Kendimi Bir Nokta Olarak Gördüğümde, Bir Bakmışım Ki Anlamlı Bir Cümlenin Sonundayım.” Sözünün Yunus Emre’ye Ait Olduğu İddiası Doğru Değil

Yanlış İddia

 

Bilgi kirliliğinin edebiyattaki iz düşümlerine eğilmeye devam ediyoruz. Bugün ele alacağımız söz, bu kez kıymetli ozanlarımızdan Yunus Emre’ye (1238 – 1328) atfediliyor:

“Kendimi bir nokta olarak gördüğümde, bir bakmışım ki anlamlı bir cümlenin sonundayım.”

 

Yunus Emre’ye ait olduğu iddiasıyla yaygınlık gösteren ifadenin popülaritesinin sanal mecrayla sınırlanmayıp reel hayatta, farklı biçimlerde de tezahür ettiğine LCW isimli mağazada çekilen bu fotoğrafla şahit oluyoruz:

 

lcw yunus emre
Görsel: Halil Solak

 

lcw yunus emre tshirt
Görsel: Halil Solak

 

Marka, “Halkın Şairi Yunus Emre Koleksiyonu” şeklinde satışa sunduğu tişörtlere “Kendimi bir nokta olarak gördüğümde, bir bakmışım ki anlamlı bir cümlenin sonundayım” sözünü taşıyarak, ifadeyi Yunus Emre’ye ithaf etmiş.

Uydurma sözlerin çeşitli metalara sirayet etmesi esasen yeni bir problem değil; benzer durumlara daha önce de şahit olmuştuk.

Bunlardan biri, Lugat365 isimli oluşumun Oğuz Atay’a izafe ettiği Facebook vecizelerinden devşirme diyalog-söz. Tutunamayanlar’da yer almamasına rağmen aşağıdaki paylaşım, Lugat365’in hazırladığı ajandada Oğuz Atay imzasıyla yer almıştı:

 

“-Gözden ırak, gönülden de ırak olur mu efendimiz?

 

-Hayır Olric. Yüreğinde bir yer açıp oraya oturttuğun her kimse, seninle birlikte gider her yere.”

 

lugat365 olric

 

 

Tutunamayanlar’ın Hayali Kahramanı “OLRİC”li Uydurma Sözler

 

Kayda değer bir başka örnek, yine incelemeye konu olan iddiayla alakalı ancak bu kez obje farklı: viski takımı. “Kendimi bir nokta olarak gördüğümde, bir bakmışım ki anlamlı bir cümlenin sonundayım.” sözünün nerOdesign tarafından Yunus Emre’ye izafe edildiğini görüyoruz.

Viski takımının cam yüzeyine asitle aşındırılarak işlenen söz, Yunus Emre’ye ithaf edilerek satışa sunulmuş:

 

“Nokta Viski Takımı

 

Cam viski takımının üzerinde Yunus Emre’ye ait olan ‘Kendimi bir nokta olarak gördüğümde, bir bakmışım ki anlamlı bir cümlenin sonundayım.’ cümlesi asitle aşındırılarak el işçiliğinde yazılmıştır.Tamamen el imalatı ile üretilmiştir. Özel tasarım üründür.Sipariş üzerine üretimi yapılmaktadır.”

 

İfadenin çeşitli sosyal medya platformlarında da Yunus Emre imzasıyla

paylaşıldığını görüyoruz. Birkaçına göz atalım:

 

 

 

https://www.facebook.com/YunusEmremVeMevlanam42/photos/kendimi-bir-nokta-olarak-gördüğümde-bir-bakmışım-ki-anlamlı-bir-cümlenin-sonunda/1089444901246605/

 

 

Sözün sanal mecralardaki ilk izine bir internet günlüğünde rastlıyoruz. Mayıs, 2009 tarihli paylaşım şu şekilde:

 

noktadan sonsuzluğa

 

Bahse konu olan sözün Yunus Emre’ye ait olduğunu iddia eden bu yazıya, bir forum sitesinin 2011 tarihli gönderisinde de tesadüf ediyoruz.

İddia, sosyal medya platformlarının çeşitlenmesine ve etkileşimin artmasına paralel olarak zamanla daha da yaygınlaşmış görünüyor.

İfadeyi “rivayet” tarzı cümlelerle süsleyen kullanıcılar da mevcut:

 

 

İddiaları aksine “Kendimi bir nokta olarak gördüğümde, bir bakmışım ki anlamlı bir cümlenin sonundayım.” şeklindeki söz Yunus Emre’ye ait değil.

Ozanın tüm şiirlerinin derlendiği, Abdülbâki Gölpınarlı tarafından hazırlanan İş Bankası Kültür Yayınları baskılı “Yunus Emre – Yaşamı ve Bütün Şiirleri” isimli kitabı taradık ancak ifadeye dair hiçbir ize ulaşamadık.

Duru Türkçesiyle ön plana çıkan Yunus Emre’nin, Türkçenin tarihsel gelişim evreleri düşünüldüğünde bir geçiş dönemi şairi olduğunu hatırlatmak yerinde olacaktır. Eserlerinde hem Eski Türkçeden hem Eski Anadolu Türkçesinden izler bulunan şairin, Arapça ve Farsça sözcüklere de yer verdiğini biliyoruz.

Ozanın tüm şiirlerini derleyen Abdülbaki Gölpınarlı, mezkur kitabın ön sözünde Yunus Emre’nin dili için şunları söylüyor:

“Yunus, Farsçadan Türkçeye geçiş devrinin bir şairidir; Osmanlıca dediğimiz ‘üç dilden mürekkep’ lisan henüz tam olarak kurulmamıştır. Bu bakımdan Sultan Veled’de olduğu gibi Yunus’ta da Türkçe, Arapça, Farsça sözler yerine göre, hatta bazı kere vezin yüzünden üç dilde de kullanılmıştır. Sözgelimi ‘Allah-Tanrı ve Çalap, cennet-uçmak, cehennem-tamu, aşk-sevgi, günah-suç ve cürüm, günahkâr, mücrim-yazıklı, eksikli, kâr-assı, mest-esrik, şarap-süci, şirk-ikilik, Azrail-Canalıcı’ sözlerini onda kolayca ve kucak kucağa bulur ve bu örnekleri sahifelerce çoğaltabiliriz.”

 

(Abdülbaki Gölpınarlı, Yunus Emre – Hayatı ve Bütün Şiirleri, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, s.24)

 

Günümüz Türkçesiyle/ Türkiye Türkçesiyle kaleme alındığı görülen sözün sahibi henüz tespit edilebilmiş değil.

 

İLAVE: Tarafımıza ulaşan Doğan Sarıkaya, bahse konu sözün şahsına ait olduğunu şu şekilde ileri sürmüştür:

“İyi günler. Yunus Emre yazdı sanılan ‘Kendimi bir nokta kadar küçük hissettiğimde, bakıyorum, anlamlı bir cümlenin somundayım ‘ Sözü ile ve Mehmet Uzun un yazdığı sanılan ‘ senselndi annem, tam kapidan çıkarken: Yüreğini ört, insanlar soğuk üşürsün ‘ Sözü ve daha birkaç söz bana aittir. 2006 yılında facebooktan paylaşmıştım. O paylaşımı gene facebook grubu olan polislerle ilgili paylaşım yapan bir grup , isim belirtmeden paylaştı. Daha sonra facebook u kapattım ama bilgisayarda yedekli var. Bundan hariç blogcu.com/dogannn hesabında da aynı tarihte paylaşımım vardı ama hacklendi.
İyi çalışmalar dilerim. Saygılarımla”

 

“Kendimi Bir Nokta Olarak Gördüğümde, Bir Bakmışım Ki Anlamlı Bir Cümlenin Sonundayım.” Sözünün Yunus Emre’ye Ait Olduğunu Zanneden Yazarlar

 

* Tespiti için Halil Solak’a teşekkürlerimizle.

Yorumunuzu yazınız...