Henry Ford’un “İnsanlara Ne İstediklerini Sorsaydım Daha Hızlı Giden At Üretirdim” Dediği İddiası Asılsız

İnsanlara ne istediklerini sorsaydım daha hızlı giden at üretirdim” vecizesinin Henry Ford’a ait olduğu iddiası doğru değil. Bu iddiayı destekleyecek sağlam bir kanıt bulunmamaktadır. 1947 yılında vefat eden Henry Ford’un bu sözü söylediğine dair ilk isnatların 2000’li yılların başında yapıldığı görülmektedir. 

 

Vikisöz gibi birçok internet sitesinde ve sosyal medya paylaşımlarında “İnsanlara ne istediklerini sorsaydım daha hızlı giden at üretirdim” vecizesinin Henry Ford’a izafe edildiğini görüyoruz.

 

“İnsanlara ne istediklerini sorsaydım daha hızlı giden at üretirdim” vecizesinin Henry Ford’a ait olduğu iddiasını içeren tweet

 

Söylemediği hâlde Henry Ford’a ait sanılan bu özlü sözün anlamına dair yapılmaya çalışılan açıklama ise şöyle:

“Ford’un bu sözünde anlaşılan; bir fikir gerçekleştirmede önemli olan insanların isteğine göre gitmek değil, insanların asıl istedikleri şeyi bulmaktır. Yani o an ihtiyaçları olmayan, ya da ihtiyacı olduklarını bilmedikleri bir şey üretmektir. At ve at arabalarının taşıt olarak kullanıldığı bir dönemde, insanlar ulaşımda daha hızlı olmanın yollarını arıyorlardı. Henry abimiz ise daha hızlı bir at yapmak yerine, otomobil firması kurmuştur.”

Seri üretimin ilk başarılı örneklerinden yürüyen bant tekniğini geliştirenlerden biri ve dünyanın en büyük otomobil üreticilerinden Ford Motor Company’nin kurucusu olan Henry Ford’un (1863-1947) “insanlara ne istediklerini sorsaydım daha hızlı giden at üretirdim” (“if I had asked people what they wanted, they would have said faster horses”) vecizesini söylediğine dair herhangi bir kanıt bulunmamaktadır (Bahse konu vecizenin “müşterilerim daha hızlı bir at isterdi” (“My customers would have asked for a faster horse“) şeklinde de dile getirildiği görülmektedir).

Quote Investigator’ın incelemesinde aktarıldığı üzere “İnsanlara ne istediklerini sorsaydım daha hızlı giden at üretirdim” vecizesi ile Henry Ford’un birlikte anıldığı ilk yayın araştırıldığında Greg Miller’ın “The Cruise Industry New Quarterly” adlı yayınında John McNeece adlı gemi tasarımcısının Henry Ford’un potansiyel müşteriler hakkındaki düşüncelerini aktardığı bölümde bu sözün Ford’a ait olduğu açıkça belirtilmeden geçtiği görülmektedir (Greg Miller (1999). “Creating Cruise Ships with an Eye on Next Generation”, The Cruise Industry News Quarterly, 1999 Summer, Volume 9, Number 37). Bahse konu yayında geçen bölüm şöyledir:

John McNeece: “İnsanları yoklayarak ne istediklerini anlamaya çalışmada bir sorun var. Demek istediğim, eğer Henry Ford bir motorlu araç yapıp yapmaması konusunda insanların görüşünü yoklasaydı, muhtemelen gerçekten istedikleri şeyin daha hızlı bir at olduğunu söylerlerdi.”

“John McNeece: “There is a problem trying to figure out what people want by canvassing them. I mean, if Henry Ford canvassed people on whether or not he should build a motor car, they’d probably tell him what they really wanted was a faster horse.”

Bu sözün Henry Ford’a ait olduğuna dair ilk atıf İngiltere’de yayın yapan “Marketing Week” adlı dergiye 2001 yılında gönderilen bir mektupta rastlanmaktadır.

Yapılan Google Kitaplar taramasında bu sözün 2002 yılına değin Henry Ford’a ait olduğuna yönelik bir iddianın ya da atfın yer almadığı görülmektedir.

Henry Ford Müzesi (Henry Ford Museum) de konuya ilişkin bu sözün Henry Ford’a ait olduğunu teyit edemedikleri şu açıklamayı yapmıştır:

“Bu konuyla ilgili geçmişte yapılan araştırmalar araştırmacı veya araştırma personeli tatmin edici sonuçlar sunmadı. Ford, çeşitli süreli yayınlar ve gazeteler için sayısız makale yazdı ve kendisine atfedilen alıntı sözler değiştirilmiş ve çoğunlukla doğrulanmamıştır. ”

Bu minvalde dile getirilen ilk benzer sözün Edward J. v. K. Menge’in “The Quarterly Review of Biology” adlı yayında 1930 yılında yayınlanan yazısında “hızlı atlar yetiştirmek de bize buharlı lokomotif getirmedi” (“nor did breeding faster horses bring us the steam locomotive“) şeklinde geçtiği belirtilmektedir.

Her ne kadar Henry Ford bu özdeyişi söylememiş olsa da kurduğu firmanın üretim tekniğinin gelişim süreci incelendiğinde Ford Motor Company’nin müşterilerin zevk ve tercihlerine yaklaşımının bu söz minvalinde olduğu anlaşılmaktadır. 20. yüzyıl başlarında “müşteri istediği renkte araba satın alabilir, renk siyah olduğu sürece” yaklaşımıyla Ford’un renk seçeneği sunmadan T Modeli aracından tek renk satışı yaptığı bilinmektedir.

 

Henry Ford’un “İnsanlara Ne İstediklerini Sorsaydım Daha Hızlı Giden At Üretirdim” Dediğini Sanan Yazarlar

Hürriyet Gazetesi‘ndeki “Gezer’in gezdirme telaşı” başlıklı 17 Mart 2004 tarihli yazısıyla Ali Atıf Bir:

"Çekirgelik 
İnsanlara ne istediklerini sorsaydım, daha hızlı giden at üretirdim. 
(Henry Ford)"

T24‘teki “Toplumsal değerler, her zaman değerli midir?” başlıklı 30 Nisan 2012 tarihli yazısıyla Doğan Akın:

"Toplumsal tepkiyi tek hareket noktası olarak önümüze koyan Arınç’ın sözleri Henry Ford’u düşündürdü bana. Ford’un, “İnsanlara ne istediklerini sorsaydım, daha hızlı giden at üretirdim” sözlerini…"

Hedefhalk.com‘daki “Ne dediler, aslında ne demek istediler?” başlıklı 8 Nisan 2018 tarihli yazısıyla A. Onur Şahinoğlu (sözü tahrif ederek ikinci bölümünü farklı aktarmış):

"Ne diyor Henry Ford, “İnsanlara ne istediklerini sorsaydım bana ‘daha hızlı atlar’ cevabını verirlerdi.”"

Yenihaberden.com’daki “Tüketicileri değil, rakipleri düşünün” başlıklı 22 Ocak 2015 tarihli yazısıyla Sedat Dönmez:

"Ford otomotivin kurucusu Henry Ford “Eğer insanlara ne istediklerini sorsaydım daha hızlı at arabası cevabını alırdım” diyerek noktayı koymuştur."

5 Ocak Gazetesi’ndeki “Üretim Kültürümüz Ne Durumda” başlıklı 27 Mart 2019 tarihli yazısıyla Alper Tansel:

"Henry Ford, “İnsanlara ne istediklerini sorsaydım, daha hızlı giden at üretirdim.” demekte elbette haklıydı."

Muhammed Murat Tutar’ın Genç Dergisi’ndeki “Geleceğin Endüstri Devrimi: Endüstri 4.0” başlıklı 29 Ekim 2016 tarihli yazısından:

"Endüstri 2.0 devrimini başlatan Henry Ford’un dediği gibi: “İnsanlara ne istediklerini sorsaydım, daha hızlı giden at üretirdim.”"

 

henry ford hızlı giden at

Yorumunuzu yazınız...