Bülent Ecevit’e Karaoğlan Unvanının Kıbrıs Barış Harekatı’ndan Sonra Verildiği İddiası Doğru Değil

Yanlış İddia

 

* Deniz Ercan tarafından hazırlanmıştır.

 

Bugün, eski Başbakanlarımızdan Bülent Ecevit’in (1925-2006) için kullanılan ve belki de en akılda kalan tanımlamalardan biri olan “Karaoğlan” takma adının geçmişine dair hatalı bir iddiayı inceleyeceğiz.

Orhan Uğuroğlu, Yeniçağ Gazetesi’nde 12 Ocak 2020 tarihinde yayınlanan “‘ABD büyük devlettir dinleriz’ demedik” başlıklı yazısında Bülent Ecevit’in Kıbrıs Barış Harekatı’nın ardından Karaoğlan unvanını kazandığını iddia etmiş.

Uğuroğlu’nun yazısındaki bahse konu cümleler şu şekilde:

- 14 Ekim 1973'teki seçimlerin ardından birinci parti çıkan CHP'nin Genel Başkanı Bülent Ecevit, Milli Selamet Partisi (MSP) ile koalisyon kurarak başbakan oldu.

- Necmettin Erbakan, Devlet Bakanı ve Başbakanlık Yardımcılığı görevini üstlendi.

- "Kıbrıs Barış Harekâtı" bu hükümet döneminde yapıldı ve Ecevit "Karaoğlan", Erbakan "Mücahit" unvanı kazandı… Ruhları şad olsun…

 

Bülent Ecevit için kullanılan ve belki de en akılda kalan tanımlamalardan biri olan “Karaoğlan” unvanının kökeni 1974 yılındaki Kıbrıs Barış Harekâtı’nın öncesine dayanıyor.

 

İsmet İnönü ve Bülent Ecevit

 

“Karaoğlan”ın Kökeni

Bülent Ecevit yarım asırdan fazla aktif siyaset yapmış, Türk siyasi hayatına damga vurmuş isimlerden. Cumhuriyet Halk Partisi’nde genel sekreterlik yaptığı süreçte ve sonrasında 1972’de genel başkan seçildikten sonra, kökenini İsmet İnönü’nün Ortanın Solu görüşünden alan Demokratik Sol harekete sahip çıkararak liderlik etmişti. Siyasete girdiği ilk yıllardan beri geniş halk kitlelerinin devamlı sempatisini kazanan Ecevit’e halk tarafından “Karaoğlan” ve “Halkçı” gibi unvanlar verilmişti. Ülkenin her açıdan zorlu günlerden geçtiği o dönemde halkın büyük umut bağladığı Bülent Ecevit’in liderliğini üstlendiği CHP, 1977 Genel Seçimlerinde % 41’lik oy oranıyla birinci olmuştu.

Bülent Ecevit için halk arasında uzun yıllardan beri kullanılan “Karaoğlan” ve “Halkçı Ecevit” gibi tanımların kökenini araştırdığımızda karşımıza 1973 yılı çıkıyor.

13 Ekim 1973 tarihinde TBMM 15. dönem milletvekillerini belirlemek için genel seçimler gerçekleştirilmişti. Bülent Ecevit’e Karaoğlan lâkabının 1973 yılındaki bu genel seçim için yürütülen CHP’nin seçim kampanyası esnasında ziyaret edilen bir köyde yaşayan köylü kadınlardan biri tarafından verildiği bilinmektedir. Bu hususta 2 farklı anlatı mevcut.

Kayhan Sağlamer “Ecevit Olayı” adlı kitabında Karaoğlan’ın hikâyesini şöyle aktarmıştı:

“Sivas’ın Yıldızeli ilçesinde elinde bastonu iki büklüm bir nine CHP’nin seçim otobüsüne yanaşır. Başında beyaz örtüsü, ayağında lastik pabuçları olan yaşlı kadın “Karaoğlan nirede ha evlatlar, Karaoğlan’ı görmek istiyom” diye sorar ama gazeteciler pek yüz vermez, “İşte orada” diye CHP ilçe merkezini gösterirler. Nine, sessiz ve buruk bir şekilde uzaklaşır. Karaoğlan lakabını önce öenmsemeyen gazeteciler sonra kadının Ecevit’i kastettiğini anlar, birbirlerine anlatırlar. CHP’liler de bu lakabı benimser, seçim kampanyalarının bir parçası olarak kullanmaya başlar. Artık Bülent Ecevit tüm Türkiye’de Karaoğlan olarak anılmaya başlamıştır. Ecevit de kaynağı halk olan bu lakabını çok sever, benimser…”

Eski CHP milletvekili Barış Yarkadaş, “Hepsi Yaralar Sonuncusu Öldürür” adlı kitabında Ecevit’e Karaoğlan lâkabının verilmesini sağlayan köylü kadının babaannesi Şahzade Şahin olduğunu öne sürmüştü. Anılan kitapta bahse konu an, Kars’ın Susuz köyünde yaşayan Şahzade Şahin’in ağzından şu şekilde aktarılmaktadır:

“Şimdi tam olarak hatırlamıyorum ama sanırım 1972 ya da 73 yılıydı. Türkiye yine zor günlerden geçiyordu. Ekonomi kötüydü. Biz tek çareyi CHP olarak görüyorduk. Birinci eşim Aydın Yarkadaş, Kars’ın Susuz ilçesinde partinin başkanıydı. Ben de CHP Kadın Kollarındayım. Bir ara Kadın Kolları Başkanlığı da yaptım. Aydın Bey, İsmet Bey’in (İnönü) yakın çalışma arkadaşıydı. … O gün, yani Ecevitlerin Susuz’a geldiği gün, Bülent Bey’in yanında Rahşan Hanım da vardı. Kendilerini hep gazetede görmüştük. Ama hiç tanışma fırsatımız olmamıştı. Baban, Ecevitleri köy evimize getirdi. Biz misafirlerimizi karşılamak için kapıya çıktık. Karşımda esmer bir genç gördüm. Birden Bülent Bey’e sarıldım ve ‘Bizi bu dar günlerden kurtar ay Karaoğlan’ dedim. Yanımızda gazeteciler de vardı. Ertesi günün gazetelerinde, ‘Bir kadın Ecevit’e Karaoğlan dedi ve boynuna sarıldı’ diye yazdılar.

 

Bülent ve Rahşan Ecevit Çifti

 

Karaoğlan takma adının en eski kullanımlarına dair bilgi edinmek için gazete arşivlerinde tarama yaptığımızda 1973 yılında yayımlanan gazetelerde Ecevit’in ‘Umudumuz Karaoğlan’ yazan afişlerle karşılandığı” ve “Kayseri’den aday olan Karaoğlan lakaplı bir başka kişiyle beraber CHP’deki Karaoğlan’ların sayısının ikiye çıktığı“ yönünde haberler karşımıza çıkıyor. Buradan da anlaşılabileceği üzere 20 Temmuz 1974’te gerçekleşen Kıbrıs Barış Harekatı’ndan daha önce, henüz 1973 yılında Karaoğlan ismi Bülent Ecevit için yaygın olarak kullanılmaya başlanmış.

 

bülent ecevit karaoğlan
Milliyet’te 30 Ağustos 1973 günü yayımlanan haber metninde Bülent Ecevit için “Karaoğlan” ifadesinin kullanıldığı görülüyor.

 

bülent ecevit karaoğlan
Milliyet’te 23 Temmuz 1973 günü yayımlanan haber metninde Bülent Ecevit için “Karaoğlan” ifadesinin kullanıldığı görülüyor.

 

Cumhuriyet Gazetesi arşivi incelendiğinde de Anadolu’da Bülent Ecevit’in “Karaoğlan” olarak nitelendiğini aktaran birçok haberin 1973 yılında yayımlandığı görülüyor (Örnekler için bkz: 13 Ekim 1973, 30 Temmuz 1973, 27 Eylül 1973, 8 Mart 1973).

 

ecevit karaoğlan

 

Yorumunuzu yazınız...