Atlantik Okyanusu’nu Aşmayı Başaran İlk Uçağın İniş İçin İstanbul’u Seçtiği İddiası Asılsız

Atlantik Okyanusunu aşmayı becerebilen ilk uçağın iniş için İstanbul’u seçtiği ve bu uçağın pilotlarının İstanbul’da Atatürk ile görüştüğü iddiası doğru değildir. Bu iddia bir sosyal medya kullanıcısı tarafından uydurulmuştur. Atlantik’i aşan ilk uçuş 1919 yılında yapılmıştır. Atlantik Okyanus’unu uçakla ilk defa geçenin kimliği tanıma göre değişmektedir: Mola vererek ilk defa 1919 Mayıs’ta ABD Deniz Kuvvetleri, mola vermeksizin 1919 Haziran’da John Alcock ve Arthur Brown; mola vermeden tek başına 1927’de Charles Lindbergh geçmiştir. İngiliz havacılar John Alcock ve Arthur Brown, Haziran 1919’da durmaksızın ilk transatlantik uçuşunu yaptılar. Atlantik’i aşan ilk uçak İstanbul’a gelmemiş ve bu uçağın pilotları Atatürk’le görüşmemiştir. 

 

Hurafe tarih üreticiliğine soyunan bu zihniyetin uydurduğu yeni asılsız hikâyeye göre Atlantik’i aşmayı başaran ilk uçak iniş için İstanbul’u seçer ve İstanbul’a iniş yapar. Atatürk de bu başarıya imza atan pilotları ağırlar ve onlara neden İstanbul’u seçtiklerini sorar, pilotlar da İstanbul’da yeni ve iyi şeyler yapıldığını duydukları için İstanbul’u seçtiklerini söyler.

Con Sinov” mahlaslı popüler Twitter profilinin uydurduğu bu hurafenin metni şu şekilde:

“Türkiye’nin havacılıkta yaptıkları öyle önemliydi ki, tarihte Atlantik’i aşmayı başaran ilk uçak, iniş için İstanbul’u seçti. Atatürk onlara “Neden İstanbul” diye sordu. Cevap önemliydi: Türkiye’de çok yeni ve iyi şeyler yapıldığını duyduk. Bunları yerinde görmeye geldik.”

 

Atlantik Okyanusu’nu Aşmayı Başaran İlk Uçağın İniş İçin İstanbul’u Seçtiği İddiasını İçeren Sosyal Medya Paylaşımı

 

Atlantik Okyanus’unu uçakla ilk defa geçen kişi ve kişilerin kim olduğu aslında geçiş özelliklerine ilişkin tanıma göre değişmektedir:

  • Mola vererek, yani aktarma yaparak Atlantik Okyanusu’nu uçakla ilk geçen kişiler ise 1919 yılı Mayıs ayındaki uçuşlarıyla ABD Deniz Kuvvetleri personelidir. 
    • Okyanus ötesi silah ve teknoloji kabiliyetlerini test etmek amacıyla ABD Deniz Kuvvetleri’ne bağlı bir uçak, denizde kendisini izleyen deniz kuvvetleri gemileriyle birlikte 5 ayaklı uçuş planıyla 8 Mayıs 1919 tarihinde New York’tan havalanarak Nova Scotia, Newfoundland, Azorlar, Lizbon, Plymouth rotasını izleyerek İngiltere’ye 24 günde ulaşmıştır.
  • Mola vermeksizin Atlantik Okyanusu’nu uçakla ilk geçen kişiler 1919 yılı Haziran ayındaki uçuşlarıyla İngiliz havacılar John Alcock ve Arthur Brown’dur.
    • 15 Haziran 1919 tarihinde John Alcock ve Arthur Brown, Londra’nın Daily Mail adlı gazetesinin 10.000 Pound ödülü için Atlantik Okyanusu’nu uçakla hiç durmaksızın geçen ilk isimler olmuşlardır. Kanada’nın Newfoundland adasının St. John’s şehrinden 14 Haziran 1919 tarihinde 4:13 (GMT-pm) havalanan Alcock ve Brown, ertesi gün İrlanda’nın Clifden şehrinin Galway kasabasına iniş yapmışlardır. 3.040 kilometrelik (1.890 millik) bu yolculuk 16 saat 12 dakika sürmüştür. Kanada-İrlanda rotasının belirlenmesinde Atlantik’i aşmanın en kısa olduğu nokta bu 2 ülke arası mesafe olması etkili olmuştur.
  • Mola vermeksizin ve tek başına Atlantik Okyanusu’nu ilk geçen kişi 1927 yılında New York-Paris arası uçuşuyla Charles Lindbergh’tir.
    • Charles Lindbergh, 1927 yılında Atlas Okyanusu’nu uçakla tek başına durmaksızın geçerek bu zorlu uğraşı başarabilen ilk pilot olarak adını tarihe yazdırmıştır. 20 Mayıs 1927 tarihinde yerel saatle 7:52’de (am) ABD’nin New York şehrinden havalanarak 21 Mayıs 1927 günü Paris’e yerel saatle 22:21’de (pm) iniş yapmıştır. Lindbergh’in Atlantik Okyanusunu tek başına aşan ilk uçuşu 33,5 saat sürmüş ve toplamda 5.790 kilometreden (3.600 mil) fazla mesafe kat etmiştir.

İddianın aksine, Atlantik’i aşmayı ilk defa başaran bu uçakların hiçbiri İstanbul’a iniş yapmamıştır. Atlantik’i aşmayı ilk defa aşmayı becerebilen bir uçağın Atlantik’ten binlerce kilometre uzaklıktaki İstanbul’a inmiş olduğunu ya da inmeyi tercih ettiğini iddia etmek haddizatında abesle iştigâldir. Atlantik’i ilk defa aşmayı başaran yukarıda mezkur uçak pilotları haliyle İstanbul’a inişlerinin ardından Atatürk’le görüşüp İstanbul’u ve Türkiye’yi övmemişlerdir.

Sosyal medyadaki bu iddiaya ilişkin paylaşımlarda kullanılan fotoğraf, Atatürk’ün New York’tan uçarak Atlantik’i aşıp İstanbul Yeşilköy’e inen Russel Boardman ve John L. Polandoiki adlı ABD’li pilotu 1 Ağustos 1931 tarihinde Yalova’da kabul ettiği ve sohbet ettiği ana aittir.

 

Atatürk’ün Amerikalı iki pilotu ağırladığı ana ait fotoğraf (Kaynak: isteataturk.com)

 

Russel Boardman ve John L. Polando’nun tek motorlu Bellanca tipi uçakla New York’tan İstanbul’a 8 bin 65 kilometre yolu hiç yere inmeden 49 saat 8 dakika uçarak rekor kırdıkları ve İstanbul’da basın mensupları tarafından kendilerine yöneltilen “Yeni bir uzun uçuş rekoru için İstanbul’u neden seçtiniz” sorusuna “Türkiye’de çok yeni ve iyi şeyler yapıldığını işittik. Bunları yerinde görmeye ve selamlamaya geldik” şeklinde yanıt verdikleri belirtilmektedir.

 

Yorumunuzu yazınız...