Mustafa Kemal Atatürk’ün Bir Oy Farkla Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Seçildiği İddiası Doğru Değil

24 Nisan 1920’de Mustafa Kemal Atatürk’ün bir oy farkla TBMM başkanlığına seçildiği iddiası doğru değil. Atatürk TBMM Başkanlığına iddia edildiği gibi 1 oy farkla değil, oylamaya katılan vekillerin % 91’inin oyuyla seçilmiştir. TBMM Başkanlığı oylamasında Birinci ve İkinci Başkan olmak üzere 2 ayrı seçim yapılmıştır. Atatürk, tek aday olarak girdiği Birinci Meclis Başkanlığı seçiminde 120 mebustan 110’unun oyunu almıştır. Yarıştığı bir aday olmadığı için Atatürk’ün “1 oy farkla” Meclis Başkanı seçildiği iddiası abesle iştigâldir. 

Yanlış İddia

 

Yıllardır dile getirilen Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığına 1 oy farkla seçildiği iddiası, 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleşen Anayasa Değişikliği Referandumunun az bir farkla kabul edilmesinin ardından tekrar gündeme gelmişti. Referandumun % 51’le geçmesinin ardından meşruiyet tartışmaları karşısında Cumhur İttifakı cenahının “Atatürk de 1 oy farkla Meclis Başkanı seçildi” iddiasını tekrarladığı görülmüştü. Takvim ve Yeni Akit Gazetesi ve AHaber gibi yayınların sayfalarına taşıdığı bu iddia sosyal medyada ve köşe yazılarında da kendine yer bulmuştu.

 

Atatürk'ün bir oy farkla TBMM başkanı seçildiğini iddia eden sosyal medya paylaşımı
Atatürk’ün bir oy farkla TBMM başkanı seçildiğini iddia eden bir tweet

 

Halbuki, Atatürk’ün 1 oy farkla Meclis Başkanı seçildiği iddiası bir yanlış anlamanın ürünüdür (Tabii ki, yanlış anlama yerine kasıtla bu yanlış bilgiyi yayanların varlığını inkâr edemeyiz).

24 Nisan 1920 tarihinde TBMM Başkanlığı için yapılan oylamaya ilişkin meclis zabıtları incelendiğinde, yapılan oylamada TBMM Başkanlığı için birden fazla oylama yapıldığı görülmektedir (TBMM Zabıt Ceridesi, Devre I, Cild 1, İçtima Senesi 1, İkinci İçtima, 24.4.1336 Cumartesi). 24 Nisan günkü ilk meclis oylamasında zabıt ceride kaynaklarına göre:

  • Oylamaya 120 kişi katılmıştır.
  • Birinci Başkan (reisievvel), İkinci Başkan (reisisani) ve 2 Başkan Vekili (reisvekili) pozisyonları için oylamalar yapılmıştır.
  • Mustafa Kemal Atatürk’ün ismi Birinci Başkanlık için, Erzurum Mebusu Celaleddin Arif Bey’in ismi ise İkinci Başkanlık için yazılmıştır. Birinci Başkanlık için Atatürk’ten başka bir isim aday gösterilmemiştir. Dolayısıyla, Birinci Başkanlık için tek aday olan Atatürk’ün “farkla” kazanacağı bir seçim gerçekleşmemiştir. Meclis’in Birinci Başkanlığı için bir yarışma gerçekleşmemiştir.
  • Seçimde el yazısıyla reyin belirtildiği müşterek oy pusulası kullanılmıştır.
  • İlk Meclisteki oylamaya katılan 120 vekilin 110’u Atatürk’ü Birinci Başkan olarak, Celaleddin Arif Bey’i ise İkinci Başkan olarak seçmiştir.
  • Atatürk TBMM Başkanlığına iddia edildiği gibi 1 oy farkla değil, oylamaya katılan vekillerin % 91’inin oyuyla seçilmiştir. 120 hazirun arasından 61 oy alması yeterliyken Atatürk 110 vekilin oyunu alarak 1. Başkan seçilmiştir. Celaleddin Arif Bey ise 109 oyla 2. Başkan seçilmiştir.

 

Bahse konu zabıt ceridesinin ilgili sayfaları şu şekildedir:

 

24 Nisan 1920'de gerçekleşen TBMM Başkanlığı seçimlerine ilişkin Meclis tutanaklarının ilgili bölümü
24 Nisan 1920’de gerçekleşen TBMM Başkanlığı seçimlerine ilişkin Meclis tutanaklarının ilgili bölümü

 

24 Nisan 1920'de gerçekleşen TBMM Başkanlığı seçimlerine ilişkin Meclis tutanaklarının ilgili bölümü
24 Nisan 1920’de gerçekleşen TBMM Başkanlığı seçimlerine ilişkin Meclis tutanaklarının ilgili bölümü

 

Teyit.org da bu iddianın asılsızlığını 2017 Nisan Anayasa Değişikliği Referandumunun hemen akabinde ortaya koymuştu.

 

atatürk tbmm

 

Atatürk’ün 1 Oy Farkla Meclis Başkanlığına Seçildiği İddiasını Dile Getiren Yazarlar

Milli Gazete yazarı Mehmet Şevki Eygi, “Yakın Tarihimizin Bazı Meraklı ve İbretli Konuları” başlıklı 24 Ekim 2011 tarihli yazısında bu hatalı bilgiyi paylaşmıştı:

"23 Nisan 1920‘de Büyük Millet Meclisi açıldığında Meclis başkanlığı seçimini Mustafa Kemal Paşa 1 oy farkla kazanmıştı."

M. Necati Özfatura, Türkiye Gazetesinde 30 Nisan 2017 tarihli “Batı’nın ve Batılılaşmanın gerçek yüzü -2-” başlıklı yazısında bu hatalı bilgiyi okurlarına aktarmıştı:

"51.4'ü az gören CHP’ye hatırlatırız: Mustafa Kemal sadece ve sadece 1 oy farkla Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisliğine seçildi."

Diriliş Postası yazarı Murat Akan, 23 Nisan 2017 tarihinde sosyal medya hesabından yaptığı bir paylaşımda Yusuf Halaçoğlu’nun ortaya koyduğu vesikaya rağmen ikna olmayarak Atatürk’ün Meclis Başkanlığına bir oy farkla seçildiği iddiasını sürdürmüştü:

"Burada neyi ispata çalıştınız anlamadım. Evet M.Kemal sadece 1 oy farkla seçilmiştir. Kayıtlar da onu gösteriyor :)"

Haksöz Haber’deki “Erbakan mı Takiyyeci İdi Atatürk mü?” başlıklı 12 Şubat 2012 tarihli yazısında Nuray Kayacan da hatalı bilgiyi aktarmıştı:

"24 Nisan günü Meclis başkanları seçiminde iki aday yarışır. Celaleddin Arif Efendi’nin aldığı 109 oya karşılık, Mustafa Kemal 110 oyla yani sadece 1 oy farkla başkan seçilir."

Yeni Şafak Gazetesindeki “Gevşek AKP’lilerde ‘sancı’ büyük” başlıklı 19 Nisan 2017 tarihli yazısında Salih Tuna da Atatürk’ün bir oy farkla Meclis Reisi seçildiğini sananlardan olduğunu ifşa etmiş:

"Ne ki, Mustafa Kemal'in Birinci Meclis'te bir oy farkla Meclis Başkanı seçilmesini misal verenler sanırım benden çok üzülüyorlardır."

Alanya Postası’ndaki “Neler oldu neler” başlıklı 19 Nisan 2017 tarihli yazısında Muhammet Köse, bahse konu hatalı bilgiyi içeren bir yorumu doğru bilgiyi sunmadan yazısına taşımış:

"Bir yorum : Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Ulu Önderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk sadece bir oy farkla TBMM Başkanı seçilmiş Sonuçlar karşısında kimse "meşruiyet" tartışması yapmamıştı"

Taha Akyol, Hürriyet Gazetesinde 21 Nisan 2017 tarihinde yayınlanan “Bilgi ve önyargı” başlıklı yazısında TBMM’nin ilk başkanlık seçimi için doğru bilgiyi aktarırken Atatürk’ün oylamaya katılanların tamamının oyunu aldığını belirterek hatalı bir bilgi paylaşmış:

"Oylamaya katılan 110 milletvekili oybirliğiyle Mustafa Kemal’i Meclis Başkanı seçmiştir."

 

atatürk meclis başkanı seçimi oylama

 

 

Yorumunuzu yazınız...