“Britanyalı kadınlar, Türk kadınlarından daha mı değersiz?” yazılı pankartın görüldüğü fotoğrafın kaydedildiği yürüyüş 1930’lu değil, 1960’lı yıllarda yapılmış
Ülkemizin kadın hakları konusunda sergilediği performansın gelişiminin bahsi geçtiğinde sıklıkla sosyal medya platformlarında ve internet sitelerinde yer verilen fotoğrafa değineceğiz…
Kadınların “Britanyalı kadınlar, Türk kadınlarından daha mı değersiz?” (“Are British women worth less than Turkish women?”) yazılı dövizleri taşıdığı görülen fotoğraf şu şekilde:
Söz konusu fotoğraf ülkemizden sosyal medya kullanıcıları tarafından yaygın şekilde “1930’lu” yıllara tarihlenerek paylaşılıyor.
Britanyalı kadınların,1930’lu yıllarda gerçekleştirdikleri bir yürüyüş esnasında taşıdıkları dövizde aynen şöyle yazıyordu: “Britanyalı kadınlar, Türk kadınlarından daha mı değersiz”
Öncelikle belirtmek gerekir ki, fotoğraf gerçek, herhangi bir dijital müdahale içermiyor.
Fotoğrafın çekildiği tarih tam olarak belirlenemiyor.
Fotoğrafın Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (Milletlerarası Çalışma Teşkilatı) (International Labor Organization – ILO) 1951 yılında kabul edilen 100 No’lu “Eşit Ücret Sözleşmesi”nin (“Equal Remuneration Convention”) üye ülkeler tarafından onaylanıp yürürlüğe konulması sürecinde İngiltere’deki bir gösteride kaydedildiği anlaşılıyor.
Britanyalı kadınlar düzenlenen yürüyüşte hükümetlerinin ILO’nun temel metinlerinden biri olan kadın-erkek ücret farklılığını gidermeyi hedefleyen sözleşmeyi onaylamamış olmasını eleştiriyor. Eylemciler, sözleşmeyi kabul edip yürürlüğe sokma açısından Türkiye’nin İngiltere’den daha ileride olmasını yermiş.
Fotoğrafta “Bay Gaitskell yaklaşan seçimde siz bize güveneceksiniz, sonra biz size güveneceğiz, şimdi bize eşit ücret verin” (“Mr. Caitskell The Coming Election you will count on us then we count on you now give us equal pay”) ve “Eşit ücret İngiltere, Kanada Türkiye Norveç Hollanda Finlandiya’nın gerisinde kalıyor” (“Equal pay Britain lags behind Canada Turkey Norway Holland Finland”) yazılı dövizlerin de taşındığı görünüyor. Pankartta adı geçen kişi 1955-1963 yılları arasında muhalefetteki Birleşik Krallık İşçi Partisi Lideri Hugh Gaitskell (1906 – 1963). Hugh Gaitskell’in 1963 yılında ölmüş olması, söz konusu yürüyüş fotoğrafının 1963 yılı öncesinde kaydedildiğini işaret ediyor.
Erkeklerle kadınların eşitliğini savunan, kadınların erkeklerle aynı haklara sahip olması gerektiğini belirten alışılagelmiş dövizlerin yanı sıra fotoğraftaki yürüyüşte “İngiliz kadınlar Türk kadınlardan değersiz mi?” sorusu Birleşik Krallık hükümetine yönelik bir sitem içeriyordu.
Temelde kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olmasının gerekliliğini vurgulayan ve “kadınların oy hakkı savunucusu” “süfrajet” (“suffrage”) akımı 20. yüzyılın başlarından itibaren Birleşik Krallık ve ABD’de etkisini hissettirmeye başlamıştı. 20. yüzyılın ortalarından itibaren ise kadınlar daha fazla çalışma fırsatı ve eşit ücret talebiyle geniş katılımlı protestolar düzenlemeye başlamıştı.
1960’lı yıllardan itibaren Cinsiyete dayalı ücret farkının giderilmesi, kadınlara erkeklerle eşit çalışma koşullarının sağlanması yönünde önemli adımlar atılmaya başlandı.
ILO’nun “100 sayılı Eşit Ücret Sözleşmesi” (“Equal Remuneration Convention“) 6 Haziran 1951 tarihinde Uluslararası Çalışma Konferansında, üye devletler ile işçi ve işveren örgütlerinin temsilcileri tarafından kabul edildi. Böylelikle “Eşit Değerde İşe Eşit Ücret” temel bir insan hakkı ve bir çalışma standardı olarak addedildi.
Bahsi geçen sözleşme, 22 Eylül 1967 tarihli 12706 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan 2 Eylül 1967 tarihli 6-8729 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 19 Temmuz 1968 tarihi itibarıyla yürürlüğe sokuldu.
Bahsi geçen ILO Sözleşmesi, Birleşik Krallık tarafından 15 Haziran 1971 tarihinde kabul edilerek yürürlüğe konulmuştu.
Getty Images adlı stok fotoğraf sitesinde bahsi geçen görsel şu açıklama ile yer almış:
Fotoğraf, Fiona Montgomery’nin Britanya’daki kadın haklarının gelişimi konulu “Kadın hakları: 1770-1970 arası Britanya’da feminizm ve çabalar” (“Women’s rights: struggles and feminism in Britain, c. 1770-1970”) (2007. Manchester University Press) adlı kitabının da kapağında kullanılmış.
Adı geçen kitabın arka kapağında bahse konu fotoğraf hakkında şu açıklama sunulmuş:
“Cover image: Members of the National Association of Women Civil Servants, the National Union of Women Teachers and St Joan’s Alliance marching to protest against the government’s refusal to grant equal pay to women in public services. (Photo by Evening Standard / Getty Images)”
Kapak resmi: Ulusal Kadın Devlet Memurları Derneği, Ulusal Kadın Öğretmenler Birliği ve Aziz Joan Birliği üyeleri, hükümetin kamu hizmetlerinde kadınlara eşit ücret vermeyi reddetmesini protesto etmek için yürüyor. (Fotoğraf: Evening Standard / Getty Images)
