Afganistan’ın Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Molla Abdulğani Birader’in “akıncılarımız Türkiye’de konuşlandırıldı, devrim yapmak üzere bekliyoruz” şeklinde bir açıklama yaptığı doğru değil 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimleri öncesinde Afganistan İslam Emirliği lideri Hibatullah Ahundzade’nin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını Erdoğan’a oy vermeye çağırdığı iddiasının gerçeği yansıtmadığını aktarmıştık. Bu…

Seçimlerin ardından cezaevinde tutuklu bulunan vatandaşların oy tercihlerinin haberleştirilmesi geleneksel bir hâl aldı. 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimleri sonrasında da ceza infaz kurumlarında kullanılan oyların rengi hakkında haber organlarında ve sosyal medyada çeşitli içerikler paylaşıldı. Seçim sonuçları resmen açıklanmadan paylaşılan sonuçlarla birlikte (PKK ve FETÖ…

“Ateist İmam” Bir Zaytung Kurgusu İnternet forumlarında ve sosyal medya platformlarında paylaşıldığında bazı vatandaşlar tarafından gerçek sanılan ya da gerçekliği sorgulanan “ateist imam” temalı içerik aslında Zaytung kurgusu. Fotoğrafı kullanılan kişi 2011 yılında Taliban güçlerinin Afganistan’ın güneyindeki Uruzgan vilayetinde düzenledikleri bir saldırıda öldürülen BBC Paştu muhabiri Ahmed Omid Khpolwak. Ayrıca,…

Daha önce doğrulama teknikleri başlıklı yazı serimizde siyasetçilerin konuşmalarının kırpılarak bağlamından kopartılarak sunulduğu örneklere “Makaslanarak Bağlamından Kopartılan Söylemler” başlıklı yazımızda değinmiştik. Video manipülasyon türlerini de “Video Manipülasyonları: Deepfake & Cheapfake & Shallowfake” başlıklı yazıda ele almıştık. Bu yazıda, videoların makaslanması yahut yapay zekâ uygulaması ya da bir program yoluyla…

Kayseri Şehir Hastanesi’nde Suriyelilere ücretsiz tüp bebek hizmeti verildiği iddiası doğru değil Tüp bebek tedavisi geçici koruma altındaki Suriyelilere Sağlık Hizmeti Protokolü kapsamında ücretsiz sunulmuyor. Suriyeli sığınmacılar hakkında sosyal medyada paylaşılan yanlış iddiaların bir diğeri Suriyelilere ücretsiz tüp bebek hizmeti verildiği yönünde. Bu iddianın bir süredir, hastanede muayene sırası…

Petrol Ofisi’nin 22 Mayıs 2023 Tarihinden İtibaren Döviz Kurunu Merkez Bankası Referans Kuruna 1,5 TL Ekleyerek Belirleyeceği İddiası Doğru Değil Petrol Ofisi, yaptığı açıklamada tüketiciye yansıyan fiyatlarda TCMB’nin açıkladığı referans kurun geçmişte olduğu gibi geçerliliğini koruduğunu bildirdi. Para politikasının etkisiz kalması ve sıkılaştırıcı makro ihtiyati uygulamaların etkisiyle organize piyasada…

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan CNN International’a Verdiği Mülakatta “Sinan Oğan’ın İsteklerine Boyun Eğmeyeceğim” Cümlesini Kullanmamış Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimleri 14 Mayıs 2023 günü gerçekleşti. Cumhurbaşkanı seçimine dair resmî sonuçlar 19 Mayıs 2023 tarihli ve 32195 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Kararı ile duyuruldu.…

Videodaki Alman Siyasetçi Björn Höcke’ün Türkiye Seçimleri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Hakkında Konuştuğu İddiası Doğru Değil Almanya’dan sağ popülist AfD partisinden Björn Höcke’nün konuşması 2018 yılından. Yabancı ve İslam karşıtı görüşleriyle tanınan Björn Höcke söz konusu konuşmasında kendi partisinin Almanya’da iktidara gelmesinden bahsetmiş. Konuşmada Türkiye’ye yönelik bir atıf geçmiyor.…

Mustafa Kemal Atatürk’e atfedilen “Yaratılışımda bir fevkaladelik varsa, o da Türk olarak dünyaya gelmemdir” sözünü ele alacağız. “Yaratılışımda bir fevkaladelik varsa, o da Türk olarak dünyaya gelmemdir” sözünün ilk izlerine “Doğuşumdaki tek fevkaladelik, Türk olarak dünyaya gelmemdir.” şeklinde 1950’li yılların sonlarında rastlanıyor. Rivayetin kökeni Münir Hayri Egeli’nin 1954 yılında…

Damacana Sözcüğünün Kökeninin, Şişenin Şeklinin İlk Cam Damacanayı Yapan Jean Adlı Fransız Cam Ustasının Eşine Benzemesinden Hareketle “Jean’ın Karısı” Anlamındaki “Dame de Jean” Tanımına Dayandığı İddiası Doğru Değil Su veya içki gibi sıvıları taşımaya ve saklamaya yarayan, dar ağızlı, şişkin karınlı büyük şişeler için kullanılan “damacana” isminin Fransız cam…

Seçimlere Katılım Oranı Nedir? Seçimlere katılım oranı, bir seçimde oy kullanma eylemini gerçekleştiren seçmenlerin oranını ifade eder. Bu oran, toplam seçmen sayısına göre yüzde olarak hesaplanır. Katılım oranı, seçmenlerin demokratik sürece aktif olarak katılımını ölçmek ve seçmenlerin seçimlere ne kadar ilgi gösterdiğini değerlendirmek için önemli bir göstergedir. Yüksek bir…

Boston Dynamics’in Geliştirdiği Dövüşebilen ve Savaşabilen Robotun Görüldüğü Sanılan Video Bilgisayar Ortamında Oluşturulmuş Görüntü Boston Dynamics’e Ait Değil Yapay zekâ ve robotik tasarım şirketi Boston Dynamics’in savaşabilen ve dövüşebilen robot tasarımına ait olduğu sanılarak bir videonun sosyal medya platformlarında paylaşıldığı görülüyor. Hatalı aktarım içeren paylaşım örneği: …

Videoda İsrail Başbakanı Binyamin Netenyahu’nun 2023 Seçimleri İle İlgili Konuştuğu ve “Mursi’yi Nasıl İndirdiysek, Sıra Erdoğan’da” Dediği İddiası Doğru Değil Videoya kurgu alt yazı eklenmiş ve seslendirme yapılmış. Videonun orijinali, Binyamin Netenyahu’nun 4 Mayıs 2023 günü Şin Bet Özel Harekat Merkezine yaptığı ziyaret esnasında kaydedilmiş. Netenyahu, söz konusu videoda Türkiye seçimleri…

Sahte Fotoğraf Analizi Nasıl Yapılabilir? Vatandaşlarımız maalesef sosyal medya platformlarında, internet forumlarında ve çeşitli sitelerde karşılaştıkları görselleri, sahte olup olmadığından şüphe etmeksizin gerçek addedebiliyor. Dijital düzenlemeyle oluşturulduğunu ilk bakışta dahi rahatça kavrayabildiğiniz birçok görsel hakkında bazı sosyal medya kullanıcıları da “bu fotoğraf, photoshop olabilir mi?” sorusunu yöneltebiliyor. Ekrem…

George Soros’un 14 Mayıs 2023 günü kalp krizi geçirerek hayatını kaybettiği iddiası gerçeği yansıtmıyor George Soros’un ülkemizde 14 Mayıs 2023 günü düzenlenen Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimleri ile aynı günde kalp krizi geçirerek hayatını kaybettiği iddiası sosyal medya platformlarında yaygın şekilde paylaşıldı. Mustafa Armağan: “George Soros Tam…

Ve beklenen gün geldi çattı… Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri ile ilgili 14 ve 28 Mayıs 2023 günlerinde basında ve sosyal medya platformlarında yayılan yanlış iddialarla ilgili tespitleri derleyelim istedik… Anadolu Ajansı’nın seçimle ilgili sayfasında, kullanılan tarayıcı kaynaklı İngilizceden Türkçeye yapılan otomatik çeviri yanlış yorumlanarak sistemde…

Görsellerin Edirne’de 14 Mayıs 2023 Günü Seçimde Oy Kullanırken Elini Kıran Gence Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Edirne’de bir gencin 14 Mayıs 2023 günü Cumhurbaşkanı ve Milletvekili seçimleri için oy kullanırken elini kırdığı ve “Gerekirse diğerini de kırarım. Her şey çok güzel olacak.” dediği iddiası gerçeği yansıtmıyor. Hatalı…

UYARI: Seçim günü sandığa giderken oy pusulası üzerine “EVET” ya da “TERCİH” mühürleri dışında bir çizim yapmak ya da herhangi bir işaret bırakmak oyunuzun geçersiz sayılmasına yol açar. Seçmenlerin, birleşik oy pusulalarında tercih ettiği cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak veya bağımsız aday için ayrılan bölümden dışarı taşırmadan “TERCİH”…

DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan’ın Instagram hesabından “çizgi bile şaşmaz” notuyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a oy verilen bir pusula görüntüsünün hikâye atılıp silindiği iddiası doğru değil 14 Mayıs 2023 günü sabahı DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan’ın Instagram hesabından “çizgi bile şaşmaz” notuyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a oy…

Fotoğrafta 14 Mayıs 2023 Seçimleri Öncesinde PKK’lı Grubun Millet İttifakı ve Kemal Kılıçdaroğlu Pankartlarını Açtığının Görüldüğü İddiası Doğru Değil Terör örgütü PKK destekçisi grubun Millet İttifakı Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na destek verdiği anı yansıttığı iddiasıyla bir montaj görselin sosyal medya platformlarında servis edildiği görülüyor. …