“Kadın Telakkisi” İsimli Şiirin Nazım Hikmet’e Ait Olduğu İddiası Doğru Değil

Şiir Nail Çakırhan’a Ait

Yanlış İddia

 

Bugün, adına en çok söz/ şiir izafe edilen şairlerden biriyle, Nâzım Hikmet’le bağdaştırılmış “Kadın Telakkisi” isimli şiirden bahsedeceğiz.

“Kadın Telakkisi” başlıklı şiirin tamamı şöyle:

“Kimi der ki kadın;

Uzun kış gecelerinde,

Serip bir döşek gibi

Yatmak içindir.

Kimi der ki kadın;

Yeşil bir harman yerinde,

Dokuz zilli bir köçek gibi

Oynatmak içindir.

Kimi der ki, hamur yoğurur.

Kimi der ki, çocuk doğurur.

Her ağızdan bir söz:

Kimi der ki, ilk göz ağrım.

Kimi der ki, onunla dolu bağrım.

Kimi der ki, bunca yıldır yaşıyorum ayalimdir.

Kimi der ki, boynumda taşıyorum vebalimdir.

Ne bu,

Ne şu.

Ne öyle,

Ne böyle.

Ne döşek,

Ne köçek.

Ne ayal,

Ne vebal…

O benim;

Kollarım, bacaklarım, dudaklarım,

Ve başımdır..

Yavrum, anam, öz kardeşim, karım,

Hayat arkadaşımdır…”

 

Dizeler Twitter, Facebook, Ekşi Sözlük gibi çeşitli platformlarda Nâzım Hikmet imzasıyla dolaşıyor:

 

nazım hikmet kadın şiiri
Kadın başlıklı şiiri hatalı şekilde Nâzım Hikmet’e atfeden paylaşım

 

nazım hikmet kadın telakkisi şiiri
Kadın başlıklı şiiri hatalı şekilde Nâzım Hikmet’e atfeden paylaşım

 

nazım hikmet kadın şiiri
Kadın başlıklı şiiri hatalı şekilde Nâzım Hikmet’e atfeden paylaşım

 

Saptayabildiğimiz kadarıyla şiir, 2003’ten bu yana Nâzım Hikmet’le anılıyor.

Daha çok “Kadın” veya “Kadın Der Ki” adıyla bilinen şiirin kimi kullanıcılar tarafından seslendirilerek paylaşıldığına da şahit oluyoruz:

 

 

 

“Kadın Telakkisi” Nâzım Hikmet’in Değil, Nail Çakırhan’ın

Sanılanın aksine paylaşılan dizeler Nâzım Hikmet’e ait değil.

Nazım Hikmet’in tüm şiirlerinin derlendiği YKY baskılı “Bütün Şiirleri” isimli yapıtı taradık fakat şiire dair herhangi bir bulguya ulaşamadık. (Şairin, içinde telakki geçen tek bir şiiri var: San’at Telakkisi. Ancak bu şiirin sözünü ettiğimiz şiirle hiçbir bağlantısı bulunmuyor.)

Şiirin sahibi Nail Çakırhan‘dır.

14 Temmuz 1910 – 11 Ekim 2008 tarihleri arasında yaşamış olan şairin tam adı Nail Vahdet Çakırhan.

Nail Çakırhan, şairliğinin yanı sıra gazeteci, mimar ve restoratördür.

Bursa Cezaevi’nde tanıştığı Nâzım Hikmet’le birlikte Nail V. adıyla, 1930’da1+1=1 isimli ortak şiir kitabı yayımlamıştı.

 

nazım hikmet nail V 1 + 1 = bir

 

Kadın Telakkisi’nin son mısrasının yasal takibat endişesiyle Nâzım Hikmet’in önerisiyle “Kavga yoldaşımdır” yerine “Hayat arkadaşımdır” şeklinde basıldığı aktarılmaktadır.

Nail Çakırhan’ın lise sondayken arkadaşlarıyla çıkardığı Halka Doğru isimli dergide yayımlanan Alev Yağmuru isimli şiir yüzünden başı derde girer. İhbar üzerine gözaltına alınsa da Atatürk’ün talimatıyla serbest bırakılır. İstanbul’da hakkında yeniden dava açılır, temyiz sonucu bu davadan da beraat eder.

Çakırhan, Alev Yağmuru isimli şiiri hakkında şunları söyler:

“Ben bu şiirle Atatürk’ü değil, Muğla’daki ağaları benzetmiştim derebeylerine. Atatürk biz gençler için müthiş bir deha, taptığımız bir insandı. Ona hakaret etmeyi düşünmem bile mümkün değildi. İşgüzarın biri şiiri ters yorumlamış ve nezarete attırmıştı beni. Sınavlara polis refakatinde gidip geldim.”

 

Şiiri çok beğenen Nâzım Hikmet, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencilerinin çıkarmakta olduğu Hareket dergisinde yayımlatır. Nail Çakırhan ve Nâzım Hikmet bu olay vesilesiyle tanışmış olurlar.

İki şair, daha sonra iki buçuk sene aynı koğuşu paylaşmış, hatta bir dönem Nâzım Hikmet’in babasının evinde beraber yaşamışlardı.

 

“Cağaloğlu yokuşundaki polis teşkilatında bir ay boyunca işkence gördüm. Sonra da otuz arkadaşla birlikte cezaevine düştük. Bursa Cezaevi’nde Nâzım’la aynı koğuştaydık. İki buçuk yıl kaldık. O bol bol şiir yazıp durdu…”

 

Nail Çakırhan’ın eşi, Türkiye’nin ilk kadın arkeologlarından Halet Çambel. Nail Çakırhan’ın mevzubahis dizeleri, eşi Halet Çambel’e yazdığı biliniyor.

 

Nail Çakırhan Halet Çambel
Nail Çakırhan ve Halet Çambel

 

Nail Çakırhan, mimarlık eğitimi görmediği hâlde 1983 yılında dünyanın en saygın mimarlık ödüllerinden Ağa Han Uluslararası Mimarlık Ödülü’nü kazanmıştı.

 

Halet Çambel Nail Çakırhan
Nail Çakırhan ve Halet Çambel

 

Can Yücel’in Nail Çakırhan için yazdığı dizeler, bu bakımdan oldukça anlamlı:

“Yüksek mimardan geçilmeyen bu ülkede

Yüksek olmayan mimar

Bir tek Sinan var sanıyordum

Bir ikincisi var

Yüksek olmayan mimar

Nail V.

Yüksekler, yüksekten atıp

kendilerini

Çatlasınlar patlasınlar…”

 

Vera Tulyakova Nazım Hikmet
Nazım Hikmet ve Vera Tulyakova

 

“Kadın Telakkisi” İsimli Şiiri Nazım Hikmet’e Ait Zanneden Yazarlar

  • Gerçek Alanya’daki “Nazım Hikmet ve Kadın” başlıklı yazısıyla (15 Şubat 2020) Leyla Korkmazcan
  • Mardin Söz’deki “Sözün Bize Ettiği” başlıklı yazısıyla (21 Mayıs 2014) Gülseren Mungan
  • İlkses Gazetesi’ndeki “Katiller İçimizde!” başlıklı yazısıyla (22 Ağustos 2020) Burcu Yanar

Muharrem Soyek, 8 Mart 2011 tarihli yazısında mevzubahis bilgi kirliliğine dikkat çekmişti.

 

Yorumunuzu yazınız...