Türkün kendisi Kainattır, istedikleri gibi tarih kurgulayan ahmaklar. Bir de Çin’deki Oğuz Kaan tabletleri uydurmuşlar. sanki kendileri Çin’deki tabletlere bakmış gibi saçmalayanlara ne demeli?

  2. Diyelim ki bu maddeler uydurma,her hangi birinde zarar yok belli bir ahlaki salik veriyo tore dedigin baska ne ola

Yorumunuzu yazınız...