Cüneyt Başaran, BloombergHT’de 31 Ağustos 2016 günü yayınlanan “Yaz Biterken” başlıklı köşe yazısında Türkiye’nin PYD kuvvetlerinin Suriye’deki konumuna ilişkin pozisyonuna ilişkin küçük bir hata yapmış:

"Suriye operasyonu. Şu ana kadar Türkiye’nin Özgür Suriye Ordusu’na lojistik destek verdiği Suriye operasyonu başta ABD olmak üzere herkesin desteklediği bir durumda. Türkiye bu konuda “Bölge IŞİD’den temizlenecek ve PYD Fırat’ın batısına geçecek” tezini ve bu konuda kendisine verilen teminatı hatırlatıyor. Bu operasyonu başarılı bir şekilde tamamlayıp en kısa sürede bu tezimizi gerçekleştirerek bölgeyi Suriyeli unsurlara bırakmamız Türkiye için uluslararası konjonktürde büyük bir artı olacaktır."

Tezin doğrusu “PYD Fırat’ın batısından çekilerek doğusuna geçecek” şeklinde.

* Katkısı için Mehmet Ali Bilge‘ye teşekkür ederiz.

Cüneyt Başaran, Habertürk Gazetesi’nde 11 Haziran 2016 günü yayınlanan “Ne kadar ve nasıl büyümüşüz” başlıklı yazısında 2016 1. çeyrek büyüme rakamlarını yorumlarken kolaya kaçıp ezberden konuşmasının kurbanı olmuş:

"Önce size iyi bir haber vereyim. Türkiye ekonomisi (GSYH) geçen sene mart sonundan bugüne tam 228 milyar TL büyümüş ve 2 trilyon TL’lik bir büyüklüğe ulaşmış. Türkiye, 2016’ın ilk çeyreğinde yüzde 4.8 büyümeyle dünyada en hızlı büyüyen 6. ekonomi oldu. Geçen çeyrekteki büyüme hızımız, Avrupa Birliği’ne üye bütün ülkeleri de geride bırakmış durumda."

Coğrafi bir sınırlama yapmaksızın, Türkiye’nin tüm dünyada en fazla büyüyen 6. ülkesi olduğu iddiası malesef yanlış.

OECD ülkeleri gibi göreceli olarak daha dar bir ülke örneklem seti kullansa belki haklı çıkabilecek Cüneyt Bey; ancak, dünyadaki tüm ülkeleri işin içine katması iddiasını zorlaştırmış.

Doğruluk Payı, Başbakan Yıldırım’ın benzer yöndeki bir iddiasını incelemişti:

Trading Economics web sitesinde tüm ülkeler için mümkün olan en güncel büyüme verileri bulunuyor. Sitede 2016’nın ilk çeyreğindeki büyüme oranları hakkında bilgi olan ülkeler sıralamasında, Türkiye 14’üncü sırada yer alıyor. Tüm ülkelerin 2016’nın ilk çeyreğine dair büyüme oranları erişilebilir olsaydı, şüphesiz Türkiye listenin daha aşağısında yer alacaktı.

Netice itibarıyla, 2016 1. çeyrekteki % 4,8’lik büyüme performansıyla ülkemiz, dünyanın en hızlı büyüyen 6. ekonomisi değildir.

Cüneyt Başaran, 2 Eylül 2015 tarihinde Habertürk Gazetesi’nde yayımlanan “Bir Efsane Çöküyor mu?” başlıklı köşe yazısında döviz kuru kayıplarının dış ticarete etkisine değinmiş ve biraz ortalığı karıştırmış.

Ancak FT’nin son araştırmasına göre bunlar “tali sebepler”. Asıl sebep, “ihracatı büyük oranda ithal girdiye dayanan ülkelerin kurları devalüe olunca ithalatı kesmeleri ve bunun da ülkelerin ihracat performansını etkileyip domino etkisi ile bütün gelişen ülkeleri vurması”. 
FT’nin araştırmasına göre bir ülkenin kurundaki her yüzde 1’lik devalüasyon ülkenin ithalatını ortalama binde 5 (% 0.5) daraltıyor.

Cüneyt Bey, okuduğu FT haberinin orjinalini yanlış anlamış ya da yanlış bir çeviriye kurban gitmiş.

Öncelikle haberin orjinal İngilizce metnini okuyalım:

A recent study by the World Bank, based on analysis of 46 developed and emerging economies, found that between 2004 and 2012 currency depreciations were only half as effective in boosting exports as they had been between 1996 and 2003. But it did still find a weaker currency was of some benefit in this regard.

Yani, bahse konu çalışmayı Cüneyt Başaran’ın bahsettiği gibi FT yapmamış, Dünya Bankası yapmış.

Ayrıca, iddia edildiği gibi, % 1’lik devalüasyon ithalatta % 0,5 daralmaya yol açmıyor. Döviz kurundaki değer kaybının ihracat üzerindeki artırıcı etkisi, eskisine nazaran yarı yarıya inmiştir.

Konuya ilişkin detayı Uğur Gürses, 3 Eylül 2015 tarihli köşe yazısında doğru yakalamış.

Uğur Gürses’e +1 puan, Cüneyt Başaran’a ise 0 puan.

Kaynaklar:

– Cüneyt Başaran’ın 2 Eylül 2015 tarihli köşe yazısı: http://www.haberturk.com/yazarlar/cuneyt-basaran/1123219-bir-efsane-cokuyor-mu

– Cüneyt Başaran’ın atıf yaptığı FT haberi: http://www.ft.com/cms/s/3/6557aee0-4cc1-11e5-9b5d-89a026fda5c9.html#axzz3kil2OiKL

– Uğur Gürses’in 3 Eylül 2015 tarihli köşe yazısı: http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/ugur-gurses_526/babacan-vitrin-makyajiyla-gitti_29974634