“Sivas Ellerinde Sazım Çalınır” ya da “Kul Olayım Kalem Tutan Ellere” Olarak da Bilinen

“Kâtip Arzuhâlim” Türküsünün Âşık Veysel’e Ait Olduğu İddiası Doğru Değil

Türkü, Pir Sultan Abdal’a Ait

Yanlış İddia

 

“Sivas Ellerinde Sazım Çalınır” ya da “Kul Olayım Kalem Tutan Ellere” olarak da bilinen Kâtip Arzuhâlim isimli türküyü konu edeceğiz bugün.

Önce türkünün sözlerine bakalım:

Sivas ellerinde sazım çalınır

Çamlı beller bölük bölük bölünür

Yardan ayrılmışam bağrım delinir

Kâtip arzuhalım yaz yare böyle

Güzelim emey, bir tanem emey, güzelim emey, hey

 

Kul olayım kalem tutan ellere

Kâtip arzuhalım yaz yara böyle

Şekerler ezeyim şirin dillere

Kâtip arzuhalım yaz yare böyle

Güzelim emey, bir tanem emey, güzelim emey, hey

 

Pir Sultan Abdal’ım ey Hızır Paşa

Yazılan geliyor sağ olan başa

Beni hasret koydun kavim kardaşa

Kâtip arzuhalım yaz yare böyle

Güzelim emey, birtanem emey, güzelim emey, hey

 

Beni hasret koydun kavim kardaşa

Kâtip arzuhalım yaz yare böyle

Güzelim emey, birtanem emey, hey

 

Dizelerin asıl sahibi türküde/ şiirde ismen yer aldığı hâlde türkü, bazı platformlarda Âşık Veysel’le anılıyor. Bu yöndeki bazı örnek paylaşımlar şu şekilde sunulabilir:

 

katip arzuhalim aşık veysel

 

katip arzuhalim yaz yare yare

 

katip arzuhalim şiiri aşık veysel

 

“Kâtip Arzuhalim” Şiiri Âşık Veysel’in Değil Pir Sultan Abdal’ın

Ancak şiir Âşık Veysel’e ait değil. Ozanın tüm şiirlerinin yer aldığı Dostlar Beni Hatırlasın isimli biyografi-derleme kitabında işbu şiire dair herhangi bir iz yok.

Şiirin gerçek sahibi Pir Sultan Abdal’dır.

Albülbâki Gölpınarlı’nın Pir Sultan Abdal üzerine yaptığı çalışmada mevzubahis şiire rastlamak mümkün. (Abdülbâki Gölpınarlı (1953). Pir Sultan Abdal, “Hayatı, Sanatı, Şiirleri”. İstanbul, Varlık Yayınları. Sf: 25-26)

Ozanın mezkur şiiri, Osmanlı veziri olduğu rivayet edilen Hızır Paşa’ya isyanını dile getirme maksadıyla yazdığı düşünülüyor.

Şiirin orijinalini incelediğimizde kimi kısımların farklı şekilde yer aldığını görüyoruz:

“Kul olayım kalem tutan eline

Kâtip ahvalimi şaha böyle yaz

Şekerler ezeyim şirin diline

Kâtip ahvalimi şaha böyle yaz

 

Allahı seversen kâtip böyle yaz

Dünü gün ol şah’a eylerim niyaz

Umarim yıkılsın şu kanlı Sivas

Kâtip ahvalimi şaha böyle yaz

 

Sivas illerinde sazım çalınır

Çamlı beller bölük bölük bölünür

Ben dosttan ayrıldım bağrım delinir

Kâtip ahvalimi şaha böyle yaz

 

Münafıkın her dediği oluyor

Gül benzimiz sararıban soluyor

Gidi Mervan şâd oluban gülüyor

Kâtip ahvalimi şaha böyle yaz

 

Pir Sultan Abdal’ım ey Hızır Paşa

Gör ki neler gelir sağ olan başa

Hasret koydu bizi kavim kardaşa

Kâtip ahvalimi şaha böyle yaz”

 

Türkü; Selda Bağcan, Barış Manço, Zeki Müren, Ekrem Ataer, Sabahat Akkiraz, Hüseyin Turan, Musa Eroğlu, Arif Sağ, Özdemir Erdoğan, Cansu Koç gibi pek çok ünlü sanatçı tarafından yorumlanmıştı. Bu isimler arasında Âşık Veysel Şatıroğlu’nun da olduğu biliniyor:

 

 

Gerek türküyü Âşık Veysel’in de icra etmesi gerek iki ozanın da memleketinin Sivas olması, söz konusu karışıklığın ortaya çıkış sebepleri arasında düşünülebilir.

 

Âşık Veysel’in aşağıda alıntıladığımız şiirinin kimi dikkatsiz okurlarca bir yanılsamaya sebep olması da muhtemel:

“Kalemi kırılsın bunu yazanın

Söyler söyler derdi bitmez ozanın

Çağır bağır emir onun söz onun

Yazan kâtip böyle yazmış fermanı”

 

Yorumunuzu yazınız...