Çin Halk Cumhuriyeti’nin Türkiye’ye Koronavirüs Hızlı Tanı Kitlerinin Üzerine “Ücretini Atatürk Ödedi” Yazarak Ücretsiz Gönderdiği İddiası Doğru Değil

Atatürk’ün kurduğu Refik Saydam Hıfzısıhha Akademisinin 1940 yılında kolera salgınında göndermiş olduğu aşılardan dolayı Çin’in Türkiye’ye hızlı tanıma kitlerini ücretsiz olarak gönderdiği iddiası doğruyu yansıtmıyor. Atatürk hayatta iken 1938 yılında Çin’e kolera aşısı gönderildiği biliniyor. ancak, Çin’den yapılan son tanı kiti sevkiyatının bahsi geçen gönderime atıf yapılarak ücretsiz sağlandığına dair bir delil bulunmuyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yaptığı basın toplantısında kitlerin ücretinin verilerek alındığını ifade ederek bu iddianın doğru olmadığını beyan etmişti.

Yanlış İddia

 

Geçtiğimiz günlerde Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, koronavirüs ile mücadele kapsamında yürütülen çalışmalara ilişkin, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda milletvekillerini bilgilendirmişti. Koca, “Test sayımızın çok artacağını düşünüyoruz. Günlük en az 10-15 bin test yapabilir hale gelmek istiyoruz. Önümüzdeki 1-2 gün içerisinde hızlı tanı kiti devreye girecek” diyerek koronavirüs tespiti için laboratuvar ve test sayılarının artırılacağını ifade etmişti.

Bu açıklamanın üzerine koronavirüs salgınıyla mücadele etmek ve virüsü tespit edebilmek amacı ile Çin’den temin edilen hızlı tanı kitleri Türkiye’ye getirildi. Basına yansıyan haberlerde koronavirüs tanı kitlerinin sevkiyatının Çin’in Şanhay şehrinden Atatürk Hava Limanı’na 23 Mart 2020 gecesi gerçekleştirildiği, kitlerin Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne iletildiği bilgisi yer aldı.

15 dakikada koronavirüsün tespitini yapılabildiği belirtilen hızlı tanı kitlerinin Türkiye’ye gelmesi ile beraber sosyal medyada birtakım iddialar yer almaya başladı.

 

Çin'in 2 milyon koronavirus hızlı tanı kitlerinin üzerine "Atatürk ücretini ödedi" yazarak Türkiye'ye ücretsiz gönderdiği iddiasını içeren paylaşım
Çin’in 2 milyon koronavirus hızlı tanı kitlerinin üzerine “Atatürk ücretini ödedi” yazarak Türkiye’ye ücretsiz gönderdiği iddiasını içeren paylaşım

 

Paylaşılan gönderilerde Çin Halk Cumhuriyeti’nin Türkiye’ye verilen hızlı tanı kitlerinden herhangi bir ücret talep etmediği iddia edildi.  Çin’in, Türkiye’ye hızlı tanıma kitlerini ücretsiz olarak göndermesinin nedeninin, Atatürk’ün kurduğu Refik Saydam Hıfzısıhha Akademisinin, Çin’e 1940 yılında kolera salgınında göndermiş olduğu 1 milyon aşıdan dolayı olduğu dile getirildi. “Çin gönderdiği  2 milyon test kitinin üzerine “Ücretini Atatürk ödedi” yazmış…” ifadeleriyle sosyal medyada birçok kişi tarafından paylaşıldı.

 

Çin'in 2 milyon koronavirus hızlı tanı kitlerinin üzerine "Atatürk ücretini ödedi" yazarak Türkiye'ye ücretsiz gönderdiği iddiasını içeren paylaşım
Çin’in 2 milyon koronavirus hızlı tanı kitlerinin üzerine “Atatürk ücretini ödedi” yazarak Türkiye’ye ücretsiz gönderdiği iddiasını içeren paylaşım

 

Çin'in 2 milyon koronavirus hızlı tanı kitlerinin üzerine "Atatürk ücretini ödedi" yazarak Türkiye'ye ücretsiz gönderdiği iddiasını içeren paylaşım
Çin’in 2 milyon koronavirus hızlı tanı kitlerinin üzerine “Atatürk ücretini ödedi” yazarak Türkiye’ye ücretsiz gönderdiği iddiasını içeren paylaşım

 

Köşe yazısında Çin’den gelen tanı kitleri hakkında TBMM Genel Kurulu sonrasında Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından edindiği bilgileri paylaşan Muharrem Sarıkaya, 20 Mart 2020 tarihinde katıldığı Habertürk Para Gündem programında kendisinde bulunduğunu ifade ettiği bilgileri paylaştı. Sarıkaya, Çin hükümeti ile kurduğu yakın ilişki dolayısıyla 50 bin tanı kitinin Türk firma tarafından hibe edildiğini, 16 dolara alınabilecek kitlerin 4 dolara alınacağını ve ifade etti.

 

 

Ancak Türkiye’nin Çin’e kolera salgınında yaptığı yardım dolayısıyla Çin’in koronavirüs hızlı tanı kitlerini ücretsiz olarak gönderdiği iddiası doğruyu yansıtmıyor.

 

Sağlık Bakanı Çin’den Ücretsiz Kit Temin Edilmediğini Belirtti

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca 23 Mart 2020 tarihinde Bilim Kurulu Toplantısının ardından koronavirüs ile ilgili son gelişmelere dair basın toplantısı gerçekleştirdi. Koca, toplantıda bir muhabirin sorduğu Çin’den getirilen kitlerin Atatürk’ün daha önce ödediğine dair sorusuna  “Öyle bir durum yok. Biz gelen kitlerimize, aldığımız kitlere kendimiz paramızı vererek alıyoruz.” yanıtını vererek iddianın doğru olmadığını ifade etmiş oldu.

 

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın Çin'den gelen hızlı tanı kitleri hakkındaki açıklaması
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Çin’den gelen hızlı tanı kitleri hakkındaki açıklaması

 

Türkiye Çin’e Atatürk Hayattayken Kolera Aşısı Göndermiş

Refik Saydam Hıfzıssıhha Müessesesi 27 Mayıs 1928 tarihinde halkın sağlığının korunması amacıyla temel laboratuvar hizmetleri yürütmek için amacı ile kurulmuş bir enstitü.

Enstitü’nün Çin’e kolera salgını esnasında aşı gönderdiği doğru. Ancak resmi kayıtlara göre Çin’e aşıların gönderilmesi Atatürk’ün vefatından sonra değil, Atatürk hayattayken 1938 yılında gönderilmiş. Başbakanlığa 27 Temmuz 1938 tarihinde gönderilen yazıda, dönemin sağlık bakanı 1 milyon santimetreküp aşının gönderilebileceğini ifade edilmiş.

Yazı metni şu şekilde:

Yüksek Başvekalete

Çin Sıhhat Dairesi cenevrede Milletler Cemiyeti Hıfzıssıhha Şubesi Direktörlüğüne Çindeki kolera epidemisi sebebiyle memleketi için kolera aşısı tedarikine tavassut etmesi hususunda müracaatta bulunması ve adı geçen Direktörlükden de Çin için kolera aşısı göndermek mümkün olup olmiyacağı Vekaletimizden sorulması üzerine Hıfzıssıhha Müesseseizden Bir Milyon santimetre mikabı aşının gönderilebileceği hakkında tahhütte bulunulmuş olduğunu saygılarımla arzederim.

Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekili

 

Refik Saydam Hıfzısıhha Enstitüsü tarafından 1938 yılında Çin'e kolera salgını için 1 milyon santimetreküp aşının gönderileceğine dair resmi yazı
Refik Saydam Hıfzısıhha Enstitüsü tarafından 1938 yılında Çin’e kolera salgını için 1 milyon santimetreküp aşının gönderileceğine dair resmi yazı

 

Son Posta Gazetesi, 1938 tarihinde Çin’e gönderilen Kolera aşısı hakkında şöyle bilgi vermiş:

“Çine gönderdiğimiz kolera aşısının miktarı Ankara 15 (A.A.)

Şiddetli bir salgın halinde devam eden kolera hastalığı dolayısile Çin hükumeti aşı yardımında bulunulmasını istmeiş ve bu taleb hükümetimizce memnuniyetle karşılanarak Çine kolera şısı gönderilmeğe başlanmıştı. Aldığımız malumata göre Sıhhat ve İçtimati Muavenet vekaleti tarafından Ankara merkez hıfzıssıhha müessesesinde ihzar edilmekte olan kolera aşısından bugüne kadar Çine gönderilmiş olan aşının mikdarı bir milyon santimetre mikabında varmış bulunmaktadır.”

 

Son Posta Gazetesi'nin Türkiye'nin 1938 yılında Çin'e gönderdiği kolera aşısı hakkındaki haberi
Son Posta Gazetesi’nin Türkiye’nin 1938 yılında Çin’e gönderdiği kolera aşısı hakkındaki haberi

 

Cumhuriyet Gazetesi’nin 1938 yılındaki “Çine kolera aşısı gönderiyoruz” alt başlıklı haberinde de Çin’e kolera aşısı gönderileceği hususu aynen aktarılmış.

 

Cumhuriyet Gazetesi'nin 1938 yılında gönderilecek kolera aşısı hakkında haberi
Cumhuriyet Gazetesi’nin 1938 yılında gönderilecek kolera aşısı hakkında haberi

 

Ezcümle, Çin Halk Cumhuriyeti’nin koronavirüs hızlı tanı kitlerinin üzerine “Ücretini Atatürk ödedi” yazarak 2 Milyon kitin ücretsiz olarak Türkiye’ye gönderdiği iddiası doğruyu yansıtmıyor.

 

* Bulgularından istifade ettiğimiz Murad Çobanoğlu’na teşekkürlerimizle…

Yorumunuzu yazınız...