Gerçek Sanılan “Escherian Merdiveni”

Escherian Merdiveninin Gerçek Olduğu İddiası Doğruyu Yansıtmıyor

“İmkânsız Merdiven” Ya Da “Hileli Merdiven” Olarak Bilinen Escherian Merdiveni Gerçek Değildir, Michael Lacanilao adlı Rochester Teknoloji Enstitüsü öğrencisi tarafından geliştirilen ve pazarlanan bir mit. Bir illüzyon gösterisi de değil. Tamamen plânlı şekilde uydurulmuş, montaj videolar, asılsız internet siteleri, uydurma kişilikler, sahte bilim ve aktörlerin katkı sunduğu “Merdiven Projesi: Modern Bir Mitin İnşası” (the stairway project: building a modern myth) başlıklı bir projenin ürünüdür. İddia edildiği gibi Escherian Merdiveni formatında yukarı çıkarken aslında aşağıya inmenizi ve asıl noktanıza dönmenizi sağlayacak bir yapının fiziken oluşturulması mümkün değil. 

New York’ta bulunan Rochester Teknoloji Enstitüsü’nde (Rochester Institute of Technology) yer aldığı iddia edilen Escherian Merdiveni’nin (The Escharian Stairwell) fizik kurallarını altüst ettiği iddiasını içeren video kayıtlar sosyal medya kullanıcılarının kafasını bir hayli karıştırmış görünüyor. Tasarımcıların, illüzyon ve bilim ile ilgili kişilerin, teknoloji meraklılarının, sosyal medya fenomenlerinin gerçek sandığı bu imkânsız merdiven aslında bir kurgu ürünü.

Aşağıda çizimi yer alan ve bir örneğinin Rochester’da inşa edildiği iddia edilen (fiziken oluşturulması imkânsız olan) Escherian Merdiveni mimarisinde merdivenleri çıkarken asıl bulunduğunuz noktaya eriştiğiniz iddia ediliyor.

Merdivenleri inseniz de çıksanız da başladığınız noktaya döndürdüğü iddia edilen bahse konu merdiven yapısının tanıtımına ilişkin çekilen ve bu mitin kaynağını oluşturan (aşağıda yer alan) video kaydı, kitle fonlamasıyla finanse edilen proje kapsamında oluşturularak sosyal medyada yayılması sağlanmıştır. Escherian Merdiveni’nin tanımının yapıldığı bu video kaydında görülebileceği üzere sunucu yeşil kıyafetli hanımefendiye merdivenlerden yukarı gidip onu karşılamasını söyler ve (sözde) yukarı çıktığında tekrar sunucu ile karşılaşır. Çekik gözlü hanımefendi geri dönüp orijinal rotayı tekrarladığında da tekrar aynı noktaya döner.

İlk bakışta inanması zor geliyor haliyle. Ancak, bu video kaydı montaj ürünüdür. Video kaydında görülen kişiler rol icabı bu merdivenin varlığına inanmaktadır. Video farklı görüntülerin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Hatta, Escherian Merdiveni mitinin yaratıcısı olan New York Rochester’da film yapımcısı  Micheal Lacanilao, bir film senaryosu yazar gibi tüm karakterlerin repliklerini, kamera açılarını dahi tasarladığı bu video kaydı içerisinde hatta bir de “cameo” vermektedir.

Rochester Teknoloji Enstitüsi Film ve Animasyon Okulu (Rochester Institute of Technology School of Film and Animation) mezunu Michael Lacanilao, 2015 yılında yazdığı 81 sayfalık “modern bir bir efsane oluşturmak” (“building a modern myth”) başlığını taşıyan tezinde yaratacağı hurafe projesinin amacını şu şekilde açıklamaktadır:

“Modern Bir Efsane Oluşturmak “, anlatım film yapımı, belgesel, sosyal medya ve analitik felsefeyi akademik dünyanın mantıklı bir çelişkiyi açıkça ortaya koymasına nasıl cevap verebileceğini yaratıcı bir araştırmaya birleştiren 3 aşamalı bir internet kampanyasıdır. Seyircileri düşünmeye zorlayan eğlenceli, ilgi çekici ve güçlü bir sinema deneyimi olması amaçlanıyor.”

Michael Lacanilao, Escharian Merdiveni efsanesinin yaratıcısı olduğunu, tüm hikâyeyi bir projesi için uydurarak mütevazı bir bütçeyle video kaydı yoluyla sanal dünyada yayarak bu mitin oluşmasını sağladığını kabul etmektedir. Lacanilao’nun “Merdiven Projesi: Modern Bir Efsanenin İnşası” (The stairway project: building a modern myth) başlıklı, kitle fonlaması yöntemiyle finanse edilen bir projesinin ürünüdür.

“Escherian Merdiveni”ne ilişkin 4 yönlü bir üçgenin mümkün olduğu, 2+2’nin 5 ‘e eşit olabileceği, fiziken inerken aynı zamanda çıkabileceğiniz ve aynı noktaya dönebileceğiniz merdiven mimarisinin mümkün olduğu, Rafael Nelson M. Aboganda isimli bir bilim insanının bu mimarinin mümkün olduğunu söylediği gibi detayların tamamının kendisi tarafından uydurulduğunu da belirtmektedir.

Michael Lacanilao, Facebook sayfasında ve Youtube‘de yayınladığı video röportajda bu miti oluşturduğunu kabul etmektedir. Açıklamasında Lacanilao, sinema izleyicilerine gerçek olmadığı hâlde onlara gerçek hissettirecek bir deneyimi nasıl sunacağını düşündüğünü, internetin ve sosyal medyanın gelişimiyle birlikte düşük bütçeyle de olsa bu deneyimi hissettirme fırsatının oluştuğunu, yeterli bütçesi olmasa da bahsettiği deneyimi izleyenlere yaşatmak için bu girişime başladığını belirtmektedir.

Escherian Merdiveninin gerçek olmadığına dair Captain Disillusion‘ın kapsamlı inceleme videosu tüm detayları ortaya koymaktadır:

İLAVE: Fizik kurallarına aykırılık arz eden ve sonu bir türlü gelmeyen merdiven görüntüleriyle ünlü Hollandalı grafik tasarımcı M. C. Escher’e ait “Escherian Merdiveni” olduğu sanılarak stok görsel sitelerinde satışa sunulan aşağıdaki gibi illüstrasyonların da paylaşıldığı görülüyor.