* kapak görseli montajdır 🙂

Bill Gates’in Aşıların İnsan Doğurganlığını Azaltacak Şekilde Tasarlandığını Söylediği İddiası Doğru Değil, Bill Gates’in Aşı İle Nüfus Planlamasından Kastı Çocuk Ölüm Oranlarının Azaltılmasına Odaklı

Bill Gates’in aşıların insan doğurganlığını azaltacak şekilde tasarlandığını söylediği iddiası doğru değil. Gates’in 2010 yılında katıldığı TED2010 adlı etkinlikteki “Sıfıra doğru yenilik yapmak” başlıklı konuşmasında aşı ile nüfus artış hızının düşürülebileceğini söylediği doğru. Ancak bu söylemle kastı aşılarla dünya nüfusunun doğurganlığın azaltılarak ya da insanların ölümüne yol açarak değil, sağlık sisteminin iyileştirilmesi yoluyla çocuk ölüm oranlarının düşürülmesi kastediliyor.

Bill Gates, ebeveynlerin daha fazla çocuğa sahip olma ihtiyacını azaltmak için daha fazla çocuğu hayatta tutmakla ilgilenmekte ve böylece genel nüfus artış hızının sınırlanacağı ve daha sürdürülebilir bir küresel sistem kurulabileceğine inanıyor. Aşı yoluyla nüfus artış hızının azaltılmasından kastı aşılarla insanların öldürülmesi ya da doğurganlıklarının azaltılması değil, çocuk ölüm oranlarının (child mortality rate) azaltılması yoluyla ebeveynlerin daha az çocuğa ihtiyaç duymasına odaklanıyor.

Verdiği diğer demeçlerde de Gates, ebeveynlerin çocuk ölümlerinin azalacağına inandıkları takdirde yaşlandıkları takdirde kendilerine bakacak yeterince çocukları olacağı için daha az çocuk yapacaklarını, bunun da nüfus artış hızını düşüreceğini söylemişti.

Yanlış İddia

 

Koronavirüs salgınının insan yapımı olduğu iddiasına sarılan kişilerin hedef gösterdiği ünlü bir isim: Microsoft şirketinin kurucusu, dünyanın en zengin insanları listesinde yer alan Bill Gates.

Geçmişte yaptığı salgın hastalıklar, virüsler, demografik gelişim, teknoloji ve aşılar konulu konuşmalar nedeniyle Bill Gates’in küresel ölçekte gözlemlenecek ve kitlesel ölüme yol açacak bir salgını önceden haber verdiğine inananların sayısı azımsanamayacak kadar fazla.

Wuhan’dan yayılan koronavirüs salgınının arkasında Bill ve Melinda Gates Vakfı’nın olduğu, virüsün Bill Gates tarafından çok daha önceden bir simülasyonda incelendiği ve tedavisine ilişkin patentin de Bill ve Melinda Gates’in desteklediği Pirbright Enstitüsü tarafından alındığı da öne sürülmüştü. Teyit, bu iddianın doğruluk payının bulunmadığını daha önce hazırladığı bir incelemede ortaya koymuştu.

Bugün inceleyeceğimiz konu ise Bill Gates’in yaptığı bir konuşmada aşıların insan doğurganlığını azaltacak şekilde tasarlanmasını söylediği iddiası.

Gates’in 2010 yılında yaptığı bir konuşmada aşılar yoluyla nüfusun azaltılabileceğini belirttiği ifadeleri şöyle aktarılmaktadır:

“Dünyanın nüfusu bugün 6,8 milyardır ve 2030’da 9 milyar civarına ulaşacaktır. Eğer yeni aşılar üretir, sağlık hizmetlerini yeniden kurgularsak bu nüfusu % 10-15 azaltabiliriz.”

Fuat Uğur Türkiye Gazetesinde 14 Mart 2020 tarihinde yayınlanan “Virüs salgınını önceden Erdoğan’a kim fısıldadı?” başlıklı yazısında bu iddiaya şöyle yer vermişti:

“Dünya çapında bir salgın hastalık ihtimalinin araştırılmasına çok büyük bir yatırım yapan ve sürekli on milyonlarca insanı öldürecek küresel virüs salgınlarından söz edip korkutucu konuşmalar yapan Bill Gates. Rockfeller Vakfı gibi küresel karteller, Uluslararası İlaç Üreticileri Federasyonu (IFPMA), DSÖ, UNICEF ve Dünya Bankası ile birlikte Uluslararası Aşı İttifakı olan GAVI’yi kuran Bill Gates. Kendisi TED Konferansında yaptığı konuşmada aynen şöyle dedi: “Dünyada 6,8 milyar insan var ve bu rakam 9 milyara doğru çıkıyor. İyi bir aşılama programı ve sağlık hizmetiyle bunu (nüfusu) %10-15 azaltabiliriz.”

 

bill gates virüs salgını
Fuat Uğur’un 14 Mart 2020 tarihli “Virüs salgınını önceden Erdoğan’a kim fısıldadı?” başlıklı yazısından ilgili bölüm

 

Bill Gates’in TED Talks’ta aşılar ve sağlık sistemi iyi iş çıkarırsa dünya nüfusunu %10-15 kadar düşürebiliriz dediği iddiası yeni dile getirilmiş bir iddia değil. 2012 yılından bu yana bu iddianın izini sosyal medyada ve internet sitelerinde görebiliyoruz.

 

Bill Gates Aşı Yoluyla Nüfus Artış Hızının Düşürülebileceğini İfade Etmişti

Bill Gates’in 2010 yılında katıldığı TED2010 adlı etkinlikteki “Sıfıra doğru yenilik yapmak” (“Innovating to zero“) başlıklı konuşmasında kullandığı ifadeler aynen (yukarıda) iddia edildiği gibi. Ancak, Gates’in ifadeleri içeriği bağlamından kopartılarak kullanıldığı için aşıların insan nüfusunu azaltmak için programlandığını söylediği şeklinde bir yorum çıkarımında bulunulmuş. Halbuki Bill Gates konuşmasında böyle bir söylemde bulunmamış.

Anılan konuşmasında ilgili bölüm aşağıdaki kayıtta 4:30’dan itibaren dinlenilebilir:

 

 

Konuşmasının dökümünde de kullandığı ifadeler görülebilmektedir. Gates’in kullandığı İngilizce ifadeler ve Türkçe çevirisi şu şekilde:

“First, we’ve got population. The world today has 6.8 billion people. That’s headed up to about nine billion. Now, if we do a really great job on new vaccines, health care, reproductive health services, we could lower that by, perhaps, 10 or 15 percent. But there, we see an increase of about 1.3.”

 

“İlk sırada nüfus var. Bugün dünyada 6,8 milyar insan var. Bu yaklaşık dokuz milyara ulaşıyor. Şimdi, yeni aşılar, sağlık hizmetleri, üreme sağlığı hizmetleri üzerinde gerçekten harika bir iş çıkarırsak, bunu belki de yüzde 10 veya 15 oranında azaltabiliriz. Ama orada yaklaşık 1.3’lük bir artış görüyoruz.”

 

Bill Gates’in Aşı İle Nüfus Planlamasından Kastı Çocuk Ölüm Oranlarının Azaltılmasına Odaklı

Görülebileceği üzere Bill Gates aşı, sağlık hizmetleri ve üreme sağlığı hizmetleri yoluyla dünya nüfusunun azaltılabileceğini belirtmiş. Sözlerinde aşılar yoluyla doğurganlığın azaltıldığına yönelik bir ifade yok. Ancak, aşı yoluyla dünya nüfusunun azaltılması vurgusu var. Bu da 2 yolla mümkün: doğurganlığın azaltılması ya da insanların ölümüne yol açılması.

Bill Gates, aşılarla dünya nüfusunun azaltılabileceğini TED Talks gibi ünlü bir etkinlikte kayıt altındayken söylemiş olabilir mi? Evet söylemiş. Bu bariz. Peki, Bill Gates’in sözleri yanlış yorumlanıyor olabilir mi? Bu soruya verilecek yanıt evet şeklinde.

Aslında, Bill Gates’in kullandığı ifadenin aşılar yoluyla insanların doğurganlığının azaltıldığını ima ettiği çıkarımı kalkınma iktisadına aşina olmayan kişilerin kolaylıkla düşebileceği bir yanlış yorum.

Bill ve Melinda Gates Vakfı, nüfus artışını azaltmanın “insanların sağlığını iyileştirme ve onlara açlık ve aşırı yoksulluktan kurtulma şansı verme” olarak özetledikleri misyonlarının her daim ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtmektedir.

Bill Gates ve vakfı, dünya üzerindeki yaşamın daha sürdürülebilir kılınması için nüfus artış hızının azaltılması gerekliliğine inanıyor. Ancak dünya nüfusunun doğurganlığın azaltılarak ya da insanların ölümüne yol açarak değil, sağlık sisteminin iyileştirilmesi yoluyla çocuk ölüm oranlarının düşürülmesi vasıtasıyla bu amaca ulaşılabileceği kanaatindedir.

Dünya nüfusundaki artışın düşürülmesi hedefine ulaşmak için doğum kontrolü en yaygın şekilde uygulama alanı bulan eylem. Bill Gates ve vakfı da, daha sürdürülebilir bir sistem için ilk başta doğum kontrolünün desteklenmesi yönünde pozisyon alıyordu. Ancak daha sonra pozisyon değiştirerek doğumların önlenmesi yerine mevcut yaşamların kurtarılmasına odaklanılmaya başlanmış. Gates’te dünyaya yeni yaşamlar getirecek doğumların önlenmesi yerine çoktan dünyaya gelmiş çocukların kurtarılmasının nüfus artış hızını düşürecek temel etken olduğu kanaati hasıl olmuş. Bill Gates, “Bunu anladıktan sonra oldukça ağır aşılara geçtik” yorumunda bulunuyor.

Başka bir deyişle Bill Gates, aşılarla insanların öldürülmesi ya da doğurganlıklarının azaltılması yoluyla dünya nüfusunun azaltılmasını değil, ebeveynlerin daha fazla çocuğa sahip olma ihtiyacını azaltmak için daha fazla çocuğu hayatta tutmakla ilgilenmekte ve böylece genel nüfus artış hızının sınırlanacağı ve daha sürdürülebilir bir küresel sistem kurulabileceğine inanmaktadır.

Bu husus Bill ve Melinda Gates Vakfı’nın 2009 yılında yayınladığı “Yıllık Mektup“ta şöyle açıkça dile getirilmiştir:

“A surprising but critical fact we learned was that reducing the number of deaths actually reduces population growth … Contrary to the Malthusian view that population will grow to the limit of however many kids can be fed, in fact parents choose to have enough kids to give them a high chance that several will survive to support them as they grow old. As the number of kids who survive to adulthood goes up, parents can achieve this goal without having as many children.”

 

“Ölümlerin sayısını düşürmenin nüfus artışını düşürdüğü öğrendiğimiz kritik fakat sürpriz bir gerçekti. … Kaç çocuğun beslendiğinden bağımsız olarak nüfusun limitine kadar artacağı yönündeki Malthusçu görüşün zıttına, aslında ebeveynlerin yaşlandıklarında kendilerini destekleyecek kadar sayıda çocuğunun hayatta kalacağına yönelik yüksek şans sunacak kadar sayıda çocuğa sahip olmayı tercih ediyor. Yetişkinliğe kadar hayatta kalan çocuk sayısı arttıkça, ebeveynler bu hedefe çok fazla çocuk sahibi olmadan ulaşabilir.”

Bill ve Melinda Gates Vakfı’nın “2017 Yıllık Mektubu“nda aşılar ve nüfus artışı bağlantısı hakkındaki görüşleri şöyle aktarılmıştı:

Melinda: “Saving children’s lives is the goal that launched our global work. It’s an end in itself. But then we learned it has all these other benefits as well. If parents believe their children will survive — and if they have the power to time and space their pregnancies — they choose to have fewer children.”

 

Melinda: “Çocukların hayatlarını kurtarmak küresel çalışmalarımızı başlatan bir hedef. Bu kendi içinde bir son. Ama sonra bunun tüm diğer faydaları da içerdiğini öğrendik. Ebeveynler çocuklarının hayatta kalacağına inanıyorsa ve hamileliklerini zamanlama ve uzatma gücüne sahiplerse, daha az çocuk sahibi olmayı seçerler.”

Bill: “When a mother can choose how many children to have, her children are healthier, they’re better nourished, their mental capacities are higher — and parents have more time and money to spend on each child’s health and schooling. That’s how families and countries get out of poverty. This link between saving lives, a lower birthrate, and ending poverty was the most important early lesson Melinda and I learned about global health.”

 

Bill: “Bir anne kaç çocuğa sahip olabileceğini seçebilirse, çocukları daha sağlıklı, daha iyi besleniyor, zihinsel kapasiteleri daha yüksek olur – ve ebeveynlerin her çocuğun sağlığı ve eğitimi için daha fazla zaman ve parası olur. Aileler ve ülkeler bu şekilde yoksulluktan kurtulur. Hayatları kurtarmak, düşük bir doğum oranı ve yoksulluğu sona erdirmek arasındaki bu bağlantı, Melinda ile küresel sağlık hakkında öğrendiğimiz en önemli dersti.”

 

2012 yılında verdiği bir demeçte de nüfus artışı hakkındaki görüşleri sorulduğunda Bill Gates, yaşam koşulları iyileşen ebeveynlerin çocuk ölümlerinin azalacağına ve çocuklarının hayatta kalacağına inandıkları takdirde yaşlandıkları takdirde kendilerine bakacak yeterince çocuklarının bulunacak olması nedeniyle daha az çocuk yapacaklarını, bu durumun da nüfus artış hızını düşüreceğini düşündüğünü belirtmişti.

 

https://www.youtube.com/watch?v=ozlbeXrb_5A

 

Bill Gates’in çocuk ölüm oranının düşürülmesinin nüfus artışını sınırlamaya katkı sunduğu yönündeki görüşlerinin kalkınma iktisadı literatüründe genel kabul görmese de, değerlendirilmeye devam ettiğini belirtmekte fayda var.

Özetle, Bill Gates kullandığı ifadelerde aşıların insan doğurganlığını azaltacak şekilde tasarlandığına yönelik bir ifade yer almıyor. Konuşmasında aşılar yoluyla dünya nüfusunun azaltılabileceği vurgusu ise

 

* Kapak görseli: Muhteşem Satrayni

 

Yorumunuzu yazınız...