Görselin Einstein’ın Doktora Başvurusunun Reddine İlişkin Sanılan Mektuba Ait Olduğu İddiası Doğru Değil

Yanlış İddia

 

20. yüzyılın en popüler bilim insanlarından Albert Einstein’ın akademik hayatı hakkına dair birçok yanlış iddia paylaşılmış vaziyette. Daha önce Malumatfurus.org’da da Einstein’a ait olmayan birçok vecizenin ve kendisine atfedilen bazı hikâyelerin arka planına değinmiştik. Ayrıca, Einstein’ın üniversite sınavlarını kazanamadığına dair bir iddiayı da incelemiştik. Bu defa, Einstein’ın doktora başvurusunun reddine ait olduğu öne sürülen bir mektup görselini konu edineceğiz.

Einstein’ın doktora başvurusuna Bern Üniversitesinden gelen red cevabı. Teorilerine gerçekçi değil artistik denilmiş” notuyla bahse konu mektup görselini aktaran bir örnek paylaşım şu şekilde:

 

einstein doktora ret cevabı

 

Bahse konu mektup görseli şöyle:

 

einstein doktora başvurusu ret

 

Yukarıdaki görseldeki mektubun içeriği şu şekilde:

06 June 1907

Dear Mr. Einstein

Your application for the Doctorate has not been successful at this time and as such you are not eligible for the position of Associate Professor.

While you posed an interesting theory in your article published in ‘Annalen der Physik’, we feel that your conslusions about the nature of light and the fundamental connection between space and time are somewhat radical. Overall, we find your assumptions to be more artistic than actual Physics.

Sincerely yours.

Professor Wilhelm  Heinrich Ph.D.

Dean of Sciences

 

Türkçemize çevirisi:

“6 Haziran 1907

Sevgili Bay Einstein

Doktora başvurunuz şu aşamada başarılı bulunmadı ve bu nedenle Doçentlik pozisyonu için uygun görülmediniz. “Annalen der Physik”te yayınlanan makalenizde ilginç bir teori ortaya koyarken, ışığın doğası ve uzay ve zaman arasındaki temel bağlantı hakkındaki görüşlerinizin biraz radikal olduğunu düşünüyoruz. Genel olarak, varsayımlarınızın gerçek fizikten ziyade sanatsal buluyoruz.

Saygılarımla.

Profesör Wilhelm Heinrich Ph.D.

Fen Bilimleri Dekanı”

 

Albert Einstein’ın doktora başvurusu Bern Üniversitesi tarafından reddedilmişti.

Eintein ilk doktorasını 1905 yılında Zürih Üniversitesi’nden almıştır. 1907 yılında ise Bern Üniversitesi’nde ilgili dönemde “doktora” için başvuruda bulunmuştur. Ancak bu başvuru, 28 Ekim 1907 tarihli Komite kararı ile reddedilmiştir.

Einstein’ın doktora başvurusu, habilitasyon adı verilen, günümüzde doktora sonrası program olarak nitelenen akademik çalışma sürecine tekabûl ediyor aslında. Avrupa’daki üniversitelerde ilgili dönemde ders verebilmek için liyakat tezi olarak nitelenebilecek habilitasyon tezinin sunulmuş olması bekleniyordu. Ancak Einstein, başvurusu ile birlikte bir habilitasyon tezi sunmamıştı. Bu nedenle, Komite toplantısında Einstein’ın tezsiz şekilde doçent pozisyonuna atanıp atanmaması tartışılmıştı. Einstein’ın başvurusunun değerlendirildiği Komite toplantısında, “büyük bilimsel başarıları” nedeniyle tez eksikliğine rağmen Einstein’ın kabul edilmesi talep edilse de uzun süren tartışma sonucunda Einstein’ın bir habilitasyon tezi sunana değin başvurusunun reddine karar verilmişti (Bu redde ilişkin Komite toplantı kaydı Bern Üniversitesi arşivlerinde yer almaktadır).

Reddedilen başvurusuna rağmen Einstein bir yıl sonra Bern Üniversitesi tarafından deneme amaçlı ders vermek üzere davet edilmiş ve kendisine doçentlik statüsü (Venia docendi) verilmişti.

Ancak, iddia edilenin aksine bahse konu mektup Einstein’ın Bern Üniversitesi’nden aldığı olumsuz yanıta ait değil. Bahse konu mektup görseli sahte. Bern Üniversitesi ile Einstein arasında böyle bir yazışma hiç gerçekleşmedi.

Mektubun sahteliğini işaret hususlar ise şu şekilde sıralanabilir:

  • Bern Üniversitesi’nde görev yapan Wilhelm Heinrich adında bir dekan ya da profesör bulunmuyor.
  • 1907 yılında da Bern Üniversitesi’nde Fen Fakültesi ile Doğa Bilimleri Fakültesi henüz ayrılmadığı için ayrı bir Fen Bilimleri Fakültesi ve Dekanı henüz mevcut değildi.
  • Mektup üzerinde yer alan dairesel damganın Bern Üniversitesi ile bir ilgisinin bulunmadığı belirtilmektedir.
  • mektup görselindeki adreste Bern’de günümüzde kullanılan 4 haneli posta koduna (3012) yer verildiği görülüyor. İsviçre’de 1960’lı yıllardan sonra dört basamaklı posta kodu sistemini benimsendi.
  • İsviçre’de yer alan Bern Üniversitesi’nin İsviçre’nin resmî dilleri (Almanca, Fransızca, İtalyanca ve Romanşça) arasında yer almayan ve Einstein’ın konuştuğu ve akademik çalışmalarını gerçekleştirdiği dil (Almanca) dışında İngilizce yazılmış bir mektup iletmiş olma ihtimâli gayet düşük.
  • Fabrikasyon mektup görselinin üzerinde Einstein’ın resminin bulunduğu 25 sentlik ABD pulu görseli ile birlikte servis edilmesi de şüphe uyandıran bir diğer husus.

 

* Bern Üniversitesi’nde arşiv görevlisi ve Arşiv, Kütüphane ve Bilgi Bilimlerinde Sürekli Eğitim Programı’nın yönetim kurulu üyesi Niklaus Bütikofer’in aktarımından istifade edilmiştir.

Yorumunuzu yazınız...