AstraZeneca’nın Adının Anlamının “Öldüren Silah” Olduğu İddiası Doğru Değil
“Öldüren silah” anlamına sahip olduğu sanılan ilaç şirketi AstraZeneca’nın ismi, Yunanca yıldız anlamına gelen “astron” ve türetilmiş anlamsız bir sözcük olan “zeneca”nın birleşimiyle oluşturulmuş.
Bu yazımızda İngiliz-İsveçli ilaç şirketi AstraZeneca’nın adının anlamının “öldüren silah” olduğu iddiasını ele alacağız.
Yurt dışında ve yurt içinde bazı komplo teorisyenleri tarafından sıkça paylaşılan iddianın, sosyal medya platformlarında karşımıza çıkan birkaç örneğine bakalım:
“Gelin hep birlikte kisa ve öz olarak, bu ismin anlamina bakalim neymis..
#AstraZeneca ASTRA; Hint kökenli bir kelimedir..#Hindistan
ingilizcesi-Weapon demektir
ZE; Polen kökenli bir kelime olup ingilizcesi that manasindadir
NECA; Latince bir kelimedir ingilizcesi kill
AstraZeNeca=Weapon That Kills=Öldüren Silah
Bir ASI’nin ismi neden “Öldüren Silah” olabilirki?
Sizce basit bir tesadüf mü?
Yoksa seytani bir akil mi?
Ya da #KomploTeorisi mi? …
siz iyisi mi siyonist (Zion) Bill #Gates
ve HOMO Tedros’un #DSÖ’sünü iyi takip edin..”
“Astra Zeneca anlamını hiç araştırdınız mı? Kaçış yok ( sanskritten ). Astra Latincede yıldızlar demek ,zira ben Hint kaynakları olan Veda’lardan araştırdım..”
“Astra ze neca ‘nın Sanskritçe (Eski Hintçe) “Silah, onları öldür!” anlamına geldiği iddia ediliyor. / İngilizce Wikipedia’da Astra maddesi var (ve “silah” anlamında!)”
AstraZeneca şirketi, Astra AB ve Zeneca isimli iki ayrı şirketin 1999 yılında birleşmesi ile kurulmuştur. Şirketin geliştirip ürettiği ilaçlar, bu tarihten beri Türkiye dahil pek çok ülkede kullanılmaktadır.
Şirket, geçtiğimiz yıllarda bir sosyal medya kullanıcısının sorusunu, resmi Twitter hesabı üzerinden yanıtlayarak “astra” sözcüğünün, Yunanca yıldız anlamına gelen “astron”dan türediğini; “zeneca” sözcüğünün ise fonetik olarak akılda kalıcı, herhangi bir dilde nahoş bir anlama gelmeyecek şekilde uydurulan bir sözcük olduğunu açıklamıştır.
Zeneca firmasının eski yöneticisi David Barnes, 2001 yılında verdiği bir röportajda, bir marka ajansı olan Interbrand’ten şirket için üç heceden fazla olmayan, herhangi bir dilde kaba ya da komik bir anlama gelmeyecek ve akılda kolayca kalacak bir isim bulmalarını istediğini ve böylece Zeneca isminin ortaya çıktığını söylemiştir.
İddialarda belirtildiği gibi “astra” sözcüğü, geçmişte Hindistan coğrafyasında sıkça konuşulan Sanskrit dilinde silah anlamına gelse de bu bir tesadüften fazlası değildir. Dünya üzerinde farklı dillerde aynı şekilde yazılan/okunan; ancak farklı kökenden gelen ve farklı anlamlara sahip olan çok sayıda sözcük mevcuttur. Şirketin de açıklamasında ifade ettiği gibi astra (yıldızlar), Eski Yunanca bir sözcüktür ve pek çok Batı dilinde yıldız anlamına gelen benzer sözcükler yer almaktadır (Latincede astrum, İngilizcede star, Felemenkçede ster, Almancada stern, İspanyolcada estrella).
“Neca” sözcüğü ise Latincede öldürmek anlamına gelen “necare”nin ikinci tekil şahıs için olan çekimidir; yani neca, Türkçede (sen) öldür anlamına gelmektedir. İddialarda AstraZeneca’nın, “öldüren silah (weapon that kills)” anlamına geldiği öne sürülmüştü, bu durumda ikinci tekil şahıs için kullanılan “neca” çekiminin kullanılması dil bilgisi açısından hatalı olmaktadır. Bu benzetmenin de bir zorlamadan öte olmadığı aşikârdır.
Son olarak, eğer bu şirket, insanları öldürmeye çalışan “çok gizli” bir oluşum ise neden gizli kalmayı sürdürmek yerine, ismine kendini ele verebilecek böylesi bir şifre saklasın? Bu soru da incelediğimiz bu komplo teorisinin saçmalığını bir kez daha gözler önüne sermektedir sanıyoruz.
Özetle, Astra, Yunanca astron (yıldız) sözcüğünden gelmekte iken, Zeneca ise şirket için türetilmiş anlamsız bir isimdir. AstraZeneca isminde geçen sözcüklerin/hecelerin, iddialarda bahsedilen diğer dillerdeki sözcükler ile olan benzerliği tamamen tesadüftür.
