Fiyatlar genel seviyesinde yaşanan sürekli düşüştür. Deflasyon, enflasyonun tersi durumu tanımlamaktadır.
Dezenflasyon
Dezenflasyon, fiyat artış hızının azalması anlamına gelmektedir. Fiyat artış hızındaki yavaşlama süreci için kullanılmaktadır. Yüksek enflasyondan düşük enflasyona geçiş sırasında yaşanan düşen enflasyon sürecini ifade etmektedir.
Hiperenflasyon, enflasyonun olağan dışı şekilde yüksek olduğu, aylık enflasyon oranının % 50’yi aştığı enflasyona denir (Hiperenflasyonun hangi yükseklikte ve süreli enflasyon artış ortamında görüldüğü konusunda bir uzlaşı bulunmamakla birlikte, aylık % 50’lik artış oranı genel geçer şekilde kabul edilmektedir).
Shrinkflasyon
Shrinkflasyon, ürünlerin gramajlarının / ebatlarının düşürülmesi ile oluşturulan zımnî enflasyona verilen addır. Ürünü küçültüp fiyatı artmamış hissettirmenin yoludur. Aynı anda hem ürünün fiyatının artması hem de miktarının azalmasını da niteler.
Skimpflasyon
Skimpflasyon, shrinkflation kavramının hizmetler sektörüne uygulaması için bir isimlendirme önerisidir. Enflasyon, fiyatlar genel seviyesindeki artış anlamına geliyor. Skimpflation ise fiyat seviyesi aynı kalsa da firmalar tarafından sunulan ürün ya da hizmetlerin azalmasını tanımlıyor. Yani, bir tür zımnî fiyat artışı.
Örneğin, Covid-19 salgının etkileri, arz yönlü kısıtlar, işgücü kaynaklı sorunlar gibi nedenlerle ürünlerin fiyatını sabit tutan firmalar boyutlarında / miktarlarında kısıntıya gitmişti. Hizmet sektöründeki firmalarda da aynı trend gözlemleniyor. Bu durum skimpflation olarak tanımlanıyor.
Resesyon
Ekonomik büyümenin belirli bir süre negatif veya yavaş olduğu dönemler için kullanılan resesyon teriminin tanımı üzerinde net bir uzlaşı bulunmuyor. Bir ekonominin 2 çeyrek üst üste küçülmesi genel olarak resesyon olarak tanımlanmaktaydı. Ancak son dönemdeki tanım revizyonu ışığında, ekonominin geneline yayılmış ve güçlü bir durgunluk yaşanması durumunda, iki çeyrek boyunca küçülme yaşanmasa bile bir resesyondan söz etmenin mümkün olduğu söylenebilir.
Depresyon, uzun yıllar boyunca ülkede yüksek işsizlik yaşanmasına sebep olan geniş çaplı ekonomik çöküşü ifade eder. Derin iktisadî küçülmeyi niteleyen depresyon, resesyonun çok daha şiddetlisidir.
Stagnasyon, gayri safi millî hasıla hızının ortalamadan daha düşük bir hızda büyümesini niteler. Ekonomik durgunluk olarak da bilinir.
Stagflasyon
Stagflasyon, bir ekonomide enflasyon ve işsizliğin (durgunluğun) aynı anda yaşanması durumudur. Üretimin düştüğü veya en azından artmadığı bir ortamda enflasyonun yükseldiği durumu ifade eder. Stagflasyonist ortam, stagnasyon ile enflasyonun aynı anda görüldüğü durumu içerir.
Resesyonda ekonomide daralma gözlemlenir. Stagflasyonda (çok yüksek olmayan) enflasyon ve (sıfıra yakın) büyüme vardır. Slumpflasyon ise çok yüksek enflasyon ortamında ekonominin küçülmesi anlamına gelmektedir.
Greedflasyon
İngilizce “açgözlülük” anlamına gelen “greed” ile “enflasyon” (“inflation”) kelimelerinin birleşimiyle oluşturulan, yüksek enflasyonun neden olduğu fiyatlama davranışlarının bozulduğu ortamdan istifa eden satıcıların mal ve hizmet fiyatlarını enflasyonun çok üzerinde artırmasını tanımlamaktadır.
Slumpflasyon
Slumpflasyon, yüksek enflasyonla birlikte ekonomide reel küçülmenin gözlemlendiği durumu tanımlar. Enflasyonist baskı güçlenirken küçülen ekonomide slumpflasyon mevcut demektir. Stagflasyon, yüksek enflasyon ortamında; büyüyememe (sıfıra yakın büyüme) durumunu nitelerken, slumpflasyon yüksek enflasyonla birlikte ekonomik aktivitenin düştüğü durumunu ifade eder.
Dolarizasyon
Dolarizasyon, bir ülkenin kendi yerel para biriminin yerine, farklı bir ülkenin parasını kullanmasıdır. İsminden anlaşılacağı üzere, bir ülkenin kendi para birimini tedavülden kaldırıp ABD dolarını kullanmaya başlaması anlamına gelmektedir.
Ters Dolarizasyon
İsminden de anlaşılacağı üzere ters dolarizasyon kavramı dolarizasyon sürecinin tersine işlemesi anlamına geliyor. Bireysel ve kurumsal yatırımcıların işlem, tasarruf ve değer ölçüsü olarak yerel para birimi yerine dolar gibi yabancı para birimlerini tercih yoğunluğunun azalma süreci ters dolarizasyon olarak nitelenir. Dolarizasyonun azalması anlamına gelen ters dolarizasyon süreci ters para ikamesi olarak da tanımlanabilir.
