Einstein’ın “Korkarım Ki Bir Gün Teknoloji, İnsan İletişiminin Ve Yakınlaşmasının Önüne Geçecek ve Aptal Bir Nesil Ortaya Çıkacak” Dediği İddiası Doğru Değil

 

Konu dünyanın en ünlü bilim insanlarından biri olan Albert Einstein (1879-1955) (Türkçe okunuşuyla Aynştayn) olunca, Einstein’ın üniversite sınavlarını kazanamadığıkatıldığı konferansta Einstein yerine şoförünün konuştuğu gibi şehir efsanelerinin yanı sıra Einstein’ın söylemediği ancak söylediği sanılan birçok vecizeyle karşılaşıyoruz. Einstein’ın “Korkarım ki bir gün teknoloji, insan iletişiminin ve yakınlaşmasının önüne geçecek ve aptal bir nesil ortaya çıkacakdediği iddiası da bunlardan biri.

Ancak, Korkarım ki bir gün teknoloji, insan iletişiminin ve yakınlaşmasının önüne geçecek ve aptal bir nesil ortaya çıkacak” (“I fear the day that technology will surpass our human interaction. The world will have a generation of idiots“) sözünün Einstein’a ait olduğu iddiası doğru değildir.

Teknolojideki ilerlemenin hayatımıza olan sirayetiyle birlikte bu durumundan rahatsızlık duyanların sarıldığı bu vecize, sosyal medyada fasılalar halinde viral şekilde paylaşılan bu söz, Wikiquote, QuoteInvestigator ve Snopes‘un analizlerinde aktarıldığı üzere aslında Einstein’a ait değildir.

Einstein’ın bu sözü söylediğine ya da kaleme aldığına dair yaşadığı dönemden bir kaynak bulunmamaktadır. Einstein uzmanı olarak kabul edilen Alice Calaprice’in “Ultimate Quotable Einstein” adlı kitabında bu sözün izine rastlanamamaktadır.

Teknolojimizin insanlığımızı aştığını açıkça görüyoruz” (“It’s become appallingly clear that our technology has surpassed our humanity“) sözünün de Einstein’a atfediliğini görüyoruz. Bu iddiaya dair ilk kaynağın Harika Çocuk (Powder) isimli 1995 yapımı film olduğu, Harika Çocuk adlı film öncesinde herhangi bir yazılı ya da görsel kaynakta bu sözün Einstein’a ait olduğuna dair bir atfın yer almadığı görülmektedir.

Sözün tam halinin ise 2012 yılından itibaren kullanımda olduğu dikkatleri çekmektedir. Yani, Einstein’ın 1955 yılında vefat etmesinin 57 yıl sonrasında bir anda ortaya çıkan ve kendisine atfedilen bir vecize. Tipik bir asılsız iddia.

Wikiquote bu özdeyişi “kaynaksız ve şüpheli / aşırı modern kaynaklar” (unsourced and dubious/overly modern sources) olarak nitelemiştir. Einstein’ın bahse konu vecizesine şüpheyle yaklaşılması gerektiğini belirten Wikiquote’daki bölümde yer alan uyarı Einstein ile ilgili iddialara temkinli yaklaşmamız gerektiğini ifade ediyor:

“Einstein, birçok ifadenin atfedildiği başlıca ikonik figürlerden biridir; onunla ilgili olmayan atıflar genellikle bazı şüpheciliklerle ve genellikle de çoğu zaman ele alınmalıdır.”

Einstein’ın teknolojideki ilerlemenin olumsuz etkileri hakkında endişelendiği doğrudur. Alice Calaprice’in kitabında aktarıldığına göre Einstein teknolojinin menfi etkileri hakkındaki endişelerini Otto Juliusburger’a 11 Nisan 1946 tarihinde yazdığı mektupta şu şekilde dile getirmişti:

“Etik standartların berbat bir şekilde bozulmasının, temel olarak bilim ve teknolojinin felaket bir yan ürünü olan yaşamlarımızın mekanizasyonu ve duyarsızlaştırılmasından kaynaklandığına inanıyorum. Suçlanacak biziz”

(“I believe that the abominable deterioration of ethical standards stems primarily from the mechanisation and depersonalisation of our lives – a disastrous byproduct of science and technology. Nostra culpa! [We are to blame!]”)

 

Einstein'ın Üniversite Sınavlarını Kazanamadığı Doğru Değildir
Albert Einstein

 

Einstein’a Ait Olmayan Söz Viralinin Peşine Takılan Yazarlar

Bu hatalı bilgiyi okurlarıyla paylaşan yazarları sıralayacak olursak:

 

1 Yorum

Yorumunuzu yazınız...