Görseldeki AstraZeneca Aşı Kutusundaki Üretim Tarihinin Covid-19 Aşısının Salgın Öncesinde 2018 Yılında Üretildiğini İşaret Ettiği İddiası Asılsız
Bazı aşı karşıtlarının son günlerde sarıldığı bir yanlış iddia da Covid-19 aşısının SARS-COV-2 henüz Dünya geneline yayılmadan önce üretildiğini ortaya koyduklarını sandıkları görsel oldu.
AstraZenaca tarafından geliştirilen koronavirüs aşısı kutusu üzerinde üretim tarihi olarak “2018” yılının belirtildiği sanılan görsel şu şekilde:
Koronavirüs aşısının üretim tarihinin salgının gözlemlendiği 2019 yılı sonu öncesinde 2018 yılına rastladığını ve bu durumun anakronik bir tezat teşkil ettiğini ileri süren paylaşımlardan örnekler şöyle sunulabilir:
“2018 de c19 aşısı kutusu hayret acaba nerden duymuşlar bu hastalığı da aşı kutusu basmışlar”
“Adamlar aşıyı 2018 de üretmeye başlamış. Aşı aşıklarına duyurulur.”
“Yalaniniz batsın siyonizme uşaklık yapan akp ve filim kurulu Ana akım medya bili bilinin uşakları muhalefet aşının tarihine bakın yil 2018 uyan Türkiyem aşı olma son pişmanlık fayda etmez”
AstraZeneca’nın 2018 yılında koronavirüs salgınına karşı bir aşı geliştirdiğine yönelik bir bulgu mevcut değil.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ/WHO) koronavirüs salgınına yönelik aşı geliştirme çalışmalarını derlediği listede AstraZeneca aşısı (AZD1222 / Vaxzevria / Covishield) üzerindeki çalışma raporlamalarına aşağıdaki bağlantılar üzerinden erişim sağlanabilir.
| Current status of clinical evaluation (Trial registries and public reports) | ||||||
| Phase 1 | Phase 1/2 | Phase 2 | Phase 2/3 | Phase 3 | Phase 4 | Phase not reported |
| PACTR202005681895696 | PACTR202006922165132 | NCT04686773 | NCT04400838 | ISRCTN89951424 | NCT04760132 | NCT04794946** |
| 2020-001072-15 | Study Report | NCT04516746 | NCT04775069 | NCT04939402 | ||
| Interim Report | ISRCTN69254139 | Study Report | NCT04540393 | EUCTR2021-002327-38-NL | ||
| NCT04568031 | Study Report | Study Report | NCT04536051 | NCT04914832 | ||
| Study Report | NCT04800133 | Study Report | EUCTR2020-005226-28-DE | ACTRN12621000661875 | ||
| NCT04444674 | NCT04860739** | Study Report | ||||
| Study Report | ||||||
| Study Report | Study Report | |||||
| NCT04324606 | NCT04894435 | CTRI/2020/08/027170 | Study Report | |||
| Study Report | ISRCTN73765130 ** | |||||
| Study Report | NCT04907331 | NCT04885764 | NCT04864561 | |||
| Study Report | ||||||
| NCT04684446 | ||||||
| ISRCTN15638344 | ||||||
| NCT04760730 | ||||||
Ürün bilgileri, etiketlemesi ve paketlemesi AstraZeneca aşısının 2018 yılında üretildiğine dair bir iz taşımıyor.
Koronavirüs salgınının yıllar önceden planlandığı, 2018 yılında aşıların üretildiği, daha sonra 2019 yılı sonunda virüsün ortaya çıkarıldığı ve aşının satışa sunulduğu iddiasına mesnet olarak sunulan aşı kutusu görseli üzerine üretim tarihi dijital müdahale ile eklenmiş.
AstraZeneca aşı kutusuna ait görselin orijinali incelendiğinde 15 Temmuz 2018 (2018.07.15) tarihinin yer almadığı görülebiliyor (Aşının salgın tüm dünyayı etkisi altına almadan önce geliştirildiği bir anlığına kabul edilse dahi bu durumun aşı kutusu üzerine işlenerek ifşa edildiğini düşünmek de ayrı bir ahmaklık olsa gerek).
Aşının kutusunun üzerinde 2018 yılında üretildiğine dair notun kutunun iç bölümde kalan bölgesine eklenmiş olması da dikkat çekici.
Daha önce, Dünya Bankası’nın koronavirüs teşhisinde kullanılan tanı kitlerinin 2018 yılında ilân ettiği ve bu durumun koronavirüs salgınının resmi adı olan Covid-19 isminin 2018 yılında bilindiğini ortaya koyduğu iddiasının da gerçeği yansıtmadığını aktarmıştık.
Dünya Bankası’nın 2018 Yılında Koronavirüs Teşhisinde Kullanılan Tanı Kitlerini İlân Ettiği İddiası
* Kapak görseli: Reuters